Oef, Romelu blijft in Qatar

RODE DUIVELS TELLEN AF NAAR HUN WK-OPENINGSMATCH TEGEN CANADA, REVALIDERENDE LUKAKU KOMT ALLICHT IN ACTIE TEGEN KROATIë

Het aftellen naar onze eerste WK-match, morgenavond (20.00u) tegen Canada, is begonnen. Op Romelu Lukaku na zijn alle Rode Duivels fit en zelfs van Big Rom is er positief nieuws. Een geblesseerde speler mocht tot 24 uur voor de aftrap van de eerste partij worden vervangen, maar dat zal niet gebeuren. Lukaku blijft in Qatar en komt later in actie.

Zo een eerste WK-match: dat wil niemand missen. De Rode Duivels verschenen dan ook bijna au grand complet op het trainingsveld. Trossard heeft geen pijntje meer, de controle van het jukbeen van Meunier was positief en Vertonghen lag op zijn hotelkamer nog wel even met zijn benen omhoog voor een goeie doorbloeding, maar zijn kuitblessure is verleden tijd.

De enige op wie Roberto Martinez nog geen beroep kan doen, is Romelu Lukaku. Die traint nog individueel na zijn hamstringblessure. Vandaag was het normaal D-day voor Big Rom. Tot 24 uur voor de aftrap van de eerste partij mag een geblesseerde speler gewisseld worden voor een reservist. De spanningsboog was al niet meer zo groot, maar de Belgische bond bevestigde nu ook dat dit niet zal gebeuren. De medische staf gaat ervan uit dat de spits uiterlijk in de laatste groepsmatch tegen Kroatië (op donderdag 1 december) in actie kan komen. Onze topscorer blijft dus gewoon in Qatar.

De kopbrekens zijn nu voor de bondscoach: hoe zal hij zijn ploeg opstellen tegen de snelle Canadezen? Op dit moment weten de spelers het zelf nog niet en aan de verdeling van de hesjes op training viel nog geen touw vast te knopen. De bondscoach heeft wel al een achttal zekerheden, maar er zijn nog enkele vraagtekens. Zo blijft in België de discussie leven of hij Leandro Trossard toch niet moet opstellen. Dat kan evenwel alleen als Eden Hazard naar de bank verhuist of als Martinez enkele kunstgrepen uitvoert. Dan moet Kevin De Bruyne bijvoorbeeld naast Witsel komen voetballen, waardoor Hazard en Trossard beiden in de pockets achter de diepe spits kunnen aantreden. Of hij kan Trossard ook als valse negen in de strijd gooien.

De kans is reëel dat Martinez - geen grote experimenteerder - traditioneel voor Michy Batshuayi opteert als vervanger van Lukaku en dat Eden Hazard Trossard toch nog op de bank houdt. Eden krijgt dan weer een uurtje om het nog eens te proberen, maar falen is dan echt geen optie meer. En wie wordt aan Alderweireld en Vertonghen gekoppeld rechts in de defensie? Thomas Meunier verwoordde het perfect op zijn persconferentie: “Zo een eerste match op een WK kan mort subite zijn, een plotselinge dood. Verlies en je loopt meteen achter de feiten aan.”

Roberto Martinez (49) behaalde met de Rode Duivels de mooiste prijs in onze WK-geschiedenis: derde op het WK in Rusland. De sympathieke, immer zo rationeel mogelijk werkende bondscoach stortte België vier jaar geleden in een delirium. De Gouden Generatie zorgde bijna voor goud, maar het volk was ook tevreden met brons. Vier jaar later dreigt Martinez van zijn sokkel te vallen. De bondscoach heeft op dit WK opnieuw wat te bewijzen. Toont Martinez zich tactisch wat flexibeler?

