Een concreet voorbeeld?
Gezichtsherkenning. Chimpansees van Burgers’ Zoo herkenden De Waal nog na dertig jaar afwezigheid. Elke diersoort kent een eigen evolutie, een eigen intelligentie, zegt De Waal, en die moet je van binnenuit onderzoeken, niet vanuit een menselijke uniciteit. Elk dier heeft wel iets waarin het veel beter is dan de mens. Neem nu Ayuma, een chimpansee uit Kyoto, door De Waal bezocht. Op een touchscreen kan hij de plaats van een serie van negen cijfers, van 1 tot en met 9, onthouden en in de juiste volgorde aantikken, ook al verschijnen de getallen altijd op willekeurige plekken op het scherm en worden ze vervangen door witte blokjes zodra hij begint te tikken. Het inkorten van de tijd waarin de nummers over het scherm flitsen, deert hem niet. 210 milliseconden heeft hij nodig. Niemand heeft hem dat geleerd. Het zit in zijn specifieke evolutie. Wel honderd van dit soort verhalen zitten in dit boek. Alle vedetten passeren de revue: Alex de papegaai, de vorige week overleden alfavrouw Mama, beroemd geworden als scheidsrechter en verzoener, en Imo uit Koshima, die haar chimpanseevolk aardappelen leerde wassen. En daarvoor een standbeeld kreeg. Cultuur, geheugen, intelligentie, inzicht, perspectiefname, Umwelt, zelfbewustzijn … het zit er allemaal in. De Waal: “Ware empathie is niet op onszelf gericht, maar op de ander. In plaats van de mens tot de maat van alle dingen te maken, moeten we andere soorten evalueren aan de hand van wat ze zijn. Als we dat doen, weet ik zeker dat we veel magische bronnen zullen ontdekken, waaronder enkele die nog buiten het bereik van onze verbeeldingskracht liggen.” Leerrijk én onderhoudend.