Wassen, kleden, verzorgen én voeden in amper 12 minuten
Undercoverreportage ‘Pano’ klaagt wantoestanden aan in commerciële rusthuizen
Er werkt zo ontzettend weinig personeel in commerciële rusthuizen dat bewoners er geen eten krijgen, dodelijk eenzaam zijn en soms gewoon willen sterven. Dat is de conclusie van een ophefmakende ‘Pano’-reportage, gisteravond te zien op Eén. Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) roept de sector rond de tafel en eist garanties voor de levenskwaliteit van ouderen.
HASSELT -
Grote luxe, inclusief binnenzwembad. Personeel dat altijd klaarstaat. Heerlijke menu’s bedacht door sterrenchefs. In reclamefilmpjes lijkt een verblijf in een commercieel rusthuis een jarenlange vakantie. “Helaas is de realiteit helemaal anders”, zegt journaliste Lina Nasser. Zij werkte van april tot augustus voor ‘Pano’ undercover als vrijwilligster in zeven private woon-zorgcentra, verspreid over heel Vlaanderen. De lijst aan schrijnende situaties die ze vaststelde, is lang.
Goedkope bruine brij
Een van de grote pijnpunten is de voeding, zo blijkt. “De ‘heerlijke menu’s’ uit de spotjes zijn in de praktijk een goedkope bruine brij. Tussen het diner en het ontbijt krijgen bewoners dan weer vijftien uur lang niets te eten. En ik heb volle plateaus gezien die gewoon weer weggehaald werden uit de kamer van ouderen die niet meer zelf konden eten maar ook geen hulp kregen.” Het gevolg is dat bejaarden ondervoed raken. Volgens een onderzoek van huisarts Marc Huylenbroeck in een Brussels rusthuis, kan het aandeel ondervoeden oplopen tot acht op de tien bewoners. “Als dat gebeurt, krijgen bejaarden voedingssupplementen toegediend”, zegt Nasser. “Tenminste, als ze daarvoor betalen. De commerciële centra verdienen dus geld met een probleem dat ze zelf creëren.” De reportage doet de discussie oplaaien over het feit dat de overheid de opvang van ouderen deels uitbesteedt aan private ondernemingen. Van de 809 woon-zorgcentra in Vlaanderen zijn er nu al 138 in handen van een bedrijf, vaak grote groepen zoals Armonea of Orpea. Uit onderzoek van Belfius blijkt dat commerciële rusthuizen gemiddeld minder zorgpersoneel aanwerven dan woon-zorgcentra die uitgebaat worden door een OCMW of vzw. Terwijl de dagprijs in de privé hoger ligt: gemiddeld 59 euro in plaats van 52 of 54 euro. Al zijn er ook plekken waar je tot 250 euro per dag betaalt.
Liever sterven
Nog minder personeel dan elders is eigenlijk onverantwoord, zegt Nasser. “De wettelijke normen liggen sowieso al laag. Ik heb het meegemaakt dat één iemand in
Lina NASSER Journaliste ‘Pano’ twee uur tijd tien mensen moest wassen, aankleden, verzorgen en ontbijt geven. Dan heb je iets meer dan tien minuten per bewoner. Hoe kan je dan naar behoren je werk doen?” Laat staan dat er tijd is om met de bewoners een praatje te slaan of te gaan wandelen. “De isolatie en moedeloosheid is bij sommigen zo groot dat bejaarden liever zouden sterven.” Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) beseft dat er een probleem is. In een reactie op de reportage laat hij weten dat hij met de sector wil samenzitten om nieuwe afspraken te maken. Hoe die er precies gaan uitzien, is onduidelijk. Maar Vandeurzen eist alvast garanties, ook van de commerciële sector, dat er in alle Vlaamse rusthuizen evenveel aandacht is voor de levenskwaliteit van ouderen. “Winstbejag mag daarop nooit primeren.”
Ouderen die niet zelf meer kunnen eten krijgen geen hulp, hun plateau met eten wordt gewoon weggehaald