TOM DUMOULIN Van gebuisde belofte tot wielerfenomeen
Het begon in 2010 in Portugal, op een geleende fiets. Tom Dumoulin checkte op het internet hoe dat precies ging, dat tijdrijden. Eén dag later won hij al de koers. Zijn eerste coaches reconstrueren de onwaarschijnlijke opgang die Dumoulin sindsdien maakte
2010 Tijdrit gewonnen op geleende fiets
Aart Vierhouten heeft het verhaal misschien al honderd keer verteld. Hoe hij in 2010 besloot een onbekende renner mee te nemen naar de Trofeu Cidade Da Guarda in Portugal. Tom Dumoulin was negentien, een amateurtje bij de kleine Park Hotel Rooding-ploeg. Pas op zijn zestiende was hij beginnen fietsen, onder de vleugels van oud-prof Ad Wijnands op camping de Bosrand in SintGeertruid. Vierhouten: “Toen ik nationaal jeugdcoach werd, ben ik alle lastige koersen van de voorbije twee jaar gaan doornemen. Tom woonde in Maastricht en in alle wedstrijden rond Luik finishte hij in de top tien. Hij won nooit, maar ik wist hoe lastig de parcoursen daar waren en riep hem op voor de nationale trainingen.
We gingen fietsen rond Papendal. De tweede dag deden we een klimmetje op de Posbank. Dat was een groep met Wouter Wippert en Coen Vermeltfoort, die generatie. Die mannen wilden ook wel eens als eerste boven komen, maar met Tom kon dat niet. Ik weet nog dat ik mijn vrouw ’s avonds vertelde: nu heb ik toch een bijzondere renner in de groep. Hij fladdert gewoon rond. Ik wilde ook zien wat hij waard was op internationaal niveau. Daarom nam ik hem mee naar Portugal.”
28 maart 2010 noemt Dumoulin nu zelf het sleutelmoment in zijn carrière. De dag dat hij in Portugal de tijdrit won. “Op een tijdritfiets die hij van een vriend had geleend”, zegt Vierhouten. “Vooraf had hij nog filmpjes zitten bekijken om te bestuderen welke houding je het beste kan aannemen. Om die tijdrit dan te winnen, dat was ongelofelijk. Daar wist ik het helemaal: deze jongen gaat het maken. Tom kwam natuurlijk niet uit een wielerfamilie. Zijn vader is professor, die vond school erg belangrijk. Ik heb veel met de ouders gesproken. Ik weet nog dat zijn vader vroeg: Wielrenner? Zal hij daar ooit iets mee verdienen?”
2011 Geen profcontract bij Rabobank
In 2011 werd Tom Dumoulin op zijn 21ste al prof bij het Cervélo Test Team. Het driejarig contract was getekend, alleen ging de ploeg niet veel later op de fles. Er kwam een aanbod van Skil-Shimano, maar Dumoulin koos toch voor het opleidingsteam van Rabobank. “Achteraf kan je zeggen dat het een goede zaak is geweest dat Cervélo niet doorging”, zegt zijn toenmalige coach Arthur van Dongen. “Tom kon toen nog wel een opleidingsstapje gebruiken. Hij was nog niet de meest gedreven renner van de klas, zeg maar.” “Maar ik zag wel meteen: dit is een topper. Op de eerste stage in Mojácar al. Ik herinner me in het bijzonder de Thüringen Rundfahrt, een meerdaagse wedstrijd met de beste beloften van de wereld aan
de start. Wilco Kelderman won, Tom eindigde op de derde plaats. Ze waren de hele tijd heer en meester.“
Een profcontract bij Rabobank was de logische volgende stap, maar dat ging niet door. Er was maar plaats voor twee renners en de keuze viel op Jetse Bol en Wilco Kelderman. “Maar Tom was ook klaar voor de profs”, zegt Van Dongen. “Gewone talenten zitten twee, drie jaar bij de beloften. Tom was na één jaar uitgeleerd.”
2012-2014 Wisselvallig bij Argos-Shimano
Tom Dumoulin tekende dus niet bij Rabobank, wel alsnog bij het pro-continentale Skil-Shimano. Maar hij blijkt geen neo die het profwielrennen stormenderhand verovert. In zijn eerste twee jaar wint hij geen enkele koers. “We zagen wel dat hij een ongelofelijke motor had”, zegt coach Adriaan Helmantel. “Zijn wattages op een twintig-minutentest waren exceptioneel. Alleen miste hij nog een basis, precies omdat hij zo laat met wielrennen was begonnen. Hij was niet constant, had moeite met klassiekers van 260 kilometer. In theorie pasten die nochtans perfect bij zijn kwaliteiten. Daar hebben we in zijn trainingsprogramma’s heel hard op gewerkt.”
2014-2018 Rush naar het roze bij Sunweb
Het is moeilijk om bij Dumoulin over De Grote Doorbraak te spreken. Het was een geleidelijk proces. Marc Reef, sinds 2012 coach van Dumoulin bij Sunweb: “De eerste keer dat Tom iedereen echt verbaasde, was in de Ronde van Zwitserland in 2014. Hij finishte tweede in de openingstijdrit voor Rohan Dennis en Fabian Cancellara. Hij hield ook heel lang stand in het klassement en zakte pas in de slotrit naar de vijfde plaats. Toen dachten we een redelijk idee te hebben van de renner die Tom kon worden: wereldtop in het tijdrijden en iemand die kan overleven in het middelgebergte.” Op het WK tijdrijden in Ponferrada werd Dumoulin dat jaar derde. Winnaar Bradley Wiggins noemde hem the next big thing.
In een interview in juli 2015 zei Dumoulin nog dat hij er 99,9 procent zeker van was dat hij nooit de Tour zou winnen. Maar binnen Sunweb dachten ze er anders over. De focus ging meer naar duur en minder naar explosiviteit. Reef: “We zijn op het klimmen beginnen werken. De Vuelta was in 2015 een nieuwe eyeopener. Tom verloor de leiderstrui pas op de voorlaatste dag, nadat hij eerder de bergrit naar Cumbre del Sol had gewonnen voor Chris Froome. Alals lemaal ver boven verwachting. ” Na de olympische tijdrit van 2016 – zilver – ging de focus vorig jaar helemaal naar de Giro. “De allereerste keer dat we specifiek naar een klassement in een grote ronde toe werkten”, zegt Reef. “Vooraf hadden we ‘vijfde, zesde, zevende’ een realistisch resultaat ingeschat. Maar Tom is Tom: die wint gewoon de roze trui. (lacht) Neen, dat was helemaal nog niet de bedoeling. Zo is het altijd geweest met hem: heel lastig plannen. Hij heeft de verwachtingen altijd ver overtroffen.”
“Zijn vader is professor. Ik weet nog dat hij vroeg:
Wielrenner? Zal hij daar ooit iets mee verdienen?”
Aart VIERHOUTEN
Eerste coach