Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Boer Burger Beweging mogelijk cruciale speler in nationale politiek
Doemscenario van de CD&V wordt in Nederland stilaan realiteit
Vol tegen CDA
De Boer Burger Beweging heeft 322 kandidaten aangeduid die binnen een kleine vier maanden zullen strijden in de Provinciale Statenverkiezingen. Zo doen ze ook een gooi naar enkele van de 75 zetels van de Nederlandse Eerste Kamer die haar fiat zal moeten geven over een stikstofwet. Sinds het boerenprotest ook in Nederland ontplofte, kent de BBB een hoge vlucht en lijken ze kans te maken op een grotere rol in de nationale politiek. Een scenario waar CD&V ongemakkelijk van wordt.
In maart vorig jaar was het groot feest op het hoofdkwartier van de BBB. De partij had bij de landelijke verkiezingen 1% van de stemmen binnengehaald. Dat gaf recht op een zetel in de Tweede Kamer voor partijleider en lijsttrekker Caroline van der Plas (55). De BBB was op dat moment anderhalf jaar oud en had amper 26 kandidaten op de verkiezingslijsten staan. Sindsdien is de partij gegroeid als kool en telt die 10.000 leden “van traditionele boeren over een kamelenmelker tot tandartsen”. Mochten er vandaag nationale verkiezingen zijn, dan zou de BBB volgens de peilingen tussen de 13 en 16% van de stemmen kunnen halen. En dat is ook het plan: de partij wil zich echt op de politieke kaart zetten bij de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart volgend jaar. Zopas werden 322 kandidaten aangeduid op de diverse lijsten die lokaal de strijd zullen aangaan. Van daaruit moet de sprong naar de nationale politiek gemaakt worden. Ze mikt op 7 van de 75 zetels in de Eerste Kamer en wil de meeste stemmen halen in Groningen, Drenthe, Overijsel, Brabant, Gelderland en Zeeland, de helft van de provincies dus. Die ambitie is niet echt overdreven.
Van der Plas werkte als journaliste onder meer voor vakbladen van de vleesindustrie en was chef van Pig Business. Maar ze was ook politiek actief. Ze stamt uit een zuiver CDA-nest. Haar moeder was raadslid in Deventer voor de christendemocraten en ook zij was lid van de partij. Bij het begin van de stikstofprotesten in 2019 sloeg ze met een klap de deur dicht. “De agrarische sector wordt door CDA in de steek gelaten”, zo stelde ze. Toen ze enkele maanden later de BBB mee boven de doopvont hield, luidde de missie “een halt toeroepen aan de uitverkoop van ons platteland met al zijn unieke kenmerken, tradities, levenswijze en cultuurlandschap”. Die strijd heeft CDA losgelaten volgens BBB. Voorzitter Erik Stegink – eigenaar van varkensbedrijf Piggy Palace – aarzelde niet om van de komende verkiezingen een strijd tegen CDA te maken. In de Eerste Kamer weegt de partij nog echt met het derde hoogste aantal zetels.
Onder de kandidaten die de BBB naar voren schuift zitten lokale politici waarvan het merendeel stamt uit CDA en de liberale VVD. Als stemmentrekkers op niet-verkiesbare plaatsen zijn huidige en ex-bestuursleden van de Land- en Tuinbouworganisatie geplaatst.
Die vertegenwoordigt de belangen van de agro-industrie. De Nederlandse tegenhanger van de Boerenbond zeg maar, die de krachten heeft gebundeld met afvallige CDA’ers. Het is geen geheim dat de CD&V-top het Nederlandse fenomeen met argusogen volgt, want ook bij de Vlaamse zusterpartij – CD&V is bij ons de traditionele verdediger van het Vlaamse platteland – moet het als een doemscenario klinken. Ook bij CD&V zitten meerdere figuren die trouwer de lijn van de Boerenbond volgen dan die van de partij.
Geen meerderheid
De BBB wil vanaf maart echt wegen op het nationale beleid. De Provinciale Raden stellen de leden van de Eerste Kamer aan. Die moet haar fiat geven over wetten. Op dit moment heeft de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie geen meerderheid in de Eerste Kamer. Na de verkiezingen van volgend jaar zal die volgens de peilingen nog minder van de 75 zetels in handen hebben. Tegenstanders van het stikstofbeleid kunnen er een stevig struikelblok worden. Bovendien is er niet alleen BBB, maar ook JA21!, dat even groot zou worden. Deze conservatief liberale partij is een afscheuring van Forum voor Democratie. Ze kan het erg goed vinden met de BBB in haar strijd voor Nederlandse tradities en waarden. Samen hebben ze ook al een alternatief stikstofplan voorgesteld. De stikstofwet die past in het kader van een ruimer landbouwakkoord wordt verwacht ergens in het voorjaar. Tegen dan kan het verzet in de Eerste Kamer op volle kracht draaien.
Geen boerenpartij
De snelle groei en de stijgende populariteit heeft de BBB te danken aan haar strategie. Ze presenteert zich niet langer als een partij van de boeren. De burger vertegenwoordigen die ver van de machtscentra leeft en van wie de bekommernissen over het hoofd worden gezien, is de missie. Het vergeten platteland dat strijdt tegen de grote steden. Er wordt niet alleen campagne gevoerd tegen de stikstofaanpak, er wordt evenveel gehamerd op het uithollen van de politiewerking in de kleine gemeenten. Een vierde van de kiezers zouden Nederlanders zijn die nooit eerder gingen stemmen. En als extra factor zijn er de kiezers van PVV en Forum die ervan uitgaan dat BBB wel deel kan uitmaken van coalities terwijl de twee extreemrechtse partijen worden geweerd.
Nederland heeft al wel meer conservatief rechtse partijen gekend die als een komeet de electorale hoogte inschoten en even snel weer uit de hemel donderden. Zoals de Lijst Pim Fortuyn of Forum voor Democratie. Erik Stegink zegt uit de fouten van weleer geleerd te hebben. Die partijen gooiden iedereen die zich aanbood op een lijst. Ze brachten schandaaltjes en intriges mee waarna de partijen snel tenondergingen aan interne twisten. BBB had meer dan 600 potentiële kandidaten, maar screende die grondig tot ruim de helft overbleef. De criteria die Erik Stegink hanteert? “Noaberschap (nabuurschap), authenticiteit, professionaliteit en de gulden regel ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’. Dat proberen we alle kandidaten ook mee te geven, je bent er voor een ander.”
Mochten er vandaag nationale verkiezingen zijn, dan zou de BBB volgens de peilingen tussen de 13 en 16% van de stemmen kunnen halen.