Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We moeten stoppen met betalen voor gratis energie”
Ex-directeur energiewaakhond CREG stelt voor om prijs van elektriciteit los te koppelen van die van gas
“Producenten vullen hun zakken, terwijl die van de consument leegraken.” Guido Camps, exdirecteur van energiewaakhond CREG, is niet te spreken over de “waanzinnige bedragen voor iets wat amper geld kost”, zoals elektriciteit van zonne-energie of windmolens. Hij wil de prijs van elektriciteit loskoppelen van die van gas. Maar niet iedereen ziet dat zitten.
Het systeem om de prijs voor elektriciteit te berekenen, wordt de laatste tijd steeds vaker in vraag gesteld. Energieproducenten maken op die manier momenteel namelijk gigantische winst met de productie van elektriciteit, zolang dat tenminste niet met gas gebeurt.
“Laat me beginnen met uit te leggen hoe het systeem werkt”, zegt expert Guido Camps. “Alles werkt met een stapelsysteem. Eerst zet je de goedkoopste productiemiddelen in – dat zijn windmolens en zonnepanelen – en daarna komen telkens de duurdere. Dat gebeurt tot je voldoende elektriciteit kan produceren. De marktprijs wordt bepaald door de duurste productiemethode. Het gevolg is dat de rest die goedkoper produceert, daarvan profiteert. In normale tijden werkt dat goed, maar nu is dat niet het geval.”
“Vandaag krijg je daardoor een zeer perverse situatie”, zegt Camps. “We betalen 500 tot 700 euro per MWh en meer voor elektriciteit die voor een stuk zo goed als gratis gemaakt wordt met wind. Er zijn natuurlijk de investeringskosten, maar de brandstof voor die productie kost nul euro. Met kernenergie stelt zich bijna hetzelfde. Reken daar op zo’n 33 euro productiekosten per MWh, ook daar betalen we nu twintig keer meer voor. Zo worden die producenten zeer rijk op de kap van de consument. Dat systeem moet dus veranderen. Hoe? Door bijvoorbeeld prijzen te betalen volgens de kostprijs van die specifieke productie. Dan laten de producenten van pakweg windenergie allemaal weten wat hun prijs is en kunnen energieleveranciers onderhandelen om zo de goedkoopste prijs af te dwingen. Hetzelfde met de kerncentrales ... Zo zou je een correctere prijs krijgen.”
Goedkoopste komt eerst
Het klinkt logisch, maar toch deelt niet iedereen die mening. “Het is niet dat we blij moeten zijn met de huidige prijzen, maar dat systeem afschaffen, vind ik geen goed idee”, zegt energiespecialist Bram Claeys van de ngo RAP. “Het zorgt er volgens mij voor dat we
Guido Camps
Ex-directeur CREG
“We betalen 500 tot 700 euro per MWh en meer voor elektriciteit die voor een stuk zo goed als gratis gemaakt wordt met wind.”
zelfs in deze tijden dé goedkoopste prijzen krijgen voor onze energie. Wat vreemd klinkt, maar het is zo.”
Joannes Laveyne, onderzoeker energie aan de UGent, treedt hem bij. “Elke producent moet nu zijn productieprijs geven én wordt zo ingeschakeld in dat stapelplan. Vraagt producent B voor zijn windmolenelektriciteit één euro meer dan producent A, dan wordt die pas als tweede ingeschakeld. Door hun scherpste prijs te geven, kunnen producenten dus eerst aan bod komen. Wat belangrijk is, want ze hebben een grote investering gedaan, dus willen ze die laten draaien. Daarom wordt er op zeer rustige momenten als er amper vraag is naar elektriciteit, door de kerncentrales zelfs geld gegeven om te mogen leveren. Want die schakel je niet zomaar uit.”
“Schaf je dit systeem af, dan hebben producenten geen enkele reden meer om hun laagste prijs te geven”, zegt Laveyne. “In de VS zijn er verschillende systemen, en we zien dat de prijzen in staten waar ze ons systeem gebruiken 8% lager liggen. Om maar te zeggen dat het niet zo simpel is als het klinkt om dat systeem overboord te gooien.”
Camps gaat niet akkoord. “In deze situatie is elk systeem beter dan wat we nu hebben. Zelfs als er maar één gascentrale ingeschakeld wordt in de productielijn, schiet die prijs al gigantisch de hoogte in. Dat is toch niet normaal? Met de consument als dupe.”