“Koppel positieve herinneringen aan voorwerpen in huis” Hoe werkt de app?
Nieuwe app moet levenskwaliteit van mensen met dementie verhogen
Zichtbare voorwerpen koppelen aan positieve herinneringen, om zo de levenskwaliteit van mensen met dementie te verbeteren. Dat is het opzet van ‘MemoryHome’, een app ontwikkeld door doctoraatsonderzoeker Kasper Bormans (30) uit Leopoldsburg. “De app linkt een object, neem nu de telefoon, aan een belangrijke persoon, bijvoorbeeld een vriendin die vaak telefoneert”, zegt Bormans. “Door samen met de mantelzorger vervolgens langs al die objecten te wandelen, wordt niet alleen het geheugen, maar ook de relatie met de omgeving versterkt.” Het idee voor de app kreeg Bormans na het overlijden van zijn eigen grootvader, enkele jaren geleden. “Toen we met de familie een aantal van zijn persoonlijke voorwerpen aan het verdelen waren, koos ik voor zijn zakmes”, zegt Kasper. “Toen pas besefte ik dat aan zo’n object veel herinneringen kunnen hangen. Wat als we deze kracht kunnen gebruiken als mensen er nog zijn? Zo gaat het ook met een souvenir. In het begin doen die dingen je terugdenken aan een reis, maar als zoiets een tijdje in huis is, wordt het een vanzelfsprekendheid.”
Geheugenpaleis
Die eenvoudige principes paste Bormans, samen met een aantal technieken uit de reclamewereld, toe op mensen met dementie. Hij schreef er het boek ‘Een nieuw geheugenpaleis’ over, waaraan een app gekoppeld werd. “Alzheimer of dementie is veel meer dan geheugenverlies”, zegt Bormans. “Naast de verbindingen tussen hersencellen, gaan ook de relaties tussen mensen verloren. Maar er zijn verschillende soorten geheugens, en die gaan niet allemaal even snel achteruit. Zo is er een zwarte doos, een soort kluis, waar we onze gedachten het langst kunnen bewaren. Dat is ‘het geheugenpaleis’. Het woord ‘paleis’ geeft al aan dat onze verbeelding daartoe behoort.”
Kasper BORMANS Dat geheugenpaleis wil Bormans uit het hoofd van de mensen met dementie halen, en hen het in handen geven. Meer bepaald in de vorm van een app. “De bedoeling is om objecten uit de vertrouwde omgeving van die persoon te linken aan gezichten van dierbare personen”, legt Bormans uit. “Daarna werkt de app als een soort audiogids, die hen zal rondleiden in hun woning. Maar ook wie niet meer thuis woont, kan de app zonder moeite gebruiken. In de kamer van een woonzorgcentrum zijn immers genoeg voorwerpen, zoals een vaas of een kast, die een link met een bepaalde persoon meedragen.”
Levenskwaliteit
Bormans hoopt op die manier niet alleen de levenskwaliteit van de persoon met dementie te verbeteren, maar ook die van de omgeving. “In België leven 122.000 mensen met dementie. Dat betekent dat er ongeveer een half miljoen mantelzorgers onrechtstreeks met de ziekte belast zijn. Voor hen is het vaak een opgave om op bezoek te gaan en te praten. Maar als ‘meewandelaar’ met de app hebben deze schaduwslachtoffers weer een reden van bezoek. De wandeling door het geheugenpaleis geeft hen stof om over te praten, en veel voldoening.”
X‘Een nieuw geheugenpaleis’, uitgeverij Lannoo, 14,99 euro. Het boek bevat een gratis toegangscode voor de app ‘MemoryHome’.
X1. Prikkel de persoon met dementie om mee te doen Bormans: “Zeg niet dat je het geheugen wil trainen, maar zeg dat je een nieuwe, leuke toepassing hebt om de levenskwaliteit te verbeteren.” 2. Maak een lijst van tien belangrijke personen
“Dat kunnen zelfs mensen zijn die al overleden zijn, beroemdheden, of zelfs huisdieren.”
3. Koppel die personen aan een vast en zichtbaar object.
“De kleinzoon die bijvoorbeeld telkens water drinkt als hij aankomt, kan gelinkt worden aan de kraan. Maak van zowel het object als de persoon een foto. De persoon met dementie spreekt nu de link tussen de twee ook in.”
4. Maak een logische route, met een duidelijk begin- en eindpunt.
“De app zal eerst de foto van het object tonen, en vragen om ernaartoe te gaan. Daarna komt de daaraan gelinkte persoon automatisch in beeld. De persoon met dementie kan dan kiezen om zelf de link uit te leggen, of om de link te beluisteren. Om voor variatie te zorgen, zal de app vervolgens vragen hoe die persoon heet. Er worden dan vier willekeurige namen gegeven, waaronder de correcte. Als toch de foute naam aangeduid wordt, gaat die gewoon weg, tot enkel nog de juiste overblijft. Zo kunnen er geen fouten gemaakt worden, wat cruciaal is voor het welbevinden. Tot slot geeft de app nog vier positieve eigenschappen, en kan de persoon met dementie de meest passende kiezen voor de man of vrouw op de foto.”
De app linkt objecten aan belangrijke personen. Door samen met de mantelzorger langs al die objecten te wandelen, wordt niet alleen het geheugen, maar ook de relatie met de omgeving versterkt