Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Kusttoerisme hebben we aan de Britten te danken”
Historici schrijven boek over 200 jaar toerisme in België
Wie aan het einde van de zomervakantie nog even wil wegdromen over de sfeer tijdens de belle époque aan onze kust of over de opkomst van onze kunststeden, moet zeker het nieuwe boek
Bestemming België. Een geschiedenis van toerisme in dertien etappes (1830-2030)
erbij nemen. Samen met enkele andere experts bogen Borsbekenaren Andreas Stynen en Gerrit Verhoeven zich over het verleden, het heden en de toekomst van ons land als vakantiebestemming.
Andreas en Gerrit zijn dorpsgenoten en goede vrienden. Beiden zijn cultuurhistoricus en docent Erfgoedstudies. Andreas geeft les aan KU Leuven, Gerrit aan Universiteit Antwerpen. Ze hebben elkaar ook als collega’s gevonden. “Door onze gezamenlijke interesse in toerisme en erfgoed ontstond tijdens één van onze reizen het idee om een boek te schrijven over de evolutie van het toerisme in ons land. Er wordt wel eens neergekeken op België als vakantiebestemming, maar vroeger was het een absolute topbestemming”, zegt Gerrit.
Britten
Uiteraard mag het toerisme aan de kust niet ontbreken als het over reizen in België gaat. “Ons kusttoerisme is ontstaan dankzij de Britten. Aan het einde van de achttiende eeuw gingen zij op zoek naar andere stranden om hun vakanties door te brengen. In hun zoektocht belandden ze bij ons. Oostende groeide uit tot één van de meest mondaine badsteden van Europa”, zeggen de vorsers.
Motieven
De auteurs fileren de geschiedenis van het toerisme op uiteenlopende vlakken. “We tonen bijvoorbeeld aan dat toerisme verschillende motieven had. Denk onder andere aan het oorlogstoerisme, zoals in Ieper. Onder het religieus toerisme vallen de bedevaarten, bijvoorbeeld naar Banneux, en er is natuurlijk het reizen voor de ontspanning. Maar in de praktijk merken we dikwijls een combinatie van motieven”, zeggen de historici.“Terwijl reizen ook een nationalistisch kantje kan hebben. Toen de oostkantons na de Eerste Wereldoorlog bij België werden gevoegd, zetten de reisorganisaties de Belgen meteen aan om er op bezoek te gaan.”
Kunststeden
Wanneer het over kunststeden gaat, mag Antwerpen niet ontbreken. “Antwerpen is een mooi voorbeeld van hoe steden zich als merk verkopen. Dat Antwerpen in 1993 culturele hoofdstad van Europa was, had een enorme impact. Maar de zogenaamde citymarketing werd al veel eerder toegepast. Tijdens de Wereldtentoonstelling van 1894 in Antwerpen hadden de mensen een grote interesse in het verleden. Antwerpen liet daarom een historische
stad bouwen in hout en papiermaché en de handelaars staken zich in middeleeuwse kostuums”, vertelt Gerrit. Vooruitblik
Om de tweehonderd jaar rond te maken, kijken de cultuurhistorici naar 2030. “Door corona boomde het binnenlands toerisme. Even dachten we dat reizen anders zou verlopen. Overvolle toeristische trekpleisters zoals Venetië en Barcelona zouden verleden tijd zijn, maar we zien dat oude patronen helemaal terug zijn”, besluit Andreas.
Bestemming België. Een geschiedenis van toerisme in dertien etappes (1830-2030)
iverscheen bij Ertsberg en kost 27,50 euro. Het boek kan online worden aangekocht of in de boekhandel.