Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Europa zet België in rijtje van Club Medlanden
De lopende uitgaven zijn te groot, de energiesteun is niet gericht genoeg en structurele maatregelen om de begroting weer gezond te maken, blijven uit. Dat zegt de Europese Commissie over de Belgische ontwerpbegroting 2023.
De Europese Commissie heeft dinsdag haar analyse bekendgemaakt van de begrotingen die de 27 lidstaten midden oktober hebben ingediend. België komt ervan af met een vermanend vingertje, omdat ons land slechts “gedeeltelijk” een voorzichtig begrotingsbeleid heeft gevoerd.
Het begrotingstekort van de nv België – alle overheden samen – zal volgend jaar 5,8% van het bruto binnenlands product (bbp) bedragen, of omgerekend 33,5 miljard euro. Dat is 3,5 miljard euro meer dan het tekort waar we dit jaar naar verwachting op afklokken. Oorzaken zijn de aanhoudende oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. Dit zet een rem op de economische groei en noopte de federale regering om gezinnen en bedrijven met een kleine 3 miljard euro aan energiemaatregelen te ondersteunen.
Geen beterschap in zicht
Van het totale Belgische tekort komt 70% op conto van de federale overheid en sociale zekerheid. De rest is voor rekening van de deelstaten. Beterschap lijkt niet in zicht. Het Belgische begrotingstekort zal in 2024 nog altijd 5,1% van het bbp bedragen. Enkel Hongarije en Polen doen dat jaar met 5,2% nog iets slechter.
Hoewel de financiële toestand van dit land al langer aan het rotten is, verscholen onze regeringsleiders zich de voorbije twee decennia maar wat graag achter ‘Club Med’, de groep van Zuid-Europese landen waar de financiële situatie nog erger is. De Europese Commissie stelt nu dat België die landen heeft ingehaald: terwijl
Griekenland, Spanje, Portugal en Frankrijk hun staatsschuld afbouwen, stijgt die van België verder tot 108,2% van het bbp. In absolute termen zitten we nog niet aan het niveau van Griekenland (156% van het bbp), maar daar is de trend wel dalend.
Doordat de rentetarieven stijgen, zal België volgend jaar ruim 8 miljard euro aan rentelasten betalen. In 2024 wordt dat bijna 10 miljard euro, of het equivalent van het jaarbudget van justitie, politie én defensie samen.
Hervormingen
De Europese Commissie maakt twee fundamentele bemerkingen over de Belgische ontwerpbegroting 2023:
• Lopende uitgaven: de primaire uitgaven (uitgaven zonder rentelasten) groeien te snel. De Commissie kijkt dan vooral naar de automatische indexering van de ambtenarenlonen en de toenemende sociale uitgaven, onder meer als gevolg van de vergrijzing. De noodzakelijke hervormingen om die uitdagingen aan te pakken, blijven volgens Europa te lang uit.
• Energiebeleid: de energiesteun die ons land geeft, is onvoldoende gericht naar wie het echt nodig heeft. “De meeste maatregelen lijken niet toegespitst op kwetsbare gezinnen of bedrijven”, klinkt het. Bovendien stimuleert de steun ons onvoldoende om zuinig met energie om te springen. Een meevaller is wel dat de Commissie in haar beoordeling enkel rekening houdt met de btwverlaging op energie tot eind maart. Daardoor landt het Belgische tekort volgend jaar op 5,8% van het bbp. Vorige week zat het er nog bovenarms op tussen premier Alexander De Croo en de intussen afgetreden staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (beiden Open Vld) nadat deze laatste het begrotingstekort voor 2023 op 6,1% had gesteld. Daardoor zou België afgetekend de slechtste leerling van alle 27 Europese lidstaten zijn. Met 5,8% wordt het op die laatste plaats vergezeld door Slovakije.
“Zeer ernstig”
“We nemen dat rapport en advies zeer ernstig”, reageert premier Alexander De Croo. “Het rapport zegt onder meer dat de energiesteun zeer breed is geweest. Dat is juist. We geven veel energiesteun aan mensen die echt zwaar in de problemen zaten. Maar we hebben ook energiesteun gegeven aan de middenklasse, die even het einde van de tunnel niet meer zag. Maar laat het duidelijk zijn: dat zal preciezer moeten. Ook de andere opmerkingen nemen we zeer ernstig en integreren we in ons beleid.”
Alexander De Croo
Premier (Open Vld)
“We nemen dit rapport en advies zeer ernstig. Onder meer de energiesteun zou zeer breed zijn.”