470 km file, en dat is nog maar een begin

In heel het land stond gistermorgen tot 470 kilometer file, in Vlaanderen alleen al 300 kilometer, meteen goed voor een van de recordfiles van het jaar. Januari was al een recordmaand in verkeersdrukte, 2023 was een recordjaar. En het traditioneel drukkere voorjaar is nog maar net begonnen.

Het getal van 470 kilometer komt van de verkeersredactie van de VRT, die op basis van gps-gegevens van honderdduizenden auto’s (floating car data) de snelheid van het verkeer voor heel België nagaat. Het Vlaams Verkeerscentrum heeft op Vlaamse snelwegen ruim 5.000 tellussen in het wegdek gefreesd. Dagelijks meten die de snelheid van een stuk of 50 miljoen voertuigpassages. Dat gaf dinsdagmorgen een piek van 300 kilometer voor Vlaanderen en een curve die boven alle gemiddeldes en zelfs de uitzonderlijke dagen uitsteeg.

“We werken sinds 2011 op dezelfde manier”, zegt Peter Bruyninckx van het Verkeerscentrum. “Zo weten we dat 2023 het drukste jaar was sinds 2011 en dat ook januari van dit jaar records brak. De zeer zware ochtendspits vandaag was vooral aan de regen te wijten – bij één op de twee regendagen heb je extra files – en dat in combinatie met een aantal incidenten met pech en kleine ongevallen. En er zijn een paar wegenwerken die sterke hinder veroorzaken, zoals de plaatsing van een brug in Ranst, waar het verkeer richting Antwerpen op de E34 en de E313 telkens over één rijstrook moet. Deze spits zit zeker in de top drie van dit jaar, maar het precieze cijfer kunnen we pas morgen afkloppen na nog een technische controle.”

Het Vlaams Verkeerscentrum werkt overigens ook met floating car data, zoals voor het aansturen van de dynamische borden.

Dat de paasvakantie voorbij is, speelt natuurlijk mee. “En dinsdag is altijd een wat drukkere dag. Hoewel dat tegenwoordig relatief is. Vroeger waren de ochtendspitsen op dinsdag en donderdag duidelijk de zwaarste, maar de dagen groeien steeds meer naar elkaar toe. Wat blijft is dat de vrijdagochtend betrekkelijk kalm is en dat het vrijdag van in de namiddag juist erg druk is. Dat heeft waarschijnlijk te maken met vertrekkend weekendverkeer en vrachtverkeer dat na een week terugkomt.”

Het slechte nieuws: de drukste maanden van het jaar zijn nog maar begonnen. “Elk jaar heb je van april tot juni een piek en in het najaar situeert die zich van september tot november. De drukste maand die we al gemeten hebben, was juni vorig jaar”, zegt Peter Bruyninckx.

Waar die toenemende filezwaarte vandaan komt, is niet zo eenvoudig te zeggen. “Het is niet dat er meer auto’s zijn en je kunt het ook niet zomaar toeschrijven aan meer vrachtwagens”, zegt Peter Bruyninckx. “Het is een combinatie daarvan met meer wegenwerken en het weer kan ook een factor zijn.”

26 procent meer vrachtvervoer

Op langere termijn zijn de vooruitzichten niet opbeurend. “Het Federaal Planbureau gaat uit van een stijging van het vrachtvervoer met 26 procent tegen 2040”, zegt Hajo Beeckman van de VRT Verkeersredactie. “Dat zullen we geweten hebben als er op andere vlakken niks gebeurt.”

Antwerpen blijft altijd de zwartste stip op de wegenkaarten, met grote stukken van de Ring die tot en met verzadigd zijn, ook als er voor de rest niks gebeurt. “Van Berchem over Borgerhout heb je gemiddeld 130.000 voertuigen per dag. In de omgekeerde richting zijn er dat niet veel minder. Oosterweel gaat daar verschillende verkeersstromen weghalen, dat zou een verschil moeten maken”, zegt Peter Bruyninckx. Duimen maar. En nog een beetje geduld oefenen.

“De drukste maand die we al gemeten hebben, was juni vorig jaar” Peter Bruyninckx

Verkeerscentrum