Philips Hasselt: van cassette tot cd

BRAND LEGT STUKJE HASSELTSE GESCHIEDENIS IN DE AS

De brand van een oude fabriekshal op de Philipssite in Hasselt legt een rijk stuk geschiedenis in de as. Elektronicareus Philips verhuisde in 1955 naar Hasselt. De cassettespeler werd in 1963 in Limburg uitgevonden. In 48 jaar tijd bouwde Philips de site langs de Kempische Steenweg uit met meer dan 10.000 m2 bedrijfsruimte: de grootste buitenlandse vestiging naast het moederbedrijf in Eindhoven. Het historische contract tussen Philips en de stad Hasselt werd getekend op 2 maart 1954. Daarin engageerde de elektronicaproducent zich tot de oprichting van een fabriek waar binnen drie jaar 500 werknemers werk zouden vinden.

Nog voor de gebouwen aan de Kempische Steenweg klaar waren, kwam de productie al op gang in de oude keramiekfabriek in de Badderijstraat in Hasselt. Daar monteerden ze toen al platenspelers, platenwisselaars en luidsprekers. Een succesvolle zet van Philips, dat voluit inzette op de opkomende muziekindustrie.

In het najaar van 1956 werden de productiehallen en kantoorgebouwen aan de Kempische Steenweg feestelijk geopend. Toen al had Philips de beloofde 500 werknemers aan de slag gezet. Enkele jaren later waren er dat al meer 2.000, vooral jonge vrouwen. Ze werden verleid door het aantrekkelijke beloningssysteem waarbij ze bovenop hun basisloon nog een premie kregen voor meerprestaties in de productie.

Wereldfaam

De Hasseltse Philipsvestiging was de eerste buiten Eindhoven die geproduceerde producten ook zelf mocht ontwerpen. In 1961 kwam er een onderzoeksen ontwikkelingslaboratorium. De ingenieurs van Philips Hasselt waren hun tijd vooruit, soms braken hun uitvindingen pas veel later door in de wereld. De eerste grote uitvinding van Philips Hasselt was in 1963 de compact cassette met cassetterecorder en cassettespeler. Dat was meteen een schot in de roos. Het wereldsucces van de cassettes zorgde voor de groei en de bloei van de Hasseltse vestiging met een personeelspiek van meer dan 5.000 werknemers in de jaren 70.

Enkele jaren later volgden de eerste afslankingen, door de oliecrisis. Ook de concurrentie uit lagelonenlanden speelde Philips parten.

Met de ontwikkeling en productie van de compact disc in 1983 kende de vestiging een heropleving. De cd-technologie vond zijn basis in de videoplatenspeler die in Hasselt werd bedacht, maar die kwam te vroeg op de markt.

Hasselt haalde de opdracht voor de cd wel binnen, omdat er hoge kwaliteit werd geleverd. Koning Boudewijn kwam kennismaken met de nieuwigheid tijdens een bezoek aan de fabriek op 9 april 1984. De cd-speler werd na de cassettes het tweede succes van wereldformaat, en leidde tot de aanwerving van 2.000 nieuwe werkkrachten in een jaar tijd. In 1986 werkten op de Hasseltse site weer meer dan 4.000 mensen.

Lagelonenlanden

Eind jaren 80 verloor Philips zijn voortrekkersrol, voornamelijk aan Aziatische bedrijven. Het Eindhovense moederbedrijf besliste om het aantal personeelsleden terug te brengen tot minder dan 1.000. De Hasseltse site werd midden jaren 90 omgevormd tot een kenniscentrum, de massaproductie werdovergeheveld naar lagelonenlanden in Oost-Europa en in Azië. Maar de vestiging in Hasselt kon de concurrentie met Azië niet aan.

De afdeling Philips Optical Storage sloot in 2003 na jaren verlies. Het ontwikkelingscentrum werd overgeplaatst naar Taiwan. De grote sluiting van de fabriek werd aangekondigd op 3 december 2002. Een schok voor Limburg. Er werkten toen nog 1.400 mensen.