De ontvoering van VdB
Op 14 januari 1989 werd gewezen premier Paul Vanden Boeynants door de bende Haemers ontvoerd. Hij zat een maand opgesloten in een villa in Le Touquet. De geruchtmakende zaak wordt vanavond gereconstrueerd in ‘Dossier X’.
Een reconstructie van de ontvoering van VdB is al eerder gebeurd, in het VRT-programma ‘Histories’ (2004) bijvoorbeeld. “Maar voor het eerst mochten wij gebruikmaken van het hele gerechtelijke dossier: processenverbaal, foto’s, geluidsfragmenten”, zegt programmamaker Jeroen Wils. “Met acteurs trachten we de sfeer te vatten van hoe Vanden Boeynants in zijn kamertje in die vakantievilla omging met zijn ontvoerders en hoe Basri Bajrami en Patrick Haemers gevat werden door de politie. Alle dialogen komen recht uit het dossier.” Haemers en zijn kompanen kozen VdB eerder toevallig als doelwit. “Ze hadden gelezen dat de ex-premier een vermogen zou hebben van 2 miljard Belgische frank (zo’n 50 miljoen euro, nvdr.) en het leek hen veel efficienter om zo iemand te ontvoeren dan de ene na de andere hold-up op een geldtransport te plegen. Dat ze zich uitgaven als vertegenwoordigers van een politieke beweging werd door de politie van meet af aan niet ernstig genomen, het was gewoon een truc om het enorm hoge bedrag dat ze als losgeld eisten te rechtvaardigen.” Ze eisten 400 miljoen frank, één vijfde van het vermeende vermogen van VdB, en hadden onder elkaar uitgemaakt dan ze nooit onder de 200 miljoen zouden gaan. “Maar VdB slaagde erin als een echte marchand dat bedrag naar beneden te praten tot 63 miljoen frank. Dat geld is door tussenpersoon Jean Natan, een man van Joodse origine, afgehaald op een bank in Genève en in Brussel aan een van de bendeleden overhandigd. Die Zwitserse franken, zo werd later vermoed, waren afkomstig van de Israëlische geheime dienst in ruil voor diensten die VdB eerder als politicus aan de Mossad zou hebben bewezen. Het geld is later nooit teruggevonden.”
Patrick Haemers heeft er in Rio de Janeiro alleszins twee jaar royaal van geleefd, samen met zijn vriendin, Denise Tyack en hun zoontje Kevin. “Dat de bende van Haemers achter de ontvoering zat, bleek dankzij onderzoek naar aanleiding van een overval op een geldtransport van Securitas. De speurders hebben toen telefoongesprekken afgeluisterd waarin gesproken werd over een grote som geld uit Genève”, vertelt Wils. Haemers pleegde een maand na zijn spectaculaire arrestatie zelfmoord in zijn cel. De andere bendeleden – Philippe Lacroix, Basri Bajrami, Marc Van Dam en Denise Tyack – kregen gevangenisstraffen die ze intussen al lang hebben uitgezeten. Bajrami keerde terug naar Albanië, Lacroix schoolde zich bij tot onderwijzer en geeft nu les, Denise Tyack, die als eerste vrijkwam, baat een café uit. Rond de ontvoering deden lang allerlei complottheoriën de ronde: VdB zou de ontvoering zelf hebben geënsceneerd als een truc om te ontsnappen aan vervolging voor fiscale fraude. “Daar gaan wij zeker op in”, zegt Jeroen Wils. “Maar de kern van de uitzending is toch de reconstructie van de feiten. Het zijn beelden en geluidsfragmenten die bijblijven.”