Pas na arrestatie Abdeslam werd beslist: “We slaan toe in Brussel”
Een nieuwe aanslag in Frankrijk, net zoals in Parijs. Dat was het plan van de terreurcel rond Mohamed Abrini, de man met het hoedje. Maar toen Salah Abdeslam werd opgepakt, voelden de terroristen zich opgejaagd wild en moesten ze improviseren. Een gelijktijdige zelfmoordaanslag op de luchthaven en een metrostation was hun nieuwe plan. Maar dat draaide anders uit. Drie dagen na de arrestaties van Mohamed Abrini (31), Osama Krayem (25) en hun logistieke hulpjes (zie onder) wordt duidelijk dat de coördinatie van de aanslagen niet verliep zoals de terroristen hadden gehoopt. Abrini, die dit weekend definitief ontmaskerd werd als ‘de man met het hoedje’ en door de speurders als hoofdverdachte van de terreurcel wordt beschouwd, gaf inmiddels aan de onderzoeksrechter toe dat ze hun terreurplannen halsoverkop veranderden. Bedoeling van de terroristen was om een nieuwe aanslag te plegen in Frankrijk. Maar toen Salah Abdeslam op 18 maart gearresteerd werd, voelden ze zich plots opgejaagd wild. Vanuit hun schuilplaats in de Max Roosstraat in Schaarbeek kozen ze hun nieuwe doelwitten uit: een gelijktijdige aanslag op de Brusselse metro en de nationale luchthaven. Maar omdat Osama Krayem en Khalid El Bakraoui - de kamikaze van Maalbeek - het Brusselse metroverkeer niet goed kenden, is dat plan niet helemaal gelukt.
Verkeerde metro
Krayem en El Bakraoui waren die ochtend samen vertrokken uit hun safehouse in Etterbeek. Op camerabeelden is te zien dat ze in metrostation Pétillon hun kaartjes kochten. Hun bestemming was station Schuman, de belangrijke stop onder de Europese wijk. Maar toen ze de metro instapten, namen ze per ongeluk de verkeerde richting. Toen ze dat door hadden, stapten ze uit in het eerstvolgende station en wandelden ze naar het tegenoverliggende perron. Die metro passeerde in Schuman, maar ze deden er niets. Toen het metrostel bij het volgende station, Maalbeek, weer vertrok, liet El Bakraoui om 9.11 uur zijn rugzak ontploffen. Als El Bakraoui en Krayem meteen op de juiste metro waren gestapt, zouden ze in Schuman zijn aangekomen op ongeveer hetzelfde moment als de explosies in Brussels Airport. Nu zat daar bijna een uur en een kwartier tussen. De onderzoekers vermoeden dat Krayem eveneens een rugzak vol explosieven droeg. Waarom hij die niet liet ontploffen, is niet duieen delijk. Mogelijk heeft hij zich tijdens de lange metrorit bedacht. Onderzoek zou ook uitwijzen dat de drie terroristen van Zaventem, onder wie Abrini, op de luchthaven een tijd doelloos rondliepen voor ze hun bommen lieten ontploffen. Dat wijst er eveneens op dat de voorbereiding van hun aanslagen niet liep zoals gepland. Uit het testament van Ibrahim El Bakraoui - die zich opblies in Zaventem - blijkt dat de terreurcel zich door de Belgische speurders opgejaagd voelde. “Ik word overal gezocht en voel me nergens nog veilig. Ik ben bang om in de gevangenis te belanden”, schreef hij.
Waar is het hoedje?
Wat wel nog volstrekt onduidelijk blijft, is waarom Mohamed Abrini zijn koffer met explosieven in de vertrekhal van Zaventem niet liet ontploffen. In plaats daarvan wandelde hij rustig de luchthaven buiten en liep hij te voet naar Brussel. Aanvankelijk ontkende hij bij zijn ondervraging dat hij ‘de man met het hoedje’ was. Maar het gerecht beschikt over zoveel foto’s en camerabeelden die bewijzen dat hij het wel is, dat Abrini uiteindelijk plooide voor de onderzoeksrechter. Toch laat hij het achterste van zijn tong niet zien. Het intussen bekende hoedje zegt hij te hebben verkocht, een bewering die niemand gelooft. Zijn jas gooide hij naar eigen zeggen in vuilnisbak. Beide voorwerpen zijn nog spoorloos.
De vermiste rugzak
Zorgwekkender, vinden de speurders, is dat de rugzak van Osama Krayem nog steeds niet terecht is. Krayem wordt eveneens beschouwd als een spilfiguur binnen de terreurcel. Uit onderzoek blijkt dat de Zweedse Syriëstrijder al sinds oktober vorig jaar in ons land actief was, dus voor de aanslagen in Parijs. Het ziet ernaar uit dat hij ook bij de Franse aanslagen een rol heeft gespeeld. Na de half ‘mislukte’ aanslag in de metro heeft hij zijn rugzak, vermoedelijk gevuld met explosieven, verstopt of weggegooid. Over de locatie weigert hij iets te zeggen. Speciale eenheden doorzochten zaterdag het safehouse in Etterbeek. Maar daar werd de rugzak niet teruggevonden.
De onbekende terrorist
Speurders concentreren zich daarnaast op een derde, nog onbekende terrorist. Het gaat om een van de mannen die Abdeslam in oktober in het Duitse Ulm heeft opgehaald. Die man is nog spoorloos. Er wordt gevreesd dat hij zich in Brussel ophoudt. Een hypothese is dat hij in het bezit is van de vermiste rugzak met explosieven. De arrestaties vrijdag waren dan wel een serieuze doorbraak, maar het gevaar is niet geweken.