Langste beverdam van Vlaanderen ligt aan Bosbeek
Vijf jaar na terugkeer bouwt Europese bever dam van 35m
De Europese bever heeft in de Bosbeekvallei de langste beverdam van Vlaanderen gebouwd. De dam ligt op de kleine beek die aansluit op de Bosbeek en is vandaag al 35 meter lang. “Uniek in onze contreien”, zegt Jelle Van den Berghe van Natuurpunt Opglabbeek. “Langer als deze zal je ze in Vlaanderen niet vinden, werd ons bevestigd door onderzoekers van universiteit Antwerpen.”
De Europese bever (castor fiber) is sinds vijf jaar thuis in de Bosbeekvallei. Omdat de waterstand van de beek te laag was voor de bevers, gingen de dieren meteen aan het bouwen. “En ondertussen ligt er hier een spectaculaire beverdam van circa 35 meter lang en een meter hoog. De dam ligt diep in het natuurgebied en de bevers bouwen er nog steeds verder aan”, zegt Jelle Van den Berghe van Natuurpunt.
Waterpeil
Het waterpeil is in de Bosbeekvallei van nature erg laag. Waar de waterdiepte lager is dan ongeveer 50 centimeter, bouwen bevers dammen om het waterpeil te stuwen tot de gewenste hoogte. “Er is eigenlijk te weinig water voor de bever om naar voedsel te kunnen zwemmen. Daarom bouwen ze een dam dieper in de ontoegankelijke vallei van de Bosbeek, zodat het water hoger komt te staan.” De dam in Opglabbeek is uniek in Vlaanderen. “Langer dan deze zal ze in Vlaanderen niet vinden, werd ons bevestigd door Kristijn Swinnen van Universiteit Antwerpen”, gaat Van den Berghe verder.
Het water achter de dam overstroomt vandaag ongeveer een halve hectare bos en natuur. Hierdoor ondergaat de Bosbeekvallei een metamorfose. “Sinds de komst van de bever is er meer variatie en biodiversiteit, goed voor het ecosysteem. De bevers creëren meer diverse natuur en daar kunnen andere soorten van profiteren.”
“De dam is gebouwd met modder, bladeren, afgeknaagde takken en boomstammen. In de Bosbeekvallei, een snel stromende beek, is het waterpeil ondertussen met één meter gestegen.”
Maar niet iedereen is blij met de waterpeilverhoging door de bevers. Enkele jaren geleden bouwden de dieren nog een dam ter hoogte van het restaurant De Slagmolen. “Daar ging het over en dam van 4 meter breed, wat normaal is voor een beverdam in Vlaanderen. Om wateroverlast te voorkomen werd toen ingegrepen. De Bosbeekvallei ligt in bescherm Natura 2000-gebied, dus daar is het hoger water geen probleem. Er kan ook altijd een ‘bypass’ worden aangelegd zodat de dammen, die beschermd zijn, behouden kunnen worden zonder te veel schade te veroorzaken.”
Wildcamera’s
Noord-Amerikaanse bevers bouwen dammen tot 800 meter lang. In Oost-Europa is dat maximum 150 tot 200 meter. “In België maken ze vooral in de snelstromende beken van de Ardennen hun dammen. De grootste gekende beverje dam in de Ardennen was ongeveer 100 meter lang”, zegt Van den Berghe.
Inmiddels bouwden de Opglabbeekse bevers al vijf beverdammen in de Bosbeekvallei. De Limburgse populatie doet het dus goed. “In Vlaanderen tellen we 140 beverfamilies en hun aantal mag stijgen tot 180. Ze eten onder meer bladeren van de zwarte els en de populier. Bevers, hun holen, hun dammen, hun burchten en hun leefgebied zijn strikt beschermd door de nationale en Europese wetgeving. Ook het verstoren van de dieren is verboden.” De Universiteit Antwerpen doet onderzoek naar de bever in Vlaanderen. Onderzoekers gaan na wat de habitatvereisten zijn, en welke nog niet ingenomen gebieden geschikt zijn voor de bever. “De bever wordt gemonitord met camera’s om ze te beschermen. Later dit jaar kan iedereen onder leiding van een gids de beverdam bezichtigen”, besluit Van den Berghe.