Onfeilbaar

Toen men me lang geleden op school zei dat de paus zich niet kon vergissen omdat hij ‘onfeilbaar’ was, had ik daar héél veel moeite mee. Nu voor Rome “andere samenlevingsvormen” plots mogen, blijkt de paus van toen ofwel die van nu zich te hebben vergist. Zulke valse waarheden beperken zich niet tot religie. De grote meerderheid van de economisten van de wereld denkt volgens principes die sinds een eeuw in hun cursussen en boeken voorkomen. Arbeid, kapitaal, en in mindere mate grondstoffen zijn volgens de economische leer de pijlers van onze economie en dus van onze samenleving, met ‘groei’ en productiviteit als doelstelling. De wereldwijde politieke klasse durft niets anders te denken. Onze wereld is echter niet meer die van 1935. Arbeid werd vervangen door robots en computers. Kapitaal werd vervangen door geldcreatie van centrale banken, zoals in China. Voor de belangrijkste grondstof, olie, zijn er nu talloze alternatieven. Het verouderde economische denken leidt tot onbegrijpelijke beslissingen, zoals het verplichten om langer te werken terwijl er talloze werklozen zijn… Het gaat vaak over productiviteit. Maar vertel eens, wat is de productiviteit van een kinderverzorgster in een crèche of van een verpleegster in een verzorgingstehuis? Ik vind dat belangrijke jobs, maar toen Adam Smith zijn ‘Welvaart van de Naties’ schreef, telden die jobs niet mee in de ‘toegevoegde waarde’ of de schepping van welvaart. Nu wél, volgens de economische kerk. In Zweden werkt 80% in de dienstensector, onder meer als kinderverzorgster of leerkracht. Minder dan een op de vijf Zweden werkt in de ‘productieve economie’ van Adam Smith of die van Engels en Marx. Wanneer de Zweden hun leerkrachten of kinderverzorgsters opslag geven en daartoe de belastingen verhogen, stijgt het bbp, de welvaart dus, volgen de economisten. Onzin natuurlijk. Het verouderde eenheidsdenken van de onfeilbare economische kerk heeft 3 geboden: jobs, jobs, jobs. Maar jobs die belastingen kunnen verdragen zijn er steeds minder en de internationale competitie voor jobs leidt tot een neerwaartse druk op de lonen en dus op de koopkracht. Terwijl koopkracht is wat we écht willen. Het wordt tijd dat we allen begrijpen dat het uitdelen van koopkracht aan de bevolking de essentie van het nieuwe economische denken moet worden. Het uitdelen van geld kan gefinancierd worden door belasting op producten die door robots gemaakt worden én een hogere belasting op het verbruik van grondstoffen zoals olie. Als een smartphone drie keer zoveel zou kosten als nu, kopen we hem nog, een auto idem dito. En als je erover nadenkt hoe ver je je met 4 personen kunt verplaatsen met een liter benzine en hoe lang je computer draait op 1 euro elektriciteit, dan pas merk je hoe fout het is belastingen te heffen op verpleegsters eerder dan op olieproducten en elektriciteit. Werken in het “zweet ons aanschijns” hoeft niet meer. We zijn terug in het aards paradijs: robots en computers plukken de vruchten van de bomen en van onze overgedragen kennis. Het efficiënt en eerlijk uitdelen van die vruchten is de voornaamste taak van de overheid geworden. We zijn terug in het aards paradijs: robots en computers plukken de vruchten van de bomen en van onze overgedragen kennis