“Ontslag Fico is niet meer dan misleiding”
Vertrek Slovaakse premier maakt geen einde aan protesten
BRATISLAVA -
In dertig Slovaakse steden zijn er vandaag weer demonstraties tegen corruptie. Eerdere betogingen leidden gisteren tot het vertrek van premier Robert Fico maar volgens de protestbeweging is dat niet meer dan een schijnvertoning. Het protest begon na de moord op journalist Jan Kuciak eind februari. Hij onderzocht banden tussen de Calabrese maffia en Slovaakse politici en kwam daarbij in de omgeving van Fico. De Slovaakse president Andrej Kiska nam gisteren het ontslag aan dat premier Robert Fico een dag eerder aanbood. Fico leidde een driepartijencoalitie met zijn eigen Smer-SD als grootste partij. Het is partijgenoot en vicepremier Peter Pelegrini die door president Kiska als opvolger is aangeduid. Dat de coalitie overeind blijft, met de oude bekenden, is niet naar de zin van de protestbeweging tegen corruptie die sinds drie weken Slovakije op stelten zet. Leiders van de beweging noemden het ‘partijmanoeuvre’ gisteren beledigend en misleidend: “Er verandert niets.” Fico zelf maakte het alleen erger toen hij zei dat hij als partijvoorzitter actief blijft: “Ik ben niet weg.” De demonstranten eisten het ontslag van de regering en nieuwe verkiezingen. Ze zijn verontrust omdat het onderzoek naar de moord op journalist Jan Kuciak en zijn vriendin Martina (beiden 27) nog niets heeft opgeleverd. Vorige week werden zeven verdachten weer vrijgelaten, wat de indruk wekte dat het onderzoek op een dood spoor zat en de zaak onder het tapijt geveegd werd.
Dat triggerde vorige vrijdag de grootste demonstraties sinds de dagen in 1989 toen de TsjechoSlovaken het einde van het communisme eisten. Er was ook druk van het Europees Parlement. In een rapport uitte het zijn bezorgdheid over de aanwezigheid van de georganiseerde misdaad in het land. En het wilde Europol betrekken bij het moordonderzoek.
Maffia
Voor hij vermoord werd, werkte Jan Kuciak aan een onderzoek dat een naaste medewerkster van Fico en een hoge functionaris linkte aan de Calabrese misdaadorganisatie ‘Ndrangheta. Het onafgewerkte dossier werd postuum op zijn onderzoeksite gepubliceerd en andere Slovaakse journalisten namen intussen het graafwerk over.
Volgens Kuciak was Maria Troskova, ex-adviseuse van Fico, in een relatie met ‘Ndrangheta-lid Antonino Vadala, een van de zeven verdachten die vorige week weer vrijgelaten werden door de Slovaakse justitie. Dinsdag werd Vadala weer aangehouden, nu op een Italiaans arrestatiebevel wegens drugshandel.
Maria Troskova, ooit kandidate Miss Universe en toplessmodel, was in 2015 in een kabinetsfunctie aangenomen op voordracht van Viliam Jasan, secretaris van de nationale veiligheidsraad, die volgens Kuciak zakelijke banden met Vadala had.
De Calabrese maffia heeft zich vooral in het armere oosten van Slovakije ingenesteld, waar ze volgens Kuciak op grote schaal fraude pleegde met Europese structuurfondsen – in nauwe samenwerking met lokale politici. Voor vandaag zijn weer protesten tegen politieke corruptie in 30 steden gepland. Tienduizenden Slovaken meldden op Facebook dat ze erbij zullen zijn. Kuciaks zus liet via dezelfde weg weten dat “Jan en Marina ons de kans hebben gegeven om dit land te veranderen. Als wij het niet doen, doet niemand het.”