Deradicalisering in gevangenis loopt spaak
Actieplan minister Geens na twee jaar nog altijd dode letter
Van de aangekondigde deradicalisering van extremistische gevangenen in ons land is voorlopig geen sprake. Buiten hun isolement in twee speciale gevangenisvleugels, waaronder één in Hasselt, gebeurt er niets met de gedetineerden in kwestie. Nochtans kondigde justitieminister Koen Geens (CD&V) twee jaar geleden aan dat hij het probleem bij de wortel wilde aanpakken. Nadat begin 2015 de terreurgroep in Verviers werd uitgeschakeld, kondigde Geens met een actieplan tegen radicalisering aan dat hij werk wilde maken van programma’s om gevangenen van hun foute ideeen af te helpen.
Maar dat blijkt moeilijker dan verwacht. Vorig jaar in april werden in Hasselt en Ittre twee gevangenisvleugels ingericht voor geradicaliseerde gedetineerden. Op die manier worden rekruteerders en zogenaamde profeten gescheiden van andere kwetsbare gevangenen. Een ontvankelijke groep die de Staatsveiligheid op zo’n 450 man schat. Eenmaal in de afgescheiden gevangenisvleugel gebeurt er echter niets meer met de meest geradicaliseerde elementen, zo getuigden drie gevangenisdirecteurs gisteren in de onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart. Oorzaken zijn niet alleen een gebrek aan geld en islamconsulenten, maar ook aan ideeen. “Want hoe kan je de paus bekeren tot een ander geloof?”, vroeg de Hasseltse gevangenisdirecteur Paul Dauwe zich hardop af.
BRUSSEL - De aanpak van radicalisering in onze gevangenissen is een lege doos. Dat valt af te leiden uit de getuigenissen van drie gevangenisdirecteurs, onder wie Paul Dauwe van de gevangenis van Hasselt, gisteren voor de terreurcommissie die de aanslagen van 22 maart onderzoekt. De meest extremistische gevangenen worden dan wel geïsoleerd in aparte vleugels, maar van een poging om hen van hun radicale ideeën af te brengen, is nog altijd geen sprake. Nadat de terreurcel van Verviers begin 2015 werd uitgeschakeld, kondigde justitieminister Koen Geens (CD&V) een actieplan aan waarmee hij de radicalisering in de gevangenissen wilde aanpakken. Daarvoor werden twee aparte vleugels ingericht in de gevangenissen van Hasselt en Ittre. Sinds april vorig jaar zitten daar de eerste gevangenen. In Hasselt zijn er dat nu negen, eind deze week zullen ze met tien zijn. De bedoeling was om de rekruteerders van jihadisten in ons land op die manier te isoleren van medegevangenen én hen in een tweede fase van hun radicale gedachtegoed af te brengen. Maar van dat laatste is nog altijd geen sprake. “We steunen het beleid van de minister. De profeten die anderen beïnvloeden, moeten worden afgezonderd. Maar op het vlak van deradicalisering ligt er nog heel veel werk op de plank”, zei Paul Dauwe, directeur van de gevangenis van Hasselt gisteren. Hij werd daarin bijgetreden door de directeurs van Ittre en Andenne. “Buiten dat isolement - dat niet sluitend is, want de gevangenen praten ’s nachts toch nog met elkaar door het raampje van hun celdeur - gebeurt er op dit moment weinig tot niets met de meest radicale gevangenen”, zegt Dauwe.
Islamconsulenten
Van echte deradicaliseringsprogramma’s is al helemaal geen sprake. “Het is verschrikkelijk moeilijk om zo’n programma uit te werken. Want hoe bekeer je de paus tot een ander geloof? Anderzijds heeft het ook te maken met een gebrek aan financiële middelen. En zelfs als ik extra geld kreeg, zou ik het nog eerder inzetten om te zorgen dat andere gevangenen niet worden besmet, dan het aan die kleine groep te besteden.” Bijkomend probleem is dat de islamconsulenten die de geradicaliseerde gevangenen op het juiste religieuze pad moeten brengen, onderbemand en onderbetaald zijn. Bij de huidige 27 consulenten komen er binnenkort negen bij. Maar zij moeten ook alle andere vormen van morele en religieuze bijstand leveren voor een gevangenispopulatie van 10.000 mensen, onder wie 4.000 moslims. “Deradicalisering is voor ons eigenlijk maar een bijkomende opdracht”, verwoordde de Vlaamse hoofdislamconsulent Said Aberkan het. Bovendien is het ook voor hen moeilijk om grip te krijgen op de meest radicale gevangenen. “Neem nu de islamconsulent in Hasselt: dat is een man van Turkse afkomst die goed werk levert maar weinig Arabisch spreekt. U weet hoe moeilijk dat ligt in Limburg”, zegt Dauwe. “De meesten willen zelfs niet met hem praten.”
Zelfs als ik extra geld kreeg, zou ik het eerder inzetten om te zorgen dat andere gevangenen niet worden besmet
Paul DAUWE Directeur gevangenis Hasselt