Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Verkeerscrisis in Mechelen
Hete herfst op komst nu ring eenrichtingsverkeer wordt
Het spel zit op de wagen in Mechelen. De werkzaamheden zijn begonnen om de ring eenrichtingsverkeer te maken en dat zet bij heel wat inwoners kwaad bloed. Boze burgercomités gaan 30.000 protestaffiches verspreiden om aan het raam te hangen. “Zo kunnen we zien hoeveel mensen tegen zijn.” Er zijn ook voorstanders, onder wie experten zoals verkeersdeskundige Kris Peeters. Het wordt een hete herfst bij de Maneblussers.
Het stadsbestuur van Mechelen koos begin dit jaar voor een drastische herinrichting van de Vesten rond het centrum. Op een kort stukje na wordt die eenrichtingsverkeer. Vandaag heb je nog twee rijstroken in elke richting. Dat worden aan de buitenkant twee rijstroken in één richting, dan een strook groen, dan een rijstrook voor bussen en lokaal verkeer dat wel nog in de twee richtingen mag (maar telkens beperkt tot een zone van een kleine kilometer) en aan weerskanten brede fiets- en wandelstroken. Ziedaar de droom van de stad van titelvoerend burgemeester en Vlaams minister Bart Somers (Open Vld): de omknelling door drukte en lawaai verlichten en meer ruimte geven aan fietsers, voetgangers en groen.
Tegen 2029 moet de hele transformatie een feit zijn. Maar nog dit jaar al wordt het eenrichtingsverkeer doorgevoerd. De werkzaamheden zijn intussen begonnen aan één kant van de Vesten en de eerste verbodsborden maakten gelijk ook een gehuil van verontwaardiging los. In de eerste plaats natuurlijk op sociale media. “Dikke ellende met hun absurde plannen”, post iemand op Facebook. “Files bij ons in de straat, nooit gezien”, zegt een inwoner van de Bleekstraat. Een zekere Nele zegt het met cynisme: “Wonen en werken in Mechelen, werkelijk een feest”. Marcel maant aan om gewoon weg te blijven uit Mechelen. Wouter is ook bitter: “Dankjewel om het zoveelste centrum van een stad onbereikbaar te maken…” En zo gaat het nog wel een tijdje door, “Mechelen is één grote klucht”, “pestveranderingen”, “ze zijn zot geworden”, “domste beslissing ooit” ...
De ontevredenen roepen doorgaans het luidst, dat is bekend. Met hoeveel de voor- en tegenstanders zijn, of de onverschilligen, dat weet niemand. Maar de verdeeldheid is een feit. Inwoner Johan Van Royen deed aan Gazet
van Antwerpen zijn onwaarschijnlijke verhaal. Hij woont in de binnenstad op honderd meter van zijn garage, maar door het spel van lussen, knippen en eenrichtingsverkeer (tegen het sluipverkeer) moet hij drie kilometer omrijden om aan zijn garage te geraken.
Nog een klacht die vaak terugkomt: mensen kregen geen inspraak. “Over de klok van de SintRomboutstoren konden ze wel een referendum houden. Maar over iets veel ingrijpender als de verkeersplannen niet”, luidt het. Het wordt de inwoners maar “door de strot geramd”.
Voor een goed begrip: begin juli werd in Mechelen een weg afgewerkt die vanaf de E19, van aan de afrit Mechelen-Zuid, een eind parallel met de ring loopt en waar het doorgaand verkeer op kan dat bijvoorbeeld naar Bonheiden moet of Nekkerspoel. De Tangent, noemen ze die weg. Daar is iedereen blij mee, maar het stadsbestuur had nu even het effect moeten afwachten in plaats van direct al de Vesten op te breken, zo zeggen de tegenstanders.
“Wat gaat dat geven in september?”, vraagt een inwoner zich af. En, met een sneer: “Schepen van Mobiliteit Vicky Vanmarcke rijdt veel met de fiets, zij heeft nergens last van, maar niet iedereen kan dat.”
