Vinylnostalgie

Heb jij ook een platenspeler in huis? De kans is groot want de elpees zijn weer helemaal in. Ook ik heb me laten overhalen om dat stukje nostalgie weer boven te halen. Sinds kort staat er in de living weer een platendraaier. Een langspeelplaat of vinylplaat is een grammofoonplaat van 30 cm diameter die aan elke kant ruimte heeft voor maximaal 30 minuten muziek. Men spreekt ook van lp of elpee. De meesten lp’s moeten op 33 toeren per minuut worden afgespeeld. Kleine singeltjes met slechts één nummer per kant op 45 toeren. Ze zijn meestal zwart en elke plaat heeft maar één doorlopende groef per zijde en een gaatje in het midden. De eerste langspeelplaat werd in 1948 uitgebracht in Amerika door Colombia Records. Dat is precies 70 jaar geleden.

In de jaren 90 verloor de lp aan populariteit door de opkomst van de cd. Tegenwoordig luisteren we allemaal digitaal naar muziek, op je computer, gsm of via Spotify. En misschien wel net daarom is de langspeelplaat weer populair geworden. Het zal nooit meer worden zoals vroeger, maar een lp geeft je het gevoel dat je de muziek nog echt kan vasthouden, betasten, voelen en ruiken. Maar de lp’s halen voor mij vooral mooie herinneringen boven.

Mijn eerste lp kocht ik op 22 juni 1979. De datum weet ik nog goed omdat hij op mijn eerste plaat geschreven staat. Het debuutalbum van Dire Straits. Een dikke schijf want de hit ‘Sultans of Swings’ staat erop. Het kan nu vreemd klinken, maar op die dag in 1979 had ik zelf nog geen platenspeler. Mijn broer wel. Toen ik voor het eerst de muziek van Dire Straits hoorde op zijn toestel gebeurde er iets vreemds in mij. Ik was er echt stapelzot van, alsof er een wonder was gebeurd. Het was ontegensprekelijk mijn muzikaal begin. Mijn broer had de lp op een cassette gezet zodat ik er ook naar kon luisteren, met de eerste zelfgekochte elpee in de hand. Het zou nog maanden duren voor ikzelf ook een muziektoestel kreeg. Sinds kort staat er thuis weer zo’n een platendraaier, geen grote hifi-installatie, maar een klein all-in-one toestel. Net als toen in 1979. Hij staat in de living met enkele lp’s in de buurt. Regelmatig zetten we een plaat op en dan luisteren we er gewoon naar, net als vroeger. De kwaliteit van de muziek uit de kleine luidspreker is maar pover en regelmatig springt de plaat wel eens over. Zelfs het gekraak nemen we er graag bij, want elke lp, elke song, elk nummer geeft ons een fijn gevoel. Dat noemen we vinylnostalgie. Op 21 april is het weer Record Store Day, de feestdag van de vinylplaat. Je kan die dag speciale lp’s kopen in de winkels. Voor vinylliefhebbers een dag om aan te stippen.