Turkije hielp Iran om sancties te ontduiken
President Erdogan persoonlijk betrokken bij witwasoperaties?
De Turkse president Erdogan zou Iran geholpen hebben om de internationale sancties te ontduiken die het land opgelegd werden wegens zijn kernprogramma. Dat beweert een Iraans-Turkse zakenman die in New York terechtstaat voor het organiseren van een fraudecircuit om die sancties te omzeilen. Volgens de man zou Erdogan, die toen nog premier was, persoonlijk zijn tussengekomen om een en ander te regelen. Turkije is woedend en zegt dat de betrokken Amerikaanse magistraten Gülenisten zijn. Reza Zarrab is een Iraans-Turkse goudhandelaar die in het verleden goede connecties had bij de Turkse regering. Hij werd vorig jaar in Florida opgepakt toen hij met zijn gezin Disney World bezocht, en is sindsdien de spilfiguur in een proces rond een van de witwascircuits waarmee Iran de internationale sancties kon ontduiken. Die waren het land opgelegd wegens zijn nucleaire activiteiten.
Zarrab staat samen met Mehmet Hakan Atilla terecht, de gewezen onderdirecteur van de
Turkse staatsbank Halkbank die eveneens in de VS werd opgepakt. Een aantal andere beschuldigden – onder wie hooggeplaatste Turkse bankiers en politici – worden bij verstek berecht.
Olie en goud
Op de tweede dag van het proces donderdag werd duidelijk dat Reza Zarrab een akkoord gesloten heeft met het openbaar ministerie. Wellicht in ruil voor strafvermindering pleit hij schuldig aan het oplichten van de Amerikaanse overheid, witwassen en bankfraude. Zarrab werkt ook volledig mee met het onderzoek. Wat daar de consequenties van zijn werd duidelijk toen de zakenman verklaarde dat de toenmalige Turkse premier (en huidige president) Recep Tayyip Erdogan “persoonlijk” tussenbeide gekomen is om de fraude te vergemakkelijken. In het systeem, waarbij miljarden dollars versluisd werden, werden de opbrengsten van de verkoop van olie en gas illegaal gedeponeerd bij Turkse banken. Met dat geld werd goud gekocht, dat naar Dubai werd gebracht en daar verkocht werd voor contanten. Toen op een bepaald moment de Amerikaanse sancties gewijzigd werden, moest Zarrab iets nieuws bedenken. Hij versluisde het geld voortaan door fictieve voedselaankopen. Een en ander gebeurde in samenwerking met Süleyman Aslan, de CEO van Halkbank, diens adjunct Atilla, en met de gewezen Turkse minister van Economie Zafer Caglayan. Volgens Zarrab heeft hij Aslan en Caglayan tientallen miljoenen dollar aan smeergeld betaald. Atilla kreeg niets “want ik betaalde zijn baas al”.
Zarrab zette miljarden dollar om in zijn witwascircuit. Op een bepaald ogenblik werd dat zelfs te veel geld voor de Halkbank. Toen zou premier Erdogan de toestemming gegeven hebben om nog twee andere Turkse banken bij de fraude te betrekken: VakifBank en Ziraat Bank. Zarrab zegt die informatie gekregen te hebben van Caglayan. Die ontkende al die aantijgingen al in een Turks onderzoek dat begon in 2013.
Economische crisis
Turkije reageert woedend op het proces in de VS. Volgens de Turkse regeringsgezinde pers is “bewezen” dat zowat alle bij het proces betrokken magistraten Gülenisten zijn en dat het proces deel uitmaakt van een groot complot om president Erdogan en zo heel Turkije zwart te maken.
De Turken hebben redenen om ongerust te zijn. Als het tot een veroordeling komt, is het mogelijk dat de VS sancties en/of boetes oplegt aan de Turkse banken. Dat zou in Turkije, dat erg afhankelijk is van buitenlands geld, tot een economische crisis kunnen leiden.