DEWITTE & DONCKIER

we niks kunnen doen omdat de overheidsschuld te groot is, klopt niet. We staren ons blind op de bruto schuld. We vergeten dat investeringen ook iets opleveren. Vergelijk het met bedrijven, wanneer zij investeren zeggen zij niet: Oei, oei, we gaan hier vooral niet voor lenen, dat moet allemaal uit de lopende inkomsten komen. Stel je voor! Dat zouden nogal slechte bedrijven zijn. Nee, die doen het omgekeerde en de overheid moet net hetzelfde doen. Punt. Wanneer burgers zouden handelen volgens het vreselijke principe van de overheid, dan zou niemand ooit nog een huis kunnen kopen. Want daarvoor lenen we bedragen die leiden tot maandelijkse afbetalingen van 30 procent van ons budget! Komaan zeg, even serieus blijven. Dat is toch net hetzelfde voor de overheid. Die heeft schuld uitstaan die slechts 6 procent van het jaarlijks budget opslorpt. Ondraaglijk kan je dat moeilijk noemen.” Wat is er nodig om die mind shift te krijgen in Europa? “( zucht) Goede vraag. Ik denk dat je toch vooral Duitsland moet meekrijgen. Zij hebben ons in dat strakke besparingsharnas gestoken, zij hebben het principe van structureel evenwicht in de begroting in de wet verankerd.”

Wat denkt u van de tax shift? “Ik geloof niet in wat hocus pocus van een tax shift waarbij je wat sleutelt aan de manier waarop je belast. Nu verminderen we de lasten op het loon, maar compenseren dat met andere lasten, zoals bijvoorbeeld hogere accijnzen en meer btw. Tja, dan blijft het effect beperkt. Dingen worden duurder, werknemers zullen dat op termijn compenseren door hogere looneisen te stellen. Einde verhaal.” Bart De Wever is duidelijker: we moeten besparen op de sociale zekerheid. Ook het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zegt dat we daar 13 miljard kunnen besparen. “Die analyse is juist. De enige manier om lasten op arbeid te verminderen, is de kost van de sociale zekerheid verminderen. Maar dat betekent ook minder werkloosheidsuitkeringen, minder ziekteverzekering en minder bescherming. Daar gaat het om. Zeg dat duidelijk aan de mensen en laat hen dan de keuze. Ik ben er niet zo zeker van of ze dat wel willen. Ik geloof eerder dat we ermee moeten leren leven dat we hoge lonen hebben. Dat weerspiegelt de hoge productiviteit en het is een teken van welvaart.” “Wat ze nu hebben gedaan met de karaattaks en de kaaimantaks... dat is toch een lachtertje, wat rommelen in de marge. De regering heeft zeker goede dingen gedaan, denk aan de verhoging van de pensioenleeftijd, maar hier hebben ze een grote opportuniteit gemist, namelijk de invoering van een progressieve vermogensbelasting. Pas op, daarmee viseer je niet de middenklasse die een heel leven hard gewerkt en gespaard heeft, daar blijf je van af. Het gaat over de vermogens boven de pakweg twee miljoen euro. Die kan je belasten aan 1 of 2 procent, die je vervolgens weer in de economie pompt. Dat zou pas een echte dynamiek geven.” “U mag niet vergeten dat de inkomensongelijkheid ondertussen zeer groot geworden is. Als je wil dat iedereen blijft geloven in ons goede marktsysteem, dan moeten we het ook fair houden. Als mensen in tijden van besparingen systematisch zien dat de grote vermogens niet moeten bijdragen, dan krijg je Amerikaanse toestanden zoals met Trump en Sanders, waarbij extreemrechts en extreemlinks van de situatie profiteren. Dat moeten we vermijden. En dan zeg ik: om het kapitalisme te redden, heb je een systeem van inkomensherverdeling nodig. Miljardenfortuinen die niet belast worden, kan niet meer.” Wat denkt u van de plannen met de notionele intrestaftrek? “Ik voel wel wat voor het voorstel van Johan van Overtveldt: verlaag de tarieven voor iedereen en hervorm de vennootschapsbelastingen zodat ook de kleinere ondernemingen daarvan kunnen profiteren. Nu maken vooral multinationals gebruik van de notionele intrestaftrek, terwijl de KMO’s vaak de volle pot betalen. Het voorstel van de minister bevat spijtig genoeg één fataal element: de ondernemingen zouden de keuze hebben tussen het oude en het nieuwe systeem. Dat is niet goed, want dan gaan alle grote jongens op de oude manier verder werken, omdat ze daarbij nagenoeg nul euro belastingen moeten betalen. En alle anderen zullen voor het lagere tarief kiezen. Op die manier is het onbetaalbaar. In plaats van halve oplossingen, moet je dus resoluut durven gaan voor het afschaffen van al die aftrekposten en de vennootschapstarieven voor iedereen naar beneden halen naar 20%. Maar ja, dat heeft hij niet gedurfd en dat is spijtig.” De regering denkt er nu aan om het begrotingsevenwicht uit te stellen naar 2019. “Zelfs dat is nu niet meer haalbaar, zelfs als de economische conjunctuur zich herpakt. Ik denk trouwens dat het de verkeerde doelstelling is. We moeten ernaar streven om de gewone begroting in evenwicht te krijgen, maar daarnaast bestaat er nog iets als een kapitaalbegroting. Er is geen enkele reden om daarin een evenwicht te willen bereiken. Wanneer een overheid investeringen doet, is er absoluut geen probleem om dat te financieren met de uitgifte van obligaties, vooral als die vandaag zo goedkoop zijn. Maar ja, ook daar zitten we vast in het idee-fixe van Europa. Dat is het perverse van wat we nu doen.” U bent een tijdlang liberaal politicus geweest. Zou u er opnieuw instappen? ( snel) “Nee. De politiek is heel boeiend natuurlijk, maar je hebt toch zo weinig impact. Mijn effect als parlementslid was nul en bovendien raakte ik veel van mijn geloofwaardigheid kwijt. Voor journalisten was ik - terecht - altijd verdacht. Men ging ervan uit dat ik enkel nog het partijstandpunt verkondigde en niet meer zei wat ik er zelf van vond. Zoiets is natuurlijk dodelijk. Dat probleem heb ik vandaag niet meer, ik zeg vrijuit wat ik denk en dus heb ik ook meer credibiliteit. Als ik al impact zou hebben, dan heb ik dat nu zeker meer dan toen. ( lacht).”