“Tijd voor een nieuwe reeks van ‘Sterke Vrouwen’”
DE MEEST GEPASSIONEERDE VN-AMBASSADEURS TER WERELD
Axelle Red viert dit jaar twintig jaar ambassadeurschap voor de Verenigde Naties. Goedele Liekens moet voor haar eerste missie teruggaan tot 1999. Tientallen reizen later zijn de twee goodwillambassadeurs samen in Benin en Senegal om er vrouwenrechten te promoten. In beide landen oogsten ze bewondering voor hun niet-aflatende kritische houding, expertise en overtuigingskracht.
“Nu we samen op missie zijn, zitten we elkaar extra aan te porren om onze megafoon te gebruiken.” De vertegenwoordigster van Unicef in Senegal is formeel: nog nooit in haar lange carrière in Afrika heeft ze goodwillambassadeurs ontmoet die zo gepassioneerd zijn als Goedele Liekens en Axelle Red. Tijdens die vier dagen van presentaties in ziekenhuizen, dorpsgemeenschappen en opvangtehuizen schakelt Liekens moeiteloos heen en weer van de flapuit-televisiepresentatrice naar de psychologe die de sterke Afrikaanse vrouwen nog eens extra oppept. En Axelle Red die in een volgestouwd en bloedheet verga- derzaaltje iedereen inpakt met een a capella versie van haar ‘Sold to the Man in Gold’, switcht even vlot naar de compromisloze juriste die kindhuwelijken veroordeelt. “Als ik ergens ben, dan ga ik tot het uiterste”, zegt de Hasseltse lachend. Maar het is ook de lange ervaring, met meerdere VN-reizen per jaar, die zijn vruchten afwerpt voor beide vrouwen. “Vroeger was ik beschaamd om binnen te stappen bij een terminale aidspatiënt”, zegt Liekens. “Tot ik doorhad hoe ontzettend blij ze zijn met die aandacht.”
Jullie expertise is er alleen maar groter op geworden. Hoeveel meer invloed heb je dan nog omdat je ook een popster bent?
Axelle Red: “Hoe bekender ik ben in een land en hoe meer ze fan zijn van mijn muziek, hoe groter de impact is. Maar het helpt net zo goed dat ik kan zeggen dat ik een diploma rechten heb. ”
Werkt het ook omgekeerd: zijn deze VN-opdrachten goed voor jouw platenverkoop en optredens?
Axelle Red: “Voor mijn carrière is het op een zeker moment veeleer moeilijk geweest. Daar is ze weer, met haar gepreek, kreeg ik te horen. Omdat mijn engagement ook een groot deel van mijn repertoire heeft beïnvloed, vroegen veel fans wanneer ik nog eens een romantisch nummertje zou maken. Nu heb ik daar meer een evenwicht in gevonden, ook omdat ik voor mezelf de dingen heb kunnen plaatsen.”
Is er een tijd geweest dat jullie die harde realiteit niet van jullie af konden zetten?
Axelle Red: “In de jaren voor ik mijn meest geëngageerde album heb uitgebracht, ‘Sisters and Empathy’ uit 2009, heb ik diep gezeten. Ik kreeg de vraag of ik depressief was, maar ik was nog altijd heel gelukkig met mijn kinderen, heb een fantastische relatie en carrière. Het was gewoon Weltschmerz. Je kan ook lijden voor het leed van anderen. Als je constant geconfronteerd wordt met mensen die je vertellen hoe vaak ze verkracht zijn geweest, hoe ze afzien, dan kan je toch niet thuiskomen en je goed voelen?” Goedele Liekens: “Toen ik terugkwam uit Botswana, was mijn wereldbeeld zo veranderd dat ik een programma heb afgezegd. Ik kon me er emotioneel niet meer toe brengen om een soort quiz op televisie te presenteren. ‘Sterke Vrouwen’, dat wilde ik brengen. Op die reeks ben ik nog steeds het meest fier. Hij kwam alleen te vroeg. Vijftien jaar geleden was geen kat bekommerd om vrouwenbesnijdenissen. Misschien is het tijd voor een nieuwe reeks.”
De She Decides-beweging, waarvan België een van de voortrekkers is, slaat hier aan. Maar de Belgische ja-stem voor Saoedi-Arabië in de VN-commissie voor de positie van de vrouw zette plots wel een domper op deze missie.
Axelle Red: “We kunnen als land niet enerzijds She Decides mee op gang trekken en anderzijds pro Saoedi-Arabië stemmen. België had moeten tegenstemmen en ook andere landen moeten overtuigen hetzelfde te doen. SaoediArabië loopt 300 jaar achter wat betreft de rechten van de vrouw. Nu de fout dan toch gemaakt is, zou de Belgische regering overleg moeten plegen met Human Rights Watch en Amnesty International om te zien hoe ze binnen en buiten die vrouwenrechtencommissie druk kunnen uitoefenen. Het Westen moet stoppen met het gedoogbeleid.” Goedele Liekens: “Voor alle projecten die ik in Saoedi-Arabië al heb willen doen, heb ik nooit op tijd een visum gekregen. Zakendoen met dat land of er wapens aan leveren, dat moet onmiddellijk stoppen. Maar ik hou wel van debat, ook met mensen met wie je
het fundamenteel oneens bent. Laat de discussie nu maar komen. Ik wil weleens horen wat Saoedi-Arabië te zeggen heeft tegen zo’n grote overmacht van naties die de vrouwenrechten wél hoog in het vaandel dragen. Ik hoop dat België daar als Wiedergutmachung ferm tegen van
leer trekt.”
De vraag is of de Saoedi’s daar open voor staan. Hadden jullie in West-Afrika de indruk dat de oude wijze mannen en religieuze chefs te overtuigen zijn?
Liekens: “Eens je met hen kan afspreken, is het vaak al- leen een kwestie van educatie: samen met een goede dokter kan je hen uitleggen wat er zo afschuwelijk en gevaarlijk is aan vrouwenbesnijdenis of zonder voorbehoedsmiddelen of planning de ene zwangerschap na de andere laten komen. Dan zijn ze vaak snel te overtuigen. Soms is het ook gewoon een kwestie van centen. Een vader die geld genoeg heeft, wil zijn dochter vaak niet uithuwelijken. En de oude wijzen zijn tot veel compromissen op hun traditioneel recht bereid als ze in ruil een dorpsschool krijgen. Uiteindelijk wil iedereen het beste voor zijn kinderen.”