40.000 kilometer extra
Leo Vivijs is de coördinator van Verbindend Mechelen, dat de burgercomités verenigt die zich verzetten tegen de omwenteling. Hij was ooit kandidaat voor CD&V, maar bezweert dat Verbindend Mechelen niets met politiek te maken heeft. “Automobilisten gaan massaal omwegen moeten maken”, zegt hij. “Als wij dat berekenen op basis van de studie die de stad zelf heeft laten maken, komen we uit op 40.000 kilometer extra per maand. Dit groene project leidt dus tot extra kilometers en extra CO2-uitstoot. De fiets of te voet als alternatief is voor heel wat mensen niet haalbaar. Wat als je nu je kinderen moet afzetten in het centrum? Begin je weg maar te zoeken.”
Volgens Leo Vivijs is er massale steun voor het protest. “Wij werken samen met andere comités onder het motto ‘Red de Vesten’. Op onze sites hebben we 1.400 leden. Ja, Mechelen heeft 87.000 inwoners, maar we krijgen bijvoorbeeld via sociale media nog de steun van duizenden anderen. We gaan 30.000 protestaffiches verspreiden, in iedere bus eentje. Dan zullen we kunnen zien hoe breed het protest is.”
Leo Vivijs en anderen protesteren al maanden tegen de plannen. “Maar nu pas barst het echt los, nu mensen plots niet meer door kunnen of parkeerplaatsen verliezen en het hen persoonlijk raakt.”
Verbindend Mechelen is niet tegen een groenere, fietsvriendelijke ring. “Maar je kunt ook op twee rijvakken in de twee richtingen blijven rijden. Dan spaar je minstens zoveel ruimte uit. Het studiebureau had aan de stad verschillende opties voorgelegd. Waarom ze ineens voor die enkele richting kozen? Als we dat eens wisten.”
Leo Vivijs maakt brandhout van de vergelijking met Hasselt, waar ze al jaren een ring met enkele richting hebben. “De zogenaamde Groene Boulevard daar is 2,5 kilometer lang, die van ons 5,2 kilometer. En zij hebben wat verder van het centrum een echte ring voor het doorgaand verkeer. Bij
Patrick Princen
Schepen van Openbare Werken
“Ik betreur dat men een bepaalde sfeer aan het scheppen is. We hebben de hinder duidelijk aangekondigd en we beperken die zo veel mogelijk.”
ons heb je alleen dat stukje Tangent en de E19.”
Leo Vivijs
Coördinator Verbindend Mechelen
“Dit groene project leidt tot extra kilometers en extra CO2uitstoot. De fiets of te voet als alternatief is voor heel wat mensen niet haalbaar.”
Chaos
In het Mechelse schepencollege zitten Open Vld, Groen en de lokale lijst M+. De oppositiepartijen Vooruit, CD&V, N-VA en PVDA hebben uiteraard kritiek op het verkeersplan. “Het moet doenbaar blijven voor de mensen in de woonwijken en het gaat allemaal halsoverkop. Het bestuur heeft de kar overladen en chaos gecreeerd”, zegt Thijs Verbeurgt van Vooruit.
Marc Hendrickx van N-VA noemt het gemor logisch. “Dit moet je mensen niet aandoen. Het bestuur wil de Mechelaar te snel zijn keuzes opdringen en naar de fiets duwen. De onderzoekers van dat Gentse studiebureau hadden ook geen oog voor lokale omstandigheden, waardoor bewoners absurde omwegen moeten maken.”
Ook Stefaan Deleus van CD&V vraagt een herziening van het
plan: “Laat eerst de Tangent zijn werk doen. En waarom moest het ineens eenrichtingsverkeer zijn? De vergelijking met Hasselt gaat niet op. Je kunt de R6 in het noorden als een stukje ringweg zien, maar die is nergens op aangesloten. Richting Brussel, aan Mechelen-Noord, zal er pas over een aantal jaren gewerkt worden.”
