Groen licht voor samenvoeging OCMW en gemeentebesturen

Op 1 januari 2019 gaan de OCMW’s op in de gemeentebesturen. Daarvoor heeft de Raad van State Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans groen licht gegeven. Door de samenvoeging verdwijnen de OCMW-raden en 925 betaalde mandaten verdwijnen.

De timing kon nauwelijks beter. Een jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 geeft de Raad van State zijn fiat voor het decreet lokaal bestuur. In dat plan van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA, foto) smelten de OCMW’s samen met de gemeentebesturen. Een serieuze stap vooruit volgens de minister. “Hierdoor kunnen de lokale besturen zich niet alleen efficiënter organiseren, maar verbetert ook de toegankelijkheid van de dienstverlening en zorgen we voor een sterk geïntegreerd lokaal sociaal beleid.”

Concreet gaat dat zo: voor al je vragen zal je vanaf 1 januari 2019 terecht kunnen aan hetzelfde loket in het gemeentehuis. Op die manier moet ook de drempel om naar het OCMW te stappen verdwijnen. Niemand zal nog weten waarom iemand bij de gemeente aanklopt.

Ook het werk van de ambtenaren verandert grondig. Niet enkel voor de ongeveer 70.000 mensen die werken bij de OCMW’s, maar ook voor hun collega’s van de gemeentelijke administratie, goed voor nog eens zo’n 130.000 betrokkenen. Voor hun job moeten ze niet onmiddellijk vrezen, de inhoud verandert wel. Sociale problemen moeten overal aandacht krijgen, bij álle gemeentelijke diensten.

“Zo kan de dienst ruimtelijke ordening bij de aanleg van een nieuw plein zitbanken plaatsen voor ouderen om de sociale cohesie te bevorderen”, zegt Nathalie Debast van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten. “Of een ander voorbeeld: bij afvalophaling is het belangrijk om kwetsbare groepen lagere tarieven aan te rekenen of hen extra uitleg te geven over sorteren.”

Mandaten op de schop

In veel gemeenten zijn de grenzen tussen het OCMW en de andere diensten intussen overigens al stevig vervaagd. “Er zijn al heel wat goede voorbeelden te bedenken”, zegt professor lokale politiek Herwig Reynaert (UGent). “Oostkamp, een middelgrote gemeente, heeft zijn diensten al samengebracht in hetzelfde gebouw en daar werkt dat uitstekend.” De ambtenaren mogen dan hun baan behouden, een hoop lokale mandaten gaat wel op de schop. De OCMW-raad gaat volledig op in de gemeenteraad, 925 betaalde zitjes verdwijnen.

De gemeenten zelf kunnen zich wel vinden in de hervorming. “We hebben het advies nog niet kunnen bekijken”, zegt Nathalie De Bast. “Maar we hebben altijd gezegd dat integratie een goede zaak is als het sociaal beleid erop vooruit gaat.”