Elke euro telt

Vakbonden en ziekenfondsen trokken gisteren aan de alarmbel. Ze willen dat de regering de nieuwe financiering van de sociale zekerheid herbekijkt. Dat ze dat nu doen, is niet zo verwonderlijk. De volgende weken buigt de Kamer zich over de nieuwe wet. En dus zetten vakbonden en ziekenfondsen druk op de meerderheidspartijen, en heel in het bijzonder de CD&V, om het voorstel van ministers Maggie De Block (Open Vld) en Willy Borsus (MR) bij te sturen.

De SZ-uitgaven worden dit jaar op 82 miljard euro begroot. Het geld daarvoor komt van SZ-bijdragen van werkgevers en werknemers (56,4 miljard), alternatieve financiering (14 miljard), diverse inkomsten (4,7 miljard) en diverse toelagen van de overheden (6,9 miljard). In die diverse toelagen zit ook een evenwichtsdotatie die de regering voor dit jaar raamt op 2,6 miljard euro. Maar de regering – en dit is nieuw – is niet langer van plan die evenwichtsdotatie automatisch vrij te geven. Ze wil eerst nagaan in welke mate de sociale partners via de sociale zekerheid bijdragen aan de sanering van de overheidsfinancien door bijvoorbeeld budgetneutrale akkoorden te sluiten of hun steentje bij te dragen in de strijd tegen de sociale fraude en het oneigenlijk gebruik van de sociale zekerheid.

Vakbonden en ziekenfondsen vinden dit niet kunnen omdat ze hiermee onder curatele worden geplaatst. Ze vrezen ook voor nieuwe besparingen in de sociale zekerheid. Dit kunnen we niet helemaal volgen. Er zijn tekorten in de sociale zekerheid. Die worden bijgepast door de overheid en die doet dat met belastingmiddelen, dus met geld van ons allemaal. Het is dan ook de plicht van de overheid om er op toe te zien dat dit geld optimaal wordt besteed. Dat is des te meer nodig omdat de uitgaven voor pensioenen als gevolg van de vergrijzing en voor gezondheidszorgen als gevolg van de medische evoluties alleen maar zullen toenemen. Maar de vakbonden en de ziekenfondsen hebben ook een punt. De taks shift moet zorgen voor meer werkgelegenheid. Dat zorgt voor terugverdieneffecten voor de overheid, want wie werkt betaalt belastingen en SZ-bijdragen en heeft geen uitkering nodig. Maar die terugverdieneffecten zijn overschat. En ook de fiscale inkomsten zijn overschat. Vakbonden en ziekenfondsen dringen er dan ook terecht op aan dat de regering eerst voor eigen deur keert en er minstens voor zorgt dat haar begroting klopt, dat ze haar uitgaven onder controle houdt en dat ze er voor zorgt dat de vooropgezette fiscale inkomsten ook echt binnenkomen.

Iedereen is er mee voor verantwoordelijkheid dat de SZ-uitgaven onder controle blijven. Dus niet alleen de regering, maar ook de werkgevers, de vakbonden en de ziekenfondsen. Dat is niet te veel gevraagd