Chinese invoerzwendel kost Europa 2,7 miljard

Na Britse frauderoute van te laag geprijsd textiel nu ook route van Athene naar Rotterdam

BRUSSEL - De Europese fraudejagers van Olaf ontmaskerden vorig jaar voor meer dan drie miljard gesjoemel met Europees geld, fondsen of gederfde inkomsten. Vijf keer meer dan het jaar daarvoor. De belangrijkste vangst (2,7 miljard) was een jarenlange zwendel door invoerders van Chinese kleding die Britse doaunerechten ontdoken door hun spullen te laag te prijzen. Met de Brexit in zicht duiken landen als Griekenland en Hongarije op als schakels in een nieuwe frauderoute.

De enorme fraudezaak heeft ertoe geleid dat de Europese Commissie 2,7 miljard euro aan verloren doaunerechten vordert van de Britse overheid. Die weigert te betalen, wat gezien het zeer moeizame verloop van de Brexit-onderhandelingen niet bepaald een grote verrassing is. Douanerechten worden geïnd door nationale doaunediensten maar daarna door de lidstaten naar Brussel doorgeschoven, waar ze een belangrijk deel van het Europese budget uitmaken.

Te laag geprijsd

Fraude met douanerechten is altijd al een van de grote posten in de jaarlijkse overzichten van antifraudedienst Olaf naast fraude met structuurfondsen of landbouwsubsidies. Maar dit was wel een erg vette vis, die de ‘buit’ van de fraudejagers spectaculair vergrootte, vergeleken met voorgaande jaren.

Chinese misdaadorganisaties gebruikten Duitse havens als Europees invoerpunt voor ladingen kleding en schoeisel. Ze declareerden die echter pas na verscheping naar Britse havens bij de douane onder Europese regels die bepalen dat producten bij de transit binnen de EU pas bij aankomst op hun definitieve bestemming gecheckt moeten worden.

Bij de declaraties werden de vrachten jarenlang ‘ondergewaardeerd’ – volgens de Olaf-definitie ingevoerd aan een prijs die beduidend onder het gemiddelde van de declaraties bij alle EU-douanediensten ligt. In 2017 waren de havens van Dover en Felixstowe volgens Olaf de belangrijkste draaischijven voor de fraude met ondergewaardeerde Chinese goederen. Strengere controles door de Britse douane maakten daar echter een eind aan.

Zijderoute

Volgens Olaf heeft ook de naderende Brexit een hand in het spel. Straks gelden de EU-regels niet meer voor de Britse douane. De Europese fraudejagers vrezen nu dat Chinese criminelen een andere route naar de Europese consument voor hun textiel en schoenen hebben gevonden. Een cruciale rol daarbij speelt de haven van Piraeus bij Athene die sinds het dieptepunt van de Griekse crisis voor het grootste deel in handen van een Chinees staatsbedrijf is. China ziet Piraeus als strategische toegangspoort tot Europa binnen zijn ‘Belt and Road Initiative’, een gigantisch miljardenproject dat een complex van ‘nieuwe zijderoutes’ over land en zee wil creëren. De route op het Europese vasteland zou via de Balkan en Hongarije naar West-Europa (Rotterdam) moeten leiden. Olaf-inspecties stelden vorig jaar al een duidelijke stijging van de trafiek met te laag geprijsde of niet aangegeven Chinese goederen in Hongarije vast: een signaal dat de importzwendel zich op de naderende Brexit voorbereidt.