Hulpverlener volgt gezin tien dagen op de voet na huiselijk geweld
Proefproject in Limburg voor zware klachten
HASSELT - Vanaf januari worden Limburgse gezinnen na een klacht over intrafamiliaal geweld nauw opgevolgd. De eerste werkdag na een politie-interventie voor zwaar huiselijk geweld gaat een hulpverlener op huisbezoek. Tien dagen lang bijt die hulpverlener zich dan vast in het dossier. Het gaat om een proefproject van het Family Justice Center (een nieuw partnerschap van Hasselt en Genk, OCMW’s, politie, parket en hulpverlening) met Europees geld.
“Hoe sneller, hoe meer resultaat”, zegt Dries Wyckmans van het Centrum. “De eerste werkdag nadat een pv voor intrafamiliaal geweld is opgesteld en een tijdelijk huisverbod is opgelegd, trekt een ‘intensive case-manager’ naar het gezin, om met dader, slachtoffer en kinderen te spreken. Samen kijken we naar oplossingen en stellen we een hulpverleningsplan op. Tien dagen lang is er een intensieve opvolging.” Het idee komt uit het Nederlands-Limburgse Venlo. Intrafamiliaal geweld heeft een hoge graad van herhaling. In Venlo daalde de recidive van 60 naar 15 procent met het project.
HASSELT - Vanaf januari gaat in Limburg een hulpverlener op de eerste werkdag na een politietussenkomst voor zwaar familiaal geweld aan huis bij het gezin. Tien dagen bijt die zich vast in het dossier. Het proefproject van het Family Justice Center in Hasselt komt er met Europees geld en moet het cijfer van partnergeweld en misbruik omlaag krijgen. “In Venlo, waar we de mosterd haalden, zijn ze zo van 60 naar 15 procent recidive gegaan”, zegt Dries Wyckmans van het Family Justice Centrum aan staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA). Met een hoogzwangere staatssecretaris in het gebouw is de eerste vraag uiteraard: hoelang nog? “Twee weken”, klonk Zuhal Demir. Waarop de aanwezigen niet bepaald ongelukkig waren met de (toevallige) nabijheid van het Hasseltse Jessa Ziekenhuis. Het Family Justice Center is nu sinds een maand een feit, een partnerschap van Hasselt en Genk, de OCMW’s, politie, parket en de hulpverlening. “Voor gezinnen in ‘overlevingsstand’, in een situatie van intrafamiliaal geweld, is het niet makkelijk om hulp te zoeken. Voor dit moet je naar het OCMW, voor dat naar de politie, voor de kinderen naar jeugdzorg,... Vandaar het idee om al die diensten onder één dak te brengen”, zegt coördinator Dries Wyckmans. “We hebben een bevraging bij de doelgroep gedaan. Hoe moest het centrum eruitzien? Goed bereikbaar (want niet iedereen heeft een auto), huiselijke sfeer, veilig, een speelhoek voor de kinderen, met aanwezigheid van politie, hulpverleners, iemand die oproepbaar is voor medische zorgen,...” Werken doen ze ‘budgetneutraal’, de partners betalen elk hun deel, zonder subsidies. Waar ze vanaf januari wel geld voor krijgen – van Europa – is een proef om zo snel mogelijk op te treden na een crisis in huis. “Hoe sneller, hoe meer resultaat. De eerste werkdag nadat een pv voor intrafamiliaal geweld is opgesteld en een tijdelijk huisverbod is opgelegd, trekt een ‘intensive case-manager’ naar het gezin, om zowel met dader, slachtoffer als de kinderen te spreken. Samen kijken we naar oplossingen en stellen we een hulpverleningsplan op. Tien dagen lang is er een intensieve opvolging, de casemanager is voortdurend met het gezin bezig”, zegt Wyckmans.
Bestraffing
Op dit moment wordt het team van acht mensen opgeleid. Het voorbeeld hebben ze net over de grens gehaald, in Venlo. “Daar werkt het. Intrafamiliaal geweld heeft een hoge graad van herhaling, van recidive. Met dit project is dat in Venlo gedaald van 60 procent naar 15 procent.” Door de intensiteit van de methode kan het voorlopig alleen voor de ‘zware’ gevallen. “Maar wordt de dader in dit project ook effectief bestraft?” wilde Demir weten. “Ja”, klonk het vanuit het parket. “Maar we houden rekening met het hulpverleningsplan dat met alle betrokkenen is opgesteld. Wat is er nodig: agressiebeheersing, een aanpak van de alcoholproblematiek,...? Het strafrecht werkt eigenlijk als een stok achter de deur, om de dader aan te zetten mee te werken aan het hulpverleningsplan”, benadrukte parketmagistraat Veerle Cielen.
Enkelband
“Herhaling voorkomen en werken aan de problemen in plaats van puur repressief te zijn, dat is de bedoeling”, aldus burgemeester Nadja Vananroye (CD&V). Vooral ook omdat het nu veel sneller kan. Zo zijn er nog regelmatig dossiers van intrafamiliaal geweld uit 2015 die voor de rechter komen (waardoor de dader toch dat gevoel van straffeloosheid heeft) of een enkelband krijgt als straf en dus weer gewoon naar huis mag. “Je doorbreekt intrafamiliaal geweld ook echt niet door iemand in de gevangenis te zetten”, klinkt het bij de politie. Alle pv’s voor familiaal geweld van politiezones Limburg Regio Hoofdstad en Carma worden naar het Family Justice Center gestuurd. Dossiers die oranje of rood krijgen (herhaling, zwaar geweld, risico, in aanwezigheid van kinderen,...) krijgen een telefoontje van het centrum, voor de lichtere dossiers vertrekt een vermanende brief van het parket met het advies hulp te zoeken. “We zien intrafamiliaal geweld heel breed, niet enkel partnergeweld maar ook kindermishandeling, vechtscheidingen, tienerpooiers, seksueel misbruik, stalking, bedreigingen, gedwongen huwelijken… We zijn op dit moment bezig met een dossier van zo’n uithuwelijking.”
Ook huis in Genk
De eerste maand heeft het centrum al 30 zware dossiers van probleemgezinnen en 51 politiedossiers onder de loep genomen. Daarvan waren er 39 oranje of rood. “Volgend jaar komt er ook een vaste stek in Genk. In de toekomst moet dit een huis worden waar slachtoffers zelf kunnen komen aankloppen. Nu moeten ze nog naar de politie of de hulpverlening om aangifte te doen en nodigen we hen hier achteraf uit voor een gesprek. We willen ook heel Limburg bestrijken, nu komen hier alleen de pv’s toe van Hasselt en Genk. Goed voor zo’n 45 procent van alle pv’s voor intrafamiliaal geweld in Limburg.” Zuhal Demir is alvast te spreken over de locatie in Hasselt. “Fijne sfeer, huiselijke kleuren waarover duidelijk is nagedacht. Dit nodigt uit om te gaan zitten en te babbelen over jouw problemen. En de zakdoekjes staan ook al klaar...”