Trump en het gerecht

Het is normaal dat een nieuwe president eigen accenten legt. In het presidentiële regime van de VS vervangt de president sommige hoge magistraten die in naam van de overheid - dus “het volk” - misdadigers aanklagen en vervolgen. Dat is delicaat omdat daarbij het principe van de scheiding der machten moet blijven gelden, ook al is een openbare aanklager geen rechter.

Trump heeft er vorige week meer dan veertig vervangen, veel meer dan eender welke nieuwe president voordien. Ook hier speelt het financieringssysteem van de verkiezingen in de VS mogelijkerwijze een rol. In sommige gevallen komt de vervanging van een openbaar aanklager goed uit voor de bedrijven die een kandidaat tijdens de campagne geholpen hebben, waardoor ook in dit geval sommige vervangingen niet onbesproken blijven.

Trump is goed vertrouwd met de werking van het gerecht, aangezien hij en zijn firma’s verwikkeld geweest zijn (en deels nog zijn) in 3.500 rechtszaken, een aantal daarvan door hem of zijn bedrijven aangespannen, de andere als reactie op een tegenpartij.

Erger is echter dat hij nu voor de tweede keer sinds zijn aantreden de onafhankelijkheid van het gerecht in vraag stelt, dit keer weer omdat een rechter uit Hawaï sommige van zijn richtlijnen in verband met de immigratiecontrole ongeldig verklaart.

Dat een gewone burger een mening heeft over de werking van het gerecht, tot daar toe, want in sommige landen is het heel erg gesteld met de werking van het gerecht. Maar een staatshoofd die de werking van zijn eigen rechterlijke macht bekritiseert in het kader van een maatregel die hij zelf heeft uitgevaardigd, dat is ongezien. Gelukkig aanvaardt hij formeel toch die uitspraak en probeert hij via een hogere gerechtsinstantie of een aanpassing van de maatregel zijn gelijk te halen. Want er zijn landen waar het gerecht zodanig onder druk staat van de lokale president of sterke man, dat de rechters het niet (meer) riskeren hun taak in eer en geweten uit te voeren.