Bevlogen leraar, belezen toneelliefhebber
Toen Roger Van Mellaert en zijn echtgenote Cornelia in de jaren vijftig van Leuven naar Hasselt verhuisden, hadden ze het gevoel in een culturele woestenij te zijn terechtgekomen. Dus zette Roger mee zijn schouders onder Het Hasselts Toneel, stimuleerde hij jeugdliteratuur en hamerde hij in zijn dictielessen op een correcte uitspraak.
Oud-leraar van het Hasseltse Sint-Jozefscollege, oud-docent van de Provinciale Hogeschool Limburg, erevoorzitter van Het Hasselts Toneel en erevoorzitter van het Lavki-comité: de eretitels op zijn overlijdensbericht lijken te suggereren dat Roger Van Mellaert naast zijn bestaan als leraar er nog een beroep op nahield, namelijk de bevordering van de cultuur in Limburg.
“Dat klopt”, zegt zijn dochter Mia Van Mellaert. “Papa gaf Nederlands aan de vijfde- en zesdejaars van het Sint-Jozefscollege in Hasselt. Toen hij daar in 1952 begon, was hij één van de weinige leken: de meeste leraars waren priesters. Maar de onderwijswereld was hem te beperkt. In zijn vrije tijd is hij begonnen met cultureel werk, een passie die hem tot na zijn pensionering heeft beziggehouden.”
Correct Nederlands
Roger had een hart voor toneel – niet als acteur, hoewel hij tijdens zijn studententijd in Leuven wel eens meespeelde in een voorstelling. Nee, hem ging het om het artistieke. Bij het amateurtoneelgezelschap De Ware Vrienden, later Het Hasselts Toneel, was Roger verantwoordelijk voor de keuze van de stukken die gespeeld werden. “Papa stond voor een kwalitatief aanbod”, zegt Mia. “Hij waakte over het repertoire en zorgde ervoor dat er niet alleen komedies werden opgevoerd, maar dat er ook ernstige stukken aan bod kwamen. Zijn voorzitterschap stond voorts in het teken van de continuïteit van het gezelschap. Hij hield het geheel draaiende.” Roger was tevens jurylid voor het Koninklijk Landjuweel, een concours dat het beste amateurtoneelgezelschap van Vlaanderen bekroont. “Daarvoor ging hij stukken bekijken van Oostende tot Neerpelt. Als verslaggever van de jury stak papa veel tijd in de redactie van het juryrapport. Hij stond erop dat de visie van de jury eloquent werd verwoord.” Roger stond bekend als een bevlogen leraar, al moet Mia toegeven dat ze dat enkel heeft van horen zeggen. “Ik heb nooit les van hem gehad. Het Sint-Jozefscollege was een jongensschool, ik ben naar de Blauwe Nonnen geweest. Maar na het overlijden van papa hebben we verschillende condoleances gekregen waarin oud-leerlingen hem omschreven als een inspirerende leerkracht. Iemand bedankte mijn vader om het beste in hem naar boven te halen. Dankzij mijn vader had de leerling kunnen laten zien wat hij waard was, waardoor hij verder kon studeren.”
Roger was ook docent in het hoger onderwijs. In de provinciale normaalschool voor jongens gaf hij dictieles. “Ook thuis hamerde papa op een correcte uitspraak”, aldus Mia. “Aangezien mijn ouders allebei afkomstig zijn uit Kessel-Lo, hebben wij thuis nooit dialect gesproken. Mijn vader hechtte belang aan Algemeen Beschaafd Nederlands. Als hij in de zomer ging vissen, dan had hij het steevast over hengelen.”
Twee propere zakdoeken
Behalve correct Nederlands bracht Roger zijn studenten het belang bij van een net voorkomen. “Bij hem moest alles in orde zijn”, zegt Mia. “Twee propere zakdoeken, aan elke kant eentje. Kostuum met bijpassende das en zelfde kleur sokken. Maar ook zijn teksten en toespraken, waar hij dag en nacht aan schaafde, en zijn lesvoorbereidingen en correctiewerk, die altijd minutieus afgewerkt waren. Met de hand uitgeschreven bovendien, want met een computer heeft hij nooit leren werken.”
Vooral het voorzitterschap van het Lavki-comité heeft Roger lang waargenomen. Lod Lavki was het pseudoniem van Ludovic Van Winkel, een leraar-priester en collega van Roger in het SintJozefscollege. Lavki was aalmoezenier van de scouts in het college en schreef verhalen voor scoutsjongens die hij ook voorlas in de klas. “Eigenlijk was hij de eerste Vlaamse jeugdauteur”, zegt Mia. “Samen met enkele collega’s heeft papa na Lavki’s dood het Lavki-comité opgericht en een prijs in het leven geroepen die elke vijf jaar het beste Vlaamse jeugdboek bekroont.” Alsof dat nog niet genoeg was, verzorgde Roger ook de redactie van een onderwijstijdschrift en was hij diocesaan inspecteur Nederlands. “Hij inspecteerde leerkrachten Nederlands in katholieke scholen die afhankelijk waren van het bisdom”, zegt Mia. “Een inspectie is nooit prettig voor leerkrachten, dus waakte papa erover dat hij niet alleen streng maar ook rechtvaardig was. Hij wees leraars op hun fouten maar benoemde tegelijkertijd ook wat ze beter konden doen.”
Relaxter
Als vader was Roger het typevoorbeeld van het gezinshoofd dat vaak uithuizig was. “In onze herinnering was hij altijd aan het werk in zijn bureau of weg voor een vergadering. Maar als we in de zomer op scoutskamp waren, miste hij ons al na twee dagen”, zegt Mia. “Voor de buitenwereld was hij een charmant man die met iedereen een praatje maakte, ook met mensen die hij toevallig ontmoette.”
Na zijn pensioen werd Roger meer een familieman, bekommerd om zijn echtgenote en genietend van zijn kleinkinderen. Ouderdomsparkinson deed zijn lichaam langzaam aftakelen, maar hij kon nog altijd gevat uit de hoek komen. Roger overleed na een herseninfarct in het ziekenhuis, waar hij na een val was terechtgekomen. Mia is blij dat ze haar vader bij het ouder worden op een andere manier heeft leren kennen. “Papa was een man die vaak piekerde en bezorgd was. Die bezorgdheid uitte zich in zenuwachtigheid. Zijn vele bezigheden hadden bovendien zijn gezondheid aangetast. Papa is nooit de meest optimistische persoon geweest, maar de laatste jaren was hij relaxter. We zijn blij dat we hem ook op die manier hebben meegemaakt.”