Roberto Martinez heeft een vaste voetbalvisie. Hij wil dominant spelen en verkiest daarvoor in beginsel technisch onderlegde spelers boven strijders die met vechtvoetbal het verschil kunnen maken. Na het succes in Rusland lijkt het erop dat hij zijn denkbeelden idealiseert en die eigen voetbalvisie heilig verklaart. Daardoor probeert hij nu al enkele jaren te weinig variaties uit, past hij zijn systeem met drie verdedigers maar zelden aan. De 3-4-2-1 met hier en daar een correctie is een heilige graal. Drie centrale verdedigers (Debast - Alderweireld - Theate), twee centrale middenvelders (Witsel - Vanaken), twee spelers op de rechter- en linkerzijkant (Castagne - Carrasco), twee jongens achter de spits (De Bruyne - Hazard) en één diepe spits (Batshuayi). Dat waren ook de namen bij aanvang van de wedstrijd tegen Egypte.

Na de rust tegen Egypte toonde de bondscoach de eerste tekenen van tactische flexibiliteit: hij vroeg om 4-14-1 te spelen. “De eerste keer dat we dat deden, we hadden er ook nog niet op getraind”, zei Axel Witsel. Het liep dan ook niet vlotter, maar – eindelijk – stapte de bondscoach eens van zijn systeem af. Daar toonde hij tactische flexibiliteit, maar er was natuurlijk beter eerst op getraind. Het was evenwel een verdienstelijke poging, want zodra een plan in de praktijk niet werkt, is Martinez als coach de man die een creatieve oplossing moet zoeken. Dat doen topcoaches ook. Vrijdag is dat mislukt en er is spijtig genoeg nog maar heel weinig tijd meer om nieuwe dingen te proberen.

Geeft hij ruimte aan jongere, frisse krachten?

Een visie, een systeem, valt en staat bij de kwaliteiten van zijn spelers. Martinez kreeg het over zijn hart om oude getrouwen Dedryck Boyata (31) en Jason Denayer (27) thuis te laten, maar blijft in zijn basiself kiezen toch vooral kiezen voor gevestigde waarden. “Ik ken die jongens, ze weten wat ik van hen verlang en als ik moet kiezen tussen een kwaliteitsvolle speler die al langer bij de groep is en een kwaliteitsvolle jongen die er nog niet lang bij is, kies ik voor de eerste”, zei de bondscoach nog voor de bekendmaking van zijn selectie. Dat blijkt ook: de Rode Duivels hebben de op een na oudste selectie op dit WK.

Zeno Debast (19) is de uitzondering. Hij kreeg de jongste drie wedstrijden op de positie van rechtse centrale verdediger de voorkeur op Leander Dendoncker wegens zijn opbouwende kwaliteiten.

Er komen nog meer jonge, gretige jongens aankloppen. Martinez hoeft al die jongeren tezamen niet plots in het elftal te droppen, maar hen wat sneller laten meedoen om voor wat frisheid en een nieuwe dynamiek te zorgen als het weer eens stroef draait, dat mag wel. Wat houdt hem tegen? Wat grinta, snelheid en onbevangenheid kunnen de Rode Duivels gebruiken. De jeugd heeft andere kwaliteiten dan de gevestigde waarden, maar dan zal Martinez zijn systeem moeten bijsturen, om het optimale rendement uit zijn selectie en elftal te halen. Spelers mogen niet ondergeschikt gemaakt worden aan het systeem.

Kan hij zijn spelers nog voldoende prikkelen?

Het is een eigenschap waarop iedere trainer hamert: focus. Je kan het ook concentratie, scherpte en wedstrijdmentaliteit noemen. Voetballen kunnen ze allemaal als de besten, tactisch weten ze hun streng wel te trekken. Maar zijn ze klaar? Kunnen ze die extra intensiteit opbrengen, de mindset inschakelen die nodig is om op het allerhoogste niveau top te presteren? Daarin speelt de coach een belangrijke rol. Het is misschien wel het belangrijkste onderdeel van het trainersvak. 16 van de 26 geselecteerden hebben er al een WK én EK onder Martinez opzitten. Alles begint uiteraard bij de intrinsieke motivatie van elke speler. Hun werkomgeving moet onder leiding van de trainer focus en scherpte ademen. Kan de bondscoach hen nog raken?