Federale regering kijkt vooral naar Vlaanderen en Europa voor oplossing

De federale regering belooft concrete energiemaatregelen op het Overlegcomité van morgen. Al zal veel daarvan zowel van Europa als de deelstaten moeten komen. “Steun aan bedrijven en energiebesparen zijn de bevoegdheid van de regio’s”, aldus Energieminister Tinne Van der Straeten.

De agenda voor het Overlegcomité wordt almaar langer naarmate de vergadering van gisterennamiddag dichterbij komt. De verlenging van het uitgebreide sociaal tarief was al eerder voorzien, maar Vooruit-voorzitter Conner Rousseau vraagt het Overlegcomité om het systeem meteen ook te hervormen. “Het sociaal tarief moet progressief worden”, bepleitte hij gisterenavond in het Canvas-programma

De Afspraak. Met andere woorden, de tussenkomst zou groter worden naarmate het inkomen lager is. Daarmee komt hij tegemoet aan de kritiek dat de inkomensgrens nu heel binair is: iedereen die eronder zit, krijgt hetzelfde, iedereen daarboven valt uit de boot.

Daarnaast legt hij onder meer een voorstel op tafel om de bedrijven uitstel van betaling te geven, zoals tijdens de coronacrisis, en om de overwinsten af te romen. Over dat laatste is tussen de regeringspartijen intussen consensus gegroeid, maar het blijft juridisch een complexe zaak. Federaal minister van Energie,

Tinne Van der Straeten (Groen), zette in Terzake nog extra druk op de sector door te citeren uit de jongste berekening van de energieregulator CREG. Daaruit zou blijken dat Engie met haar kerncentrales in ons land dit jaar al 2 miljard euro winst heeft gemaakt. Eind juli had het bedrijf het zelf nog over 1,1 miljard euro nucleaire winst in 2022.

Verder verwachten de partijen rond tafel veel van een Europese aanpak, met onder meer een plafonnering van de gasprijs. Maar vanuit de federale regering is er ook een duidelijke vingerwijzing naar de Vlaamse regering. “Met de federale regering hebben we niet stilgezeten”, laat Van der Straeten via haar woordvoerder weten. “Steun aan bedrijven en energie besparen zijn de bevoegdheid van de regio’s.” Ook Conner Rousseau drong in De

Afspraak aan op meer maatregelen rond isolatie, ook een bevoegdheid van de deelstaten. Niet toevallig zitten zowel Groen als Vooruit in Vlaanderen in de oppositie.

Binnen de Vlaamse regering is het voorlopig stil. De drie regeringspartijen lijken de violen nog intern gelijk te stemmen. “Ik hoop vooral dat dit geen soort Overlegcomité wordt zoals bij corona”, klinkt het in regeringskringen - toen nam de federale regering de leiding en was Vlaanderen op achtervolgen aangewezen. Maar voorlopig ziet het er niet naar uit dat het deze keer anders wordt.

Europa: Von der Leyen wil “nieuw marktmodel”

De Europese ministers van Energie komen volgende week bijeen om extra maatregelen te bespreken. In de aanloop daarvan schuwt EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de grote woorden niet. In een toespraak in het Sloveense Bled zei ze dat er “een noodinterventie” en “structurele hervorming van de elektriciteitsmarkt” nodig zijn.

Nu de prijzen in Europa de pan uitswingen stijgt ook de kritiek op de liberalisering van de energiemarkt, die er op aandringen van de Europese Unie is gekomen. Door die vrijemarktwerking maakt een deel van de energiebedrijven nu enorme overwinsten. Tegelijk betaalt de Europese bevolking een pak meer voor gas en elektriciteit dan op andere continenten. Von der Leyen lijkt daarop in te spelen. “Er is een nieuw marktmodel nodig”, zei ze. “De exploderende prijzen leggen de beperkingen van het huidige model bloot.”

Ook premier Alexander De Croo (Open Vld) sprak over de energiecrisis, op een internationale energieconferentie in Noorwegen. Hij riep de andere Europese landen op om samen te werken aan een plafonnering van de energieprijzen. Ook niet-EUlidstaat Noorwegen, dat een belangrijke gasleverancier is, riep hij op daaraan mee te werken. Ook de Noorse energiebedrijven boeken nu overwinsten. “We zijn onze Noorse vrienden dankbaar voor de extra leveringen om het verlies van het Russisch gas op te vangen, maar nu moet nog meer gebeuren”, zei hij. “In heel Europa kreunt de bevolking onder de

prijzen.”