Zweden Democraten roepen zichzelf uit tot ‘koningsmakers’
STOCKHOLM - De Zweedse sociaaldemocratische premier Stefan Löfven vindt de uitslag van de parlementsverkiezingen “de dood van het blokdenken”. Hij wil samenwerken met centrumrechts om de ultra-nationalistische Zweden Democraten buiten te houden.
De Zweedse verkiezingen leverden de twee grote ‘traditionele’ blokken zoals voorspeld allebei iets meer dan 40 procent op, met het linkse blok van sociaaldemocraten, linkse radicalen en groenen (die net de kiesdrempel van 4 procent haalden) enkele tienden procenten voor het centrumrechtse blok van conservatieven en liberalen - 144 tegen 143 zetels in de 349 zetels tellende Rijksdag. Met tienduizenden stemmen die nog geteld moesten worden (donderdag pas de definitieve uitslag), kan dat nog kantelen.
Binnen de twee blokken lijden de grootste partijen - de sociaaldemocraten en de Moderaterna verlies maar dat wordt deels gecompenseerd door winst van kleinere partners. De rest van de stemmen ging grotendeels naar de rechts-populistische Zweden Democraten die 17,6 procent van de stemmen haalden - een winst van bijna 5 procent tegen 2014. Volgens de sociaaldemocratische premier Löfven kozen de Zweden voor de “begrafenis van het traditionele blokdenken” en hebben linker- en rechterzijde de “morele plicht” om na te denken over samenwerking teneinde uiterstrechts buiten de macht te houden. De centrumrechtse Alliantie wees het aanbod van de premier echter al meteen af. Ulf Kristersson, leider van de Moderaterna, de grootste partij in het blok, riep Löfven op om af te treden: “Deze regering heeft haar tijd gehad.” Kristerssons rechts-liberale partij blijft - in tegenstelling tot wat de polls voorspeld hadden - de tweede fractie in de Rijksdag en houdt de Zweden Democraten achter zich. Leider Jimmie Akesson ziet zijn partij desondanks als de “koningsmaker” en beloofde zijn kiezers “meer dan ooit te zullen wegen op het beleid”, vooral inzake migratie.
De nieuwe Rijksdag komt over twee weken samen en kiest dan een voorzitter, die het voortouw neemt bij de regeringsvorming.