Openbare lantaarnpaal verlicht al 30 jaar tuin van Tongenaar
Wie weinig slaapt, wordt sneller ziek
Elk uur slaap dat je mist brengt onherstelbare schade toe Matthew WALKER Neurowetenschapper en auteur van ‘Slaap’
Vergeet roken, alcohol of fijn stof. Het grootste gevaar voor onze gezondheid is het slaaptekort dat we met zijn allen opbouwen. “Elk uur slaap dat je mist brengt onherstelbare schade toe”, waarschuwt de Amerikaanse neurowetenschapper Matthew Walker in zijn nieuwste boek ‘Slaap’, dat eind deze maand in de rekken ligt. “Het gebrek aan voldoende slaap heeft rampzalige gevolgen voor onze gezondheid en levensverwachting.”
Hersenwetenschapper Matthew Walker van de Universiteit van Californië is al zijn hele leven gefascineerd door slaap, en de invloed van (onvoldoende) nachtrust op het lichaam. In zijn meest recente worp ‘Slaap’ neemt de Amerikaan het slaapgedrag van de moderne mens onder de loep, en de stiefmoederlijke wijze waarop we tegenwoordig met onze nachtrust omgaan. “In nauwelijks honderd jaar tijd zijn we erin geslaagd om onze biologische slaapbehoefte, een evolutionair proces waar miljoenen jaren aan is gesleuteld, los te laten”, schrijft de wetenschapper, die waarschuwt voor een heuse epidemie van slaaptekort. “Het is vandaag de grootste bedreiging voor de volksgezondheid in ontwikkelde landen”, vertelt Walker aan de Britse krant The Guardian.
Kanker en hartproblemen
De Amerikaan ondersteunt zijn stelling met cijfers: waar in 1942 minder dan acht procent van de mensen probeerde rond te komen met zes uur slaap of minder, is dat cijfer anno 2018 onder invloed van flikkerende beeldschermen, cafeïne en lange werkdagen opgelopen tot bijna de helft van de bevolking. “Een bijzonder gevaarlijke evolutie, want elk orgaan of weefsel in je lichaam lijdt onder dat slaaptekort. De gevolgen dringen door tot ieder hoekje en gaatje van je biologische wezen.” Walker somt in zijn boek een reeks studies op die een chronisch slaaptekort linkt aan aandoeningen zoals kanker, alzheimer, hartproblemen en overgewicht. “Volwassenen die gemiddeld 6,75 uur per nacht slapen, krijgen vermoedelijk vanaf hun 60ste te maken met medische complicaties. Op korte termijn leidt te weinig slaap tot een verhoogde bloeddruk, hogere suikerspiegel en verlaagde concentratie. Wie achter het stuur kruipt met vier uurtjes slaap op de teller, heeft 11,5 keer meer kans om te botsen.”
Luiheid
Walker pleit daarom voor een herwaardering van de nacht. “Daarvoor is een radicale verandering nodig, want tegenwoordig wordt voldoende slapen al te vaak geassocieerd met luiheid. Iedereen aanvaardt dat slaap onontbeerlijk is voor baby’s en kinderen, maar zodra we ouder worden laten we dat idee plots los. Nochtans is acht uur het minimum. Wie zegt dat hij minder nodig heeft, liegt.” De wetenschapper vindt dat dokters slaap zouden moeten voorschrijven. “We zetten ’s morgens allemaal onze wekker, maar waarom zou je niet elke avond een alarm laten afgaan dat waarschuwt dat het tijd is voor bed?”, besluit de auteur.
Slaaptekort van 3.000 uur
Professor en slaapexpert Johan Verbraecken (UZA), die aan het hoofd staat van het grootste slaapcentrum van ons land, onderschrijft het belang van voldoende nachtrust. “We merken dat mensen steeds vaker aan hun nachtrust knabbelen”, zegt Verbraeken. “En hoewel dat op korte termijn meestal wel lukt, zijn de gevolgen op lange termijn veel ernstiger.” Zelfs wie dagelijks maar een uurtje slaap inlevert, speelt met zijn gezondheid. “Na tien jaar is het slaaptekort opgelopen tot 3.000 uur en zit je met blijvende gezondheidsproblemen. Mensen gaan zich ook overdag slaperig voelen, en zijn meer vatbaar voor een burn-out. De wetenschap associeert te weinig slapen op lange termijn onder meer met een verhoogd risico op harten vaatziekten en medische aandoeningen zoals diabetes, al zijn die effecten niet altijd even uitgesproken. Maar de slotsom is duidelijk: een goede nachtrust is essentieel voor onze gezondheid.”