Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Gelokt met mooie beloftes, en dan opgesloten
Arbeiders grootste iPhone-fabriek ter wereld demonstreren tegen erbarmelijke werkomstandigheden
In de grootste iPhone-fabriek ter wereld, in het Chinese Zhengzhou, zijn woensdag protesten uitgebroken. Honderden arbeiders probeerden er weg te vluchten. De Foxconnfabriek ligt al jaren onder vuur door het negeren van arbeidersrechten. De harde aanpak van de coronapandemie in China heeft de werkomstandigheden alleen maar erger gemaakt.
Op livestreams op sociale media was te zien hoe honderden arbeiders de Foxconnfabriek, waar het grootste aandeel iPhones ter wereld wordt gemaakt, probeerden te ontvluchten. Ze klaagden over onmenselijke werkomstandigheden, de zware Covid-regels en gebroken beloftes over bonussen. Verdedig onze rechten! Verdedig onze rechten, werd gescandeerd, terwijl sommigen met brandblussers de oproerpolitie op afstand probeerden te houden. Op andere beelden waren confrontaties te zien tussen arbeiders en een rij mensen in witte Covid-beschermpakken en de oproerpolitie.
Hongerloon
Al jaren komen de fabrieken van Foxconn in opspraak. Het bedrijf is China’s grootste werkgever – in het filiaal in Zhengzhou alleen al werken 200.000 mensen – en produceert elektronica voor onder andere iPhone, Samsung en Amazon. Maar om dat werk rond te krijgen, wordt het arbeidsrecht aan de kant geschoven. Met dramatische gevolgen. In 2010 stapten maar liefst veertien jonge werknemers uit het leven. Een jaar later kwamen vier arbeiders om bij een explosie en liep een werknemer hersenschade op na een elektrische schok.
In 2012 werd Foxconn er officieel van beschuldigd werknemers te laten overwerken voor een hongerloon en er zou sprake zijn van kinderarbeid. Ook toen braken protesten uit, waarna Foxconn beloofde de fabrieken veiliger te maken en de lonen te verhogen. Maar volgens rapporten van onder andere China Labor Watch – dat sinds 2011 de toeleveringsketen van Apple volgt – is er nog steeds te weinig veranderd.
‘Kopie’ van Verenigde Staten
Door de Covid-pandemie werden de werkomstandigheden nóg zwaarder. Er werd een systeem op poten gezet waarbij het personeel permanent in de fabriek moet verblijven en geen contact mag hebben met de buitenwereld. Er zijn elke dag coronatesten en arbeiders worden in slaapzalen in quarantaine gezet. Eind vorige maand sloegen al eens honderden werknemers op de vlucht, uit angst om opgesloten te blijven.
“Je moet je de fabriek inbeelden als een minidorp”, zegt Kristof Van Der Stadt, hoofdredacteur van het ICT-vakblad Data News. “Ze wilden in China nadoen wat de VS al sinds de jaren 2000 doen: campussen waar werknemers wonen en leven. Bij Google kunnen werknemers bijvoorbeeld kiezen uit vijf verschillende restaurants, volledig gratis. China wilde dat kopiëren, maar er is een verschil in bedrijfscultuur: in China staat productiviteit op nummer één.” Die productiviteit staat op de helling, nu honderden werknemers besloten te vertrekken. Apple heeft al laten weten dat er minder iPhone 14-leveringen worden verwacht.