Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Innovatief foliescherm moet veengebied De Nol redden
Nieuwe techniek van vernatting wordt voor de allereerste keer in Vlaanderen toegepast
Aan de rand van het Grenspark Kalmthoutse Heide in Essen ligt het voormalige veengebied De Nol. Dat dreigt uit te drogen. Hierdoor kan opgeslagen organisch CO2 vrijkomen. Om dit te verhinderen, moet het veengebied nat blijven. Daarom wordt deze week een plastic foliescherm vijf meter diep onder de grond gestoken. De techniek is nieuw voor Vlaanderen en kost 270.000 euro.
Natuurpunt toonde vandaag hoe een machine een foliescherm van een halve millimeter dik over een afstand van een kilometer onder het veengebied trekt. “De machine maakt met een soort zaag eerst een sleuf waarin het plastic meteen uitrolt. Dit gebeurt centimeter per centimeter en neemt een hele week in beslag”, legt persverantwoordelijke Natalie Sterckx van Natuurpunt uit.
“Geen impact op omgeving”
Het gaat om een hoge dichtheid polyetheen plasticfolie. Vreemd dat er voor plastic wordt gekozen om een natuurgebied te redden. “Toegegeven, het komt vreemd over, maar we hebben eerst andere alternatieven onderzocht. Aanvankelijk dachten we aan een kleischerm, maar dat zou een te grote en negatieve impact hebben op de bestaande, omringende natuur. Het foliescherm heeft geen impact op de omgeving. Het is de meest effectieve manier om het water in het gebied zelf te houden en niet te laten overlopen naar omliggende akkers. Dat was wel een bezorgdheid van de naburige landbouwers”, klinkt het.
Rottingsproces
Het is van belang om het water ter plaatse te houden en zo het veen nat te houden. “Zolang het nat is, kan het geen CO2 vrijgeven. Dat ligt er al duizenden jaren
Natalie Sterckx
opgeslagen. Het ontstaat door planten die afsterven en tijdens het rottingsproces ontstaat er CO2”, verduidelijkt Sterckx.
Woordvoerster Natuurpunt
‘‘Het foliescherm heeft geen impact op de omgeving. Het is de meest effectieve manier om het water in het gebied zelf te houden en niet te laten overlopen naar omliggende akkers.’’
Oorzaken van verdroging
De woordvoerster haalt twee belangrijke oorzaken aan voor de oprukkende uitdroging: “Enerzijds is er de klimaatopwarming waardoor we steeds warmere zomers krijgen. Anderzijds was de infrastructuur die dateert uit de jaren zestig en zeventig erop gericht om water zo snel mogelijk naar zee af te voeren, uit vrees voor overstromingen”, zegt ze. “Vandaag weten we dat dit een verkeerde aanpak was. We moeten het water zo veel mogelijk ter plaatse vasthouden. Het werkt als een soort spons. Dat is precies wat we nu met dit foliescherm willen bereiken.”
Vlaamse primeur
In Nederland en Denemarken wordt de techniek al jaren toegepast, nu ook voor het eerst in Essen in Vlaanderen. Sterckx legt uit: “We zijn hier al jaren mee bezig. Het is een soort testcase. Aan weerskanten van het scherm staan er peilbuizen waarmee we
kunnen meten. Er zullen enkele winters en zomers moeten overgaan om het effect ervan te kunnen evalueren. Na drie jaar moet toch een en ander al duidelijk worden.” De folie blijft wel in de
grond zitten. “We hebben een garantie voor vijftig jaar gekregen. Dan zal het van de situatie van de natuur op dat moment afhangen wat er verder moet gebeuren”, luidt het nog bij Natuurpunt.
270.000 euro
Is De Nol een succesverhaal, dan is het voor herhaling vatbaar. “Mits we over voldoende middelen beschikken natuurlijk. Dit foliescherm kost 270.000 euro en kadert in het Europees project Interreg Canape. Europa en Vlaanderen financieren elk de helft van het bedrag. Natuurpunt staat als eigenaar in voor het beheer. Ons beheerteam onderhoudt het gebied tegen onder meer overwoekering van het pijpenstrootje en zorgt voor begrazing door schapen zodat het veen alle kansen krijgt”, besluit Sterckx.