Dirk Tuypens van PVDA begrijpt dat er altijd ergernis is bij werken. “De vraag is hoeveel draagvlak er zal zijn. Het studiebureau gaf drie opties, een andere keuze had ook nog gekund.”
Hoog tijd voor een weerwoord. Waarnemend burgemeester Alexander Vandersmissen (Open Vld) reageert niet. Schepen van Openbare Werken Patrick Princen (Groen) doet dat wel. “Ik betreur dat men een bepaalde sfeer aan het scheppen is”, zegt hij. “We hebben de hinder duidelijk aangekondigd en we beperken die zo veel mogelijk. Het doel is een stad die veiliger is, groener en vriendelijker voor voetgangers, fietsers en het klimaat. We gaan snel om de periode van hinder zo kort mogelijk te houden: eind dit jaar moet het achter de rug zijn.”
Princen erkent dat veel gevraagd wordt van de Mechelaar. “Gewoontes doorbreken is lastig.” Het doorgaand autoverkeer wordt volgens hem verschoven naar E19, Tangent en R6. “Het is logisch om vervolgens de Vesten vrij te maken. Door het eenrichtingsverkeer krijg je minder moeilijke kruispunten en de binnenste rijstrook blijft tweerichting, opgedeeld in zones. In het totaal zal het aantal verreden kilometers in Mechelen dalen. Die absurde omwegen? Misschien kan dat voorvallen als je net voorbij de grens van een zone moet zijn. Er zijn ook mensen die sneller geraken waar ze moeten zijn. Dit vertrekt vanuit een visie voor de hele stad.
Voor sommigen is het misschien een achteruitgang, maar voor heel veel mensen zal het een enorme vooruitgang zijn. We krijgen ook veel positieve reacties en er wordt nog continu bijgestuurd.”
Het eindresultaat zal volgens de schepen één groot Vestenpark zijn van vijf kilometer lang. “Dat is toch ongelooflijk mooi? Honderd jaar geleden was het een groene boulevard. Mensen gingen er flaneren, vonden er misschien de liefde van hun leven. We gaan dat in ere herstellen en de stad weer zuurstof geven.”
Verkeersdeskundige
Het stadsbestuur krijgt steun van verkeersdeskundige Kris Peeters, die de studie van het Gentse bureau Suunta kent. “Volgens hun simulaties is dit haalbaar. En je maakt er veel ruimte mee vrij, ruimte die zo schaars is in een stad. Dit past bij de trend van de auto die wordt teruggedrongen en straten die worden teruggegeven aan bewoners, fietsers, voetgangers en groen. Wat dan weer past bij de klimaatstrijd.”
Zo’n overgang is niet makkelijk, erkent Peeters. “Mensen zijn gehecht aan hun gewoontes. Ze willen voor de deur kunnen stoppen. Dit vergt een geweldige omslag, een nieuw gedragspatroon.”
Een nieuw verkeersplan zal ook altijd nadelig zijn voor sommigen. “Maar de winst is globaal, voor heel de gemeenschap. De luchtkwaliteit wordt beter, er zal minder lawaai zijn, meer ontmoetingsruimte, meer speelgelegenheid. Misschien kun je als je je kinderen afzet, hen de laatste honderd meter te voet laten doen? Misschien kun je beter boodschappen doen met fiets en fietstassen, of een bakfiets, dan met de auto? Op reis let ik er altijd op hoe ze zoiets oplossen in de smalle middeleeuwse straatjes van oude steden. Daar komen we toch graag als toerist? Ze krijgen het altijd wel geregeld, de afvalophaling, de belevering van winkels … Maar goed, elke verandering leidt tot frictie. Misschien gaan mensen nu verhuizen uit boosheid, maar hoeveel mensen zijn al eerder verhuisd vanwege het lawaai, de drukte of de onveiligheid? Die staan niet in de krant.”