“Institutioneel racisme bestaat nog steeds”
Kathryn Bigelow confronteert publiek met racistisch politiegeweld in ‘Detroit’
Detroit, juli 1967. De stad is helemaal in de ban van antiracismerellen. De politie valt ’s nachts binnen in het Algiers Motel waar ze een groep zwarte mannen en twee blanke meisjes urenlang vernedert en mishandelt. Drie mannen bekopen het met hun leven. Vijftig jaar later is met ‘Detroit’ het verhaal verfilmd door Kathryn Bigelow, de enige vrouw die ooit de Oscar voor Beste Regisseur won met ‘The Hurt Locker’. John Boyega, wereldberoemd dankzij zijn rol in ‘Star Wars: The Force Awakens’, speelt Melvin Dismukes, een zwarte veiligheidsagent die als een van de eersten in het motel arriveert. Was het moeilijk om als blanke regisseur deze film te maken?
Bigelow: “Ik heb me lang afgevraagd of ik wel de juiste persoon was om ‘Detroit’ te regisseren, maar ik kwam tot de conclusie dat het verhaal echt verteld moest worden en ik wist dat ik dat kon waarmaken. Het was een unieke kans om een gezicht te geven aan de slachtoffers van die nacht en om het publiek te confronteren met systemisch racisme, want uiteindelijk zijn we allemaal verantwoordelijk voor hoe onze maatschappij evolueert. Dat was mijn ultieme motivatie om aan de film te beginnen.”
Met het aanhoudende politiegeweld tegen de Afro-Amerikaanse gemeenschap lijkt er niet al te veel veranderd sinds de rellen in Detroit.
Bigelow: “Inderdaad. Dit drama is decennia geleden gebeurd, maar het zou evenzeer vandaag of morgen kunnen plaatsvinden. Dat is toch tragisch. Denk maar aan de protesten in Ferguson in 2014. De gelijkenissen met Detroit zijn onwaarschijnlijk. Zeker de uitkomst van de rechtszaak over dit verhaal voelt erg hedendaags aan, dus het was belangrijk dat we ook de nasleep toonden. We hebben dit soort films nodig om meer dialoog te creëren, want dat we in ons land nog altijd institutioneel racisme zien, is een de- primerende zaak. Als je dat vergelijkt met bijvoorbeeld Zuid-Afrika, waar de conversatie over apartheid veel productiever lijkt te verlopen, dan moeten we in de Verenigde Staten serieus beginnen bijbenen. Het is niet zo dat er géén dialoog is, maar we hebben veel meer nodig om het huidige wij-zij denken te verbeteren.”
John, heb jij dat soort politiebrutaliteit tegenover de zwarte gemeenschap ooit ervaren in Groot-Brittannië?
Boyega: “Ik ben er zelf gelukkig van gespaard gebleven, maar het is zeker een probleem in Engeland. In Amerika zie je het op grotere schaal gebeuren, maar ook bij ons sterven er onrustwekkend veel zwarte mannen in gevangenschap. Ik ben me er altijd van bewust geweest dat ik door mijn huidskleur extra op mijn veiligheid moet letten.”
Hebben jullie veel gesproken met slachtoffers die het Algiers Motel-incident hebben overleefd?
Bigelow: “Julie Delaney, één van de meisjes in het motel die nacht, was tijdens de opnames elke dag op de set zodat we haar om advies konden vragen. Ze heeft ons vaak verteld dat de echte gebeurtenissen nog veel verschrikkelijker waren dan wat wij filmden. Zoiets recreëren was immens moeilijk voor ons allemaal, maar daardoor heerste er op de set wel een vriendschappelijke en aanmoedigende sfeer. Iedereen hielp elkaar doorheen de zware momenten. We hebben ook met Melvin Dismukes samengezeten, want die nacht heeft hem zowel mentaal als fysiek voor de rest van zijn leven gebroken. Hij heeft er een posttraumatische stressstoornis aan overgehouden, wat me niet verbaast.”
Boyega: “Het was uiterst belangrijk dat ik begreep wie Melvin nu is, zodat ik hem niet enkel als een slachtoffer beschouwde, maar als een complexe, introverte persoonlijkheid. Door eerst met hem over zijn leven te praten, kon hij me beter vertellen waar hij die nacht mee geconfronteerd werd. Als acteur was
Als kind besefte ik niet hoeveel vooroordelen er waren in de wereld. In onze familie bestonden die niet
Kathryn BIGELOW
Regisseur dat een geschenk uit de hemel, want daardoor kon ik me emotioneel veel beter in zijn karakter inleven. Melvin is uiteindelijk moeten verhuizen omdat hij door de zwarte gemeenschap werd gezien als iemand die zijn eigen volk had verraden. Hij heeft het niet makkelijk gehad, dus het was cruciaal om zijn kant van het verhaal te kunnen vertellen.”
Kathryn, jouw films hebben vaak een maatschappelijk relevante invalshoek. Was je altijd sociaal geëngageerd?
Bigelow: “Mijn ouders brachten me vanaf mijn geboorte in contact met andere culturen en gemeenschappen en ik ben opgegroeid tijdens de protestbewegingen van de jaren 60, waardoor ik van jongs af aan sociaal bewustzijn kweekte. Maar de meeste kinderen worden minder progressief opgevoed. Daarom denk ik dat een open onderwijssysteem erg belangrijk is, zodat alle jongeren tolerant en ruimdenkend kunnen opgroeien. Toen ik jong was had ik totaal niet door dat er nog zoveel vooroordelen in de wereld waren. Dat bestond in onze familie gewoon niet.”
‘Detroit’ speelt vanaf woensdag in de zalen.