Een halve dag per week verlof, dat ziet papa wel zitten

“Vaders worden gemakkelijker bereikt met een 1/10-formule van ouderschapsverlof, doordat de verlofregeling minder impact heeft op de werkweek en het inkomen” Annelies Bries

Experte Acerta

Het ouderschapsverlof zit stevig in de lift, en dat is voornamelijk te danken aan de mannen. Dat blijkt uit de laatste cijfers van de Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling.

Er zijn maar liefst 36,7 procent meer mensen die ouderschapsverlof opnemen dan in 2019. Zelfs ten opzichte van vorig jaar is de stijging van het stelsel met 8,8 procent fors. Traditioneel zijn het vooral de vrouwen die ouderschapsverlof nemen om voor de kinderen te zorgen. In 2023 waren er in heel België bijna 60.000 vrouwen die ouderschapsverlof opnamen. Bij mannen gaat het om een aanzienlijk kleiner aantal, namelijk iets meer dan 34.000. Maar de mannen – of liever – vaders zijn wel aan een opmars bezig. De laatste vier jaar is het aantal vaders in ouderschapsverlof zelfs met 53,7 procent gestegen.

Meer flexibiliteit

En het lijkt er ook op dat voor een deel te danken is aan de f lexibelere regels rond het ouderschapsverlof die ingevoerd werden. Sinds 2019 is het namelijk mogelijk om één dag om de twee weken of een halve dag per week op te nemen. Het flexibele systeem zorgt er onder andere voor dat gescheiden ouders hun ouderschapsverlof iets strategischer kunnen inzetten. En dat blijkt een aantrekkelijk stelsel voor vaders. De overgrote meerderheid kiest wel nog steeds voor het stelsel van 4/5de (47.921 ouders) maar 1/10de is ondertussen het tweede populairste stelsel (18.477 ouders).

“We zien dat bij 4/5de ongeveer 34 procent mannen zitten, maar bij 1/10de zitten we al aan 44 procent mannen. Het is dus een stelsel dat aan populariteit wint bij vaders”, zegt Axel Delvoie, adjunct-administrateur-generaal van RVA. “Niet onlogisch, want onze maatschappij zoekt nu eenmaal meer naar de work-life-balans en ook mannen willen voor de kinderen zorgen.” Eerder onderzoek van hr-dienstverlener Acerta bevestigt die tendens. “Vaders worden gemakkelijker bereikt met een 1/10-formule van ouderschapsverlof, doordat de verlofregeling minder impact heeft op de werkweek en het inkomen”, aldus experte Annelies Bries.

Genderpatronen

Voor professor Jochen Devlieghere, postdoctoraal onderzoeker gezinspedagogiek aan de UGent is dit zeker een goede tendens. “Uit alle onderzoeken blijkt dat het financieel verlies bij ouderschapsverlof de grootste drempel is. Daarom ook dat moeders het vaakst ouderschapsverlof opnemen, omdat zij doorgaans minder verdienen en er dus minder verlies is bij ouderschapsverlof. Daardoor verzetten moeders vaak ook substantieel meer werk, maar een groot stuk daarvan is die onbetaalde arbeid. Dat meer en meer vaders nu ouderschapsverlof opnemen is dan ook een goede tendens. Maar in principe weten we niet hoe dat vaderschapsverlof ingevuld wordt. Gaat dat ook naar de zorg voor het kind? Daar is meer onderzoek voor nodig”, zegt Devlieghere.

Maar ons land zou nog doortastender te werk kunnen gaan. “Het systeem gaat nog niet ver genoeg. We grijpen niet drastisch in op stereotiepe genderpatronen. In Scandinavische landen geldt een verplicht langdurig ouderschapsverlof, waar het loonverlies beperkt blijft. En als je het ouderschapsverlof allebei evenredig opneemt, word je beloond met familieverlof. En dan zien we dat vaders meer hun plaats opnemen binnen het gezin.”