“De laatste aflevering van ‘Buren’ en dan euthanasie”
Igna (73) uit Hasselt in ‘Vandaag over een jaar’
HASSELT - In ‘Vandaag over een jaar’ op Eén is vanavond Igna Thys (73) uit Hasselt te gast bij Cath Luyten. Igna heeft niet lang meer te leven en in de uitzending zien we hoe ze haar vrienden op een afscheidsfeest vaarwel zegt. “Ik wil geen begrafenis. Wat heb ik daar zelf aan? Dan zie ik de mensen toch niet meer”, zegt Igna, die vandaag nog opvallend energiek oogt. Maar ze maakt zich geen illusies. Ze heeft al een datum in haar hoofd voor de euthanasie en die is niet veraf. “Waarom moet een mens 110 worden?”
Igna Thys zit in het restaurant van het CC van Hasselt en ziet er helemaal niet ziek uit. “Dat zeggen ze allemaal”, lacht de Hasseltse, die haar hele leven kunstenares was. “Ik ben niet te temmen.” Kanker heeft haar nog niet klein gekregen, maar haar ziekte is wel ongeneeslijk. En Igna heeft er genoeg van.
“Op mijn veertigste kreeg ik borstkanker. Daar ben ik toen in Sittard aan geopereerd, mijn man werkte daar in het ziekenhuis. Dat is goed afgelopen. Maar vijf jaar geleden had ik opnieuw een knobbeltje, in dezelfde borst. Het ging om een heel andere kanker die niets te maken had met de eerste. Omdat er één kans op vier was dat ook mijn andere borst zou aangetast worden, heb ik toen mijn beide borsten preventief laten wegnemen. Vier jaar later had ik uitzaaiingen in al mijn botten. Toen ik dat nieuws anderhalf jaar geleden te horen kreeg, lag ik aan zee in een ligstoel. Raar genoeg: mijn man is vijf jaar geleden aan kanker gestorven en ook hij kreeg destijds de diagnose toen hij aan zee was.”
Discussie opentrekken
Igna’s man Theo koos voor euthanasie. “Ik denk daar nog met veel warmte aan terug”, zegt ze. “Zo wil ik ook vertrekken. Als ik me niet zou laten behandelen, gaven de artsen me nog drie jaar. Welnu, aan al die behandelingen doe ik niet mee, ik heb er geen zin in om aan darmpjes te liggen en mijn leven te laten rekken. Door mee te doen aan het programma van Cath Luyten wil ik euthanasie in de openbaarheid brengen en de discussie opentrekken. Let op: iedereen moet dat voor zichzelf uitmaken en het is een groot verschil als je jong bent en kinderen hebt. Maar ik heb mijn leven gehad. Waarom moet een mens 110 worden? Al die behandelingen kosten de maatschappij handenvol geld en hoeveel levenskwaliteit hou je eraan over? Ik voel me nog goed. Eerst ben ik flink vermagerd en daarna ben ik een hele tijd stabiel gebleven. Nu ben ik weer aan het afvallen. Ik ga het niet zo ver laten komen tot ik nog 45 kilo weeg.”
Afscheidsfeest
In de uitzending van vanavond zien we Igna’s afscheidsfeest, een opname die dateert van mei vorig jaar. “Wat heb je aan een begrafenis? Dan zie ik de mensen die ik heb liefgehad toch niet meer. Ik wil geen open kist en ook geen begroeting. Een crematie en uitstrooiing van de as. That’s it.” Het feest had plaats in zaal Elysee in Genk. “Er was bijna honderd man, vooral vrouwen. Een vriendin heeft nog haar best gedaan om enkele mannen te vinden zodat er tenminste gedanst kon worden. Zelf was ik die dag doodmoe.” Sinds ze vijf jaar geleden weduwe werd, heeft de Hasseltse nog een paar dates gehad. “Met vrouwen heb je altijd dezelfde gesprekken. Met mannen is er toch een andere energie. Maar het gaf ook misverstanden. Die mannen wilden een relatie en daar had ik geen zin in. Ik wil gerust gelaten worden. Na die dubbele borstamputatie hadden ze helemaal geen interesse meer. Dat heeft me een klop gegeven. De grond zonk onder mijn voeten weg.”
Geen bucket list
Mensen die weten dat ze niet lang meer te leven hebben, stellen vaak een bucket list samen met dingen die ze nog willen doen zolang ze er fysiek toe in staat zijn. “Maar ik heb geen bucket list meer”, zegt Igna. “Ik heb de halve wereld gezien. Ik geniet nu van de kleine dingen en van de liefde van mijn twee kinderen, mijn zoon Vincent en mijn dochter Isolde.”
Ze heeft al een datum voor de euthanasie geprikt. Ze wil niet verklappen wanneer, maar het is niet meer veraf. “Weet je, ik ben verslaafd aan tv. Ik hou van detectivereeksen zoals ‘Morse’ en ‘Endeavour’ maar ik ben ook een soapkijker. Voor ‘Mooi en Meedogen-loos’ reed ik vroeger speciaal naar huis. Ik ben ook een fan van ‘Buren’. Wanneer de Ronde van Frankrijk begint, moet ‘Buren’ eraan geloven. Ik vind dat een geschikt moment voor euthanasie.” Woorden waar we even van moeten bekomen. Dat Igna zo nuchter en rationeel omgaat met de dood, is voor een deel te verklaren door haar geloof. “Ik geloof in een hiernamaals, zij het niet als een hemel, een hel en een vagevuur. Het hiernamaals stel ik me voor als een andere staat van zijn, een nieuw stadium. Dat is mijn theorie: we zijn een deel van de natuur en in dit leven hebben de braafste mensen soms de ene miserie na de andere, terwijl de grootste smeerlappen overal mee wegkomen. Welnu, er moet iets zijn dat later dat evenwicht kan herstellen.”
→ ‘Vandaag over een jaar’,
Eén, 20.40 uur