De premier is nerveus

Wat is nu het ergste? Dat de federale regering op een chaotische manier zijn begroting presenteert? Eerst was het tekort 33,5 miljard euro, toen 35 miljard, nu weer 33,5 miljard. Of is het dat de premier zijn staatssecretaris voor Begroting en partijgenote Eva De Bleeker publiekelijk, in volle plenaire zitting, voor de bus gooide, omdat ze ‘een materiële fout’ had gemaakt? Het was een pijnlijk schouwspel donderdagmiddag in het parlement en de oppositie kon zijn leedvermaak niet verbergen.

Of is het dat de hogere cijfers van de staatssecretaris Eva De Bleeker (die 35 miljard) eigenlijk dichter bij de waarheid liggen? In dat bedrag is de BTW-verlaging tot 6% op energie meegerekend, maar niet de accijnzen die er komen als de energieprijzen weer normaal worden en die de BTW-verlaging volgens de premier volledig moeten compenseren. Dat is nog toekomstmuziek, met andere woorden. Er is bovendien over de precieze uitwerking van de afspraken nog een zekere onenigheid tussen de liberalen en de linkse partijen in de regering. Veel vaagheid dus, die alleen maar meer pleit voor de behoedzame cijfers die De Bleeker in de woorden van De Croo ‘foutief’ had ingediend.

Of behoort dit allemaal tot de politieke anekdotiek en maakt het niet zoveel uit of het begrotingstekort nu een miljard meer of minder bedraagt? In de jaarlijkse balans van inkomsten en uitgaven in dit land gaan we al ruim meer dan 30 miljard euro in het rood. Dat betekent dat er elk jaar 35 miljard, pardon, 33,5 miljard euro, bovenop onze totale schuld van 550 miljard euro komt.

Nog niet zo lang geleden vonden we het al dramatisch als het jaarlijkse tekort boven de 7 miljard euro steeg.

Die hallucinante schuldgroei is vooral het gevolg van corona en de oorlog. Maar er is een grote ‘maar’: in heel Europa is er geen land dat het budgettair zo slecht doet als wij. De Europese Commissie staat klaar om ons serieus op de vingers te tikken, wat kan tellen als kaakslag. Misschien dat De Croo daarom zo’n spel maakt van de BTW-maatregel. Europa is immers zeer kritisch voor maatregelen, zoals de BTW-verlaging, die de tekorten structureel vergroten en mensen niet aanzetten tot een ander energieverbruik.

Het meest pijnlijke blijft toch de vaststelling dat de kas leeg is, en dat in volle crisis. En dat de aloude Belgische ziekte, het gebrek aan budgettaire discipline, keihard weer de kop opsteekt. Dit gaat niet over de politieke ruzies van de dag. Dit gaat over een factuur voor generaties. Als De Croo dáárover zo nerveus zou zijn, dan is dat alleen maar te begrijpen.