In de cel omdat ze grapje maakte over Erdogans school

Populaire popster Gulsen krijgt conservatief Turkije over zich heen na ‘haat zaaien’ tijdens optreden

In Istanbul is zangeres Gulsen gearresteerd omdat ze op het podium een grap maakte over Turkse islamitische scholen. Scholen waar president Erdogan toevallig veel in heeft geïnvesteerd. Zijn ook popsterren niet meer veilig in het Turkije van Erdogan?

Turkse Madonna. Zo wordt zangeres Gulsen – volledige naam: Gulsen Bayraktar Colakoglu, 46 jaar – genoemd. Niet alleen omdat ze zo populair is. Ook omdat ze het opneemt voor de LGBTQ-gemeenschap. Dat haar levenswandel en opvattingen niet die zijn van president Erdogan is, is duidelijk. Maar dat de Turkse autoriteiten zo hard zouden optreden, verwachtte niemand.

Eind vorige week werd Gulsen in Istanbul aangehouden. De reden? Ze zei tijdens een optreden dat een van haar bandleden naar een Imam Hatip-school was geweest, een Turkse islamitische scholengemeenschap, en dat hij daar een pervert geworden was. Ze maakte die grap al in april, maar beelden van de show gingen pas onlangs viraal.

Gulsen kreeg conservatief Turkije over zich heen. De openbare aanklager in Istanbul kondigde aan dat een strafrechtelijk onderzoek werd geopend. Gulsen wordt beschuldigd van het zaaien van haat en vijandigheid en vastgehouden in de vrouwengevangenis van Bakirkoy. Haar vraag om vrijlating in afwachting van haar proces werd afgewezen.

Er is felle kritiek op de arrestatie van Gulsen. Supporters van voetbalclub Fenerbahçe zongen een lied van haar bij het begin van de Europa League-wedstrijd tegen Austria Wien. Zanger Harun Tekin zei dat de regering een vrouw heeft opgesloten “omdat ze zich niet kleedt en spreekt zoals zij willen”. De conservatieve journaliste Nihal Bengisu Karaca schreef: “Ik ben ook naar een religieuze school geweest. Ik ben ook gekwetst door de belediging van Gulsen. Maar waarom is ze aangehouden? Wat is het doel?”

Verkiezingen

Het zou wel eens te maken kunnen hebben met de parlements- en presidentsverkiezingen in juni 2023. De AKP wil conservatief Turkije voor zich winnen door zich op te werpen als de hoeder van de harde lijn.De AKP – Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling – roert zich omdat ze de verkiezingen van volgend jaar weleens zou kunnen verliezen. Verscheidene peilingen tonen nu de belangrijkste oppositiepartij, de centrumlinkse Republikeinse Volkspartij (CHP), aan kop. Zo’n uitkomst zou desastreus zijn voor Erdogan, die al bijna twintig jaar aan de macht is in Turkije, eerst als premier, dan als president.

Erdogan studeerde zelf aan een van de eerste Imam Hatip-scholen. Die waren ooit bedoeld als vooropleiding tot imam of hatip

Het reguliere onderwijs in Turkije was seculier. Dat was zo sinds vader des vaderlands Kemal Ataturk meer dan honderd jaar geleden de islam naar de privésfeer verdrong. Erdogan veranderde dat. Toen zijn AKP in 2002 aan de macht kwam, volgden zowat 60.000 studenten les aan een 500-tal Imam Hatip-scholen. In 2018 waren dat al 5.000 scholen en 1,3 miljoen studenten.

De scholengemeenschap krijgt ook het gros van de staatssubsidies. Bijna dubbel zoveel als het niet-religieuze onderwijs. Omdat de overheid tussenbeide komt in de kosten red.). (prediker, voor slaapzalen en schoolmaaltijden – die onderwijs in Turkije zo duur maken – zijn de religieuze scholen het best betaalbaar voor veel Turken. Hun kinderen krijgen minstens acht uur per week Arabisch, koranlessen, het leven van de profeet en religieuze cultuur.

Het past allemaal in het grootse plan van Erdogan om een “vrome generatie” te kweken. Een loyale, conservatieve en vaderlandse jeugd, als tegenwicht voor alle “rebelse, lijmsnuivende en doelloze jongeren”.

Werk aan de winkel

Het is een cirkel die rond is: de AKP draagt zijn wereldbeeld over op een nieuwe generatie. Die nieuwe generatie treedt vervolgens toe tot de AKP. Uiterst belangrijk, aanDe gezien 40% van de Turkse bevolking jonger is dan 25. Maar die jonge bevolking, die volgend jaar voor het eerst mag stemmen, heeft nooit anders geweten dan dat Erdogan aan de macht was. En ze lijken hem aan te wijzen als verantwoordelijke voor hun problemen: een galopperende inflatie, een zwakke munt en een werkende bevolking waarvan bijna de helft moet rondkomen met het minimumloon. Waar de AKP in de algemene peilingen boven 30% blijft, schommelt ze bij de jongeren rond 22%.

Als Recep Tayyip Erdogan ook na 2023 president wil blijven, heeft hij nog werk. Op zijn minst wil hij kunnen rekenen op zijn “vrome generatie”. Daarin kadert wellicht ook de arrestatie van de Turkse Madonna.