“Foutjes tot minimum herleiden”
Robot helpt chirurg knie- en heupprotheses plaatsen in Mariaziekenhuis en ZOL
GENK - Het Ziekenhuisnetwerk Noordoost-Limburg, waartoe het Mariaziekenhuis van Overpelt en het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) behoren, heeft als eerste in Vlaanderen een hoogwaardige operatierobot voor het plaatsen van knie- en heupprotheses in gebruik genomen. De zogeheten Mako-robot helpt de chirurg bij het opereren, vangt imperfecties op en stuurt bij. Prijskaartje voor dat alles: 1,5 miljoen euro.
Niet alleen de robot is een primeur in Vlaanderen. Ook gaat het om een van de grootste samenwerkingsvormen in het kader van het recent opgerichte ziekenhuisnetwerk Noordoost-Limburg. Concreet betekent dit dat het toestel zowel in het Mariaziekenhuis in Overpelt als in Campus Sint-Jan van het Ziekenhuis Oost-Limburg gebruikt wordt. “Daardoor kunnen we een groot deel van de patiënten in onze regio dezelfde kwalitatieve zorg aanbieden”, zegt Bernard Himpens, algemeen directeur van het Mariaziekenhuis.
Tandem
Volgens professor en kniechirurg Johan Bellemans worden robots in ziekenhuizen al langer gebruikt. “Het is nu wel voor het eerst in ons land dat intelligente robots worden gebruikt voor knie- en heupprotheses”, zegt Bellemans. “Op basis van artificiële intelligentie bezorgt de Mako-robot de chirurg niet alleen bijkomende informatie. Hij zorgt fysiek ook voor bijsturing als dat nodig moet zijn. Het is een tandem gepatiënt vormd door chirurg en robot die samen de operatie uitvoeren.” “Voor de patiënt betekent dit dat hij een chirurgische topexpertise aan de operatietafel heeft”, zegt de professor. “De robot is dan ook ontwikkeld door dertig internationale topchirurgen in samenwerking met zowat honderd ingenieurs die jaren gewerkt hebben aan de bouw van dit type robot. Voordien moest een chirurg die een knieprothese plaatste, kiezen tussen strak en los. Is het te strak, dan bestaat er het risico dat het gewricht van de patiënt te stijf is. Is het te los, dan is het gewricht onstabiel. Dat is ook niet goed. De manuele vaardigheden en de ervaring van de chirurg zorgen samen met de robot dat de patiënt de beste configuratie van prothese krijgt ingeplant. De patiënt zal ook sneller naar huis kunnen. Momenteel blijft een patiënt vier tot zes dagen in het ziekenhuis na zo’n operatie. In principe zou met een robot de dezelfde dag al naar huis kunnen.”
Terugverdienen
Bellemans wijst erop dat in de chirurgie niveaus zijn. “Artsen met meer en minder ervaring”, verduidelijkt hij. “De robot zorgt ervoor dat een chirurg met minder ervaring toch chirurgische topkwaliteit kan afleveren. Tot voor kort traden bij twintig procent van de operaties complicaties op of ervaarden de patiënten het niet als een verbetering. Met die robot brengen we dat cijfer terug tot drie à vier procent. Dat verlaagt de kosten, waardoor de investering in de robot zich ook sneller terugverdient.”
Bij het plaatsen van heupprotheses is, volgens professor Kristoff Corten, het nut van de robot vooral het spiersparende effect. “Dit leidt tot een minimaal chirurgisch trauma”, zegt Corten. “Daardoor wordt de revalidatie bespoedigd en de hospitalisatieduur verminderd.”
Naast het Mariaziekenhuis in Overpelt en het ZOL in Genk nam gelijktijdig het AZ Delta-ziekenhuis van Roeselare een gelijkaardige robot in gebruik.
De robot is ontwikkeld door dertig topchirurgen en honderd ingenieurs uit de hele wereld
Johan BELLEMANS Kniechirurg