Eén op de zes zelfstandigen is arm

BRUSSEL – Zestien procent van alle zelfstandigen in hoofdberoep verdient minder dan 833 euro per maand. Dat is lager dan de armoededrempel, die op 973 euro per maand ligt. Dat heeft het Neutraal Syndicaat der Zelfstandigen (NSZ) berekend op basis van de gegevens van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Wie denkt dat alle ondernemers rijk zijn, slaat de bal grondig mis, zo concludeert het NSZ uit het onderzoek. Een bepaalde groep zelfstandigen is welgesteld, maar een grote groep leeft onder de armoedegrens. Van alle zelfstandigen in hoofdberoep (683.519 in totaal) zijn er welgeteld 109.917 ondernemers (of 16%) die minder dan 833 euro per maand verdienen. Dat is 140 euro per maand onder de armoededrempel van 973 euro per maand. Het inkomen van alle zelfstandigen (gemiddeld) gaat ook achteruit. Vorig jaar lagen de inkomsten (beroepsinkomsten verminderd met beroepsuitgaven en -lasten) op gemiddeld 20.492 euro. Dat is 4,5 procent minder dan de jaarinkomsten van het jaar voordien. Het gemiddeld nettoloon van de werknemers bedroeg vorig jaar gemiddeld 24.773 euro. “Een flink pak hoger dan de inkomsten van de zelfstandigen”, zegt het NSZ. In de landbouwsector liggen de inkomsten van de zelfstandigen gemiddeld genomen het laagst met 10.573 euro, gevolgd door de sector ‘diensten allerhande’ (12.351 euro) en handel (19.344 euro). De vrije beroepers (advocaten, artsen, adviseurs, boekhouders, architecten, notarissen, enzovoort) kennen met gemiddeld 30.313 euro de hoogste inkomsten.

Maatregelen

Het NSZ pleit daarom voor een aantal maatregelen die voorkomen dat zelfstandigen in de armoede terechtkomen. Een opvallende vraag daarbij is de invoering van een ‘stopzettingsvergoeding’. “Wanneer een ondernemer merkt dat zijn onderneming het niet haalt en hij zijn zaak beter stopzet, zou hij onder bepaalde voorwaarden een uitkering moeten krijgen. Nu is dat niet het geval, met als gevolg dat de schuldenput van een aantal zelfstandigen maand na maand groter wordt. En dat leidt tot schrijnende armoede”, stelt het NSZ.

Zwangerschap

Ander voorstel is de versoepeling van de betaling van sociale bijdragen, bijvoorbeeld in geval van ziekte, zwangerschap of zakelijke problemen. “Nu moeten zelfstandigen nog altijd sociale bijdragen betalen op basis van de inkomsten van drie jaar geleden.”