Italianen verwerpen hervorming, premier Renzi dient ontslag in
De Italianen hebben zondag tijdens een referendum de grondwetswijziging verworpen die door premier Matteo Renzi werd voorgesteld. Zo’n 59% stemde tegen. Iets na middernacht kondigde Renzi zijn ontslag aan. Hij had op voorhand aangekondigd dat hij zou aftreden als het neen-kamp zou winnen. Nochtans is de grondwetsherziening van premier Renzi niet zo wereldschokkend. Ze is trouwens al goedgekeurd in beide kamers van het Italiaanse parlement, maar niet met de vereiste twee derde meerderheid, waardoor er een referendum nodig is. De parlementaire behandeling van de grondwetsherziening duurde twee jaar. Het is precies dat wat premier Renzi wilde veranderen, omdat beide kamers in het Italiaans parlement wetteksten nu schier eindeloos heen en weer kunnen sturen voor ze definitief goedgekeurd raken. Renzi wilde daar komaf mee maken door de Senaat te hervormen, een beetje zoals die de voorbije jaren in België hervormd werd. Niet langer rechtstreeks verkozen, met veel minder senatoren en minder bevoegdheden.
Fikse bonus
De hervorming waar het eigenlijk om draait, is die van het kiesstelsel. Renzi wilde de partij die als grootste uit de verkiezingen komt een bonus geven, waardoor het zou kunnen dat in bepaalde gevallen een partij met 24 procent van de stemmen de meerderheid van de parlementszetels krijgt, en dus alleen kan regeren. Dat gaat veel Italianen veel te ver. Renzi had al aangekondigd dat hij die hervorming zou aanpassen, maar zolang niet duidelijk was hoe, vertrouwden de Italianen het niet.
Maar uiteindelijk ging het referendum niet meer over voor of tegen de grondwet- of de kieswethervorming, maar voor of tegen Matteo Renzi. En dat heeft de premier alleen aan zichzelf te danken. Renzi had van in het begin zijn politieke toekomst gekoppeld aan de uitslag van het referendum, en herhaalde ook de voorbije dagen dat hij zou opstappen als de Italianen hem niet volgden. Daarom hield heel Europa zijn hart vast voor de uitslag van het Italiaanse referendum. Italië is de derde economie van Europa en in deze spannende tijden zou een maandenlange regeringscrisis de hele Europese Unie onder druk zetten. Vervroegde verkiezingen zijn zo mogelijk nog erger, want in de peilingen staat de Vijfsterrenbeweging van komiek Beppe Grillo op kop. Grillo wil Italië uit de eurozone halen, iets wat de eenheidsmunt wellicht niet zou overleven. Komt daarbij nog dat een reeks Italiaanse banken in slechte papieren zit en op omvallen staat, een probleem dat premier Renzi tot nu toe voor zich uitgeschoven heeft. Ook de financiële sector en de beurzen zitten met klamme handjes te kijken wat er in Italië gaat gebeuren.