Lastig jaar
Uiteindelijk waren het gisteren de Oostenrijkers die voor een verrassing zorgden. Het Alpenland was in 2000 het eerste in Europa waar een extreemrechtse partij in de regering kwam. Ook nu nog is die FPÖ er een van de grootste partijen. Het zou dan ook niemand verwonderd hebben als de Oostenrijkers gisteren Norbert Hofer van de FPÖ tot president hadden verkozen. Ze moesten immers al voor de tweede keer naar de stembus wegens allerlei geklungel bij de eerste presidentsverkiezingen in mei, die met een miniem verschil gewonnen waren door Alexander van der Bellen, een bejaarde professor en gewezen groen parlementslid die nu opkomt als onafhankelijke.
Zoiets geeft aanleiding tot proteststemmen. Maar die gingen dan gisteren toch niet naar extreemrechts in Oostenrijk. Met een onverwacht duidelijke meerderheid kozen de Oostenrijkers Alexander van der Bellen tot eerste groene president in de Europese Unie.
Het was een verfrissende blijk van normaliteit in een jaar dat al voor enkele electorale schokken heeft gezorgd, met de keuze van de Britten om uit de Europese Unie te stappen en de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten.
En ook in Italië mochten de burgers gisteren naar het stemhokje voor een keuze die veel ingrijpender gevolgen kan hebben dan de verkiezing van een al bij al ceremoniële president. Gisterenavond bleek laat dat de Italianen niet willen meegaan in het hervormingsverhaal van premier Matteo Renzi. Zo’n 59 procent stemde nee. Renzi maakte iets na middernacht zijn ‘kiesbelofte’ waar door zijn ontslag aan te kondigen. Er zal nu veel koelbloedigheid nodig zijn om Italië en bij uitbreiding de Europese Unie op de rails te houden. Italië is nog altijd de derde economie van de Europese Unie, en heeft een bankenprobleem. Een langdurige regeringscrisis zou nefast zijn, vervroegde verkiezingen nog erger, want in de peilingen ligt de Vijfsterrenbeweging van de anti-Europese komiek Beppe Grillo op kop.
Met een onverwacht duidelijke meerderheid kozen de Oostenrijkers gisteren Alexander van der Bellen tot eerste groene president in de Europese Unie
Na Italië komt Nederland. Op 15 maart kiezen ze daar een nieuw parlement, en in de peilingen vergroot de PVV van Geert Wilders alleen maar zijn voorsprong op de andere partijen. De maand daarop, in april, wint Marine Le Pen vrijwel zeker de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen, al zal ze het even zeker niet halen in de tweede ronde. Helemaal gerust zullen we pas zijn als in het najaar ook in Duitsland de verkiezingen achter de rug zijn, en het lastige Europese verkiezingsjaar 2017 voorbij is.