”Kernkabinet kiest voor de F-35 als vervanger van F-16”
Minister Vandeput: “Er is nog geen formele beslissing”
BRUSSEL - Het kernkabinet heeft volgens Belga de knoop doorgehakt: de F-16 wordt vervangen door de F-35. Het contract wordt dus toegewezen aan de Amerikanen. Defensieminister Steven Vandeput betwist dit. Maar de woordvoerder van premier Michel houdt het bij “Geen commentaar”.
Het persagentschap Belga lanceerde gisteren het nieuws en verwijst naar regeringsbronnen uit verschillende partijen: “De beslissing moet alleen nog voorgelegd worden aan de rest van de regering die de beslissing dan formeel zal moeten nemen.” Precies daarnaar verwijst Vandeput: “De formele beslissing is nog niet genomen. De regering beslist hierover pas als alle elementen op tafel liggen en door iedereen samen besproken zullen zijn.”
Het is veelbetekenend dat de premier het bericht ontkent noch bevestigt. Vandeput heeft het dossier overgemaakt aan de regering. Het initiatief ligt dus bij premier Michel.
BRUSSEL - De keuze voor het Amerikaanse gevechtsvliegtuig F-35 als vervanger van de F-16 is gemaakt binnen de regering. Dat meldde persagentschap Belga zondagnamiddag. “Onzin”, reageert defensieminister Steven Vandeput (N-VA). “De formele beslissing moet nog genomen worden door de voltallige regering.” “Geen commentaar”, laat de woordvoerder van premier Charles Michel dan weer zuinig weten.
Even het Belgabericht citeren dat zondagnamiddag om 16.02 uur verspreid werd. Dat bericht zou voor het eerst uitsluitsel brengen over een veel besproken miljardendossier, de vervanging van de F-16-vloot: “De keuze voor het Amerikaanse gevechtsvliegtuig F-35 als vervanger van de verouderende F-16 is gemaakt, maar de regering, en meer bepaald premier Charles Michel, moet nog zien hoe de beslissing wordt uitgelegd, bij voorkeur als een Europese beslissing. Dat is zondag uit meerdere bronnen binnen de regering vernomen.”
“Geen formele beslissing”
Steven Vandeput, vers verkozen als burgemeester van Hasselt vanaf 1 januari, maar vooralsnog minister van Defensie, reageert als volgt op het bericht: “Onzin. Ik weet niet waar Belga dit vandaan haalt. De formele beslissing is nog niet genomen. De regering beslist hierover pas als alle elementen samen op tafel liggen en door iedereen samen besproken zullen zijn. Er zijn al aspecten besproken, maar de regering moet wel nog de beslissing in zijn geheel nemen.”
Wanneer zal de regering die beslissing nemen? De VS hebben immers laten weten dat hun aanbod, oorspronkelijk geldig tot 14 oktober, met twee weken kon verlengd worden. Dat betekent tot zondag 28 oktober, het begin van de herfstvakantie. De volgende ministerraad is op donderdag 25 oktober. Vandeput: “Wat mij betreft wordt die beslissing zo spoedig mogelijk genomen. Maar de regering zal pas beslissen als ze klaar is om te beslissen.”
“Impliciet wel beslist”
De woordvoerder van premier Charles Michel houdt het dan weer kort: “Geen commentaar.” Bij nader inzien, vreemd. De minister van Defensie doet het Belgabericht af als onzin, maar de premier ontkent noch bevestigt. Hij houdt een slag om de arm met zijn “geen commentaar”. Zoals bekend heeft Steven Vandeput het voor hem afgeronde dossier van de vervanging van de F-16’s afgelopen zomer overgemaakt aan de regering. Het initiatief ligt daarmee al een hele tijd bij premier Michel.
De Belgajournalist die het bericht de wereld instuurde is dan weer een ervaren rot en bijzonder beslagen in defensiedossiers. Hij is formeel: “Het is mij bevestigd van meerdere bronnen dichtbij de kern. Na twee kernkabinetten, op 4 oktober en vorige week, beschikken de topministers over alle informatie om een onderbouwde beslissing te nemen. Ze hebben kennis genomen van alle aspecten, de militaire alsook die van de economische returns. Meerdere regeringsbronnen, uit verschillende partijen, hebben laten verstaan dat de keuze impliciet gevallen is op de F-35. Die beslissing moet alleen nog worden voorgelegd aan de rest van de regering, die de beslissing dan formeel zal moeten nemen.”
Dat de beslissing nakend is, was voor elke waarnemer duidelijk. Volgens onze bronnen heeft de Belgische regering zelf aan de Verenigde Staten om die luttele twee weken uitstel gevraagd. “Omdat ze maar twee weken nodig had.” Als dat klopt, dan moet de beslissing intussen zo goed als genomen zijn. Daarom niet “formeel”, zoals minister Vandeput zegt. Maar wel informeel. En dan mag er donderdag witte rook worden verwacht voor de F-35.
Miljardendossier
De federale regering startte in maart 2017 de selectieprocedure voor een nieuw gevechtsvliegtuig. Aanvankelijk ging het om een contract van 3,6 miljard euro, met een waarde van 15 miljard euro voor de levensduur van het toestel dat op veertig jaar geschat wordt. Twee regeringen hebben conform de regels van de aanbesteding een offerte ingediend op 14 februari 2018: de Amerikaanse regering met de F-35 Lightning II van de Amerikaanse groep Lockheed Martin en de Britse regering met de Eurofighter van een Brits-Duits-Spaans-Italiaans consortium. Frankrijk deed buiten de competitie een “breed” aanbod om met de Rafale, het Franse jachtvliegtuig, in zee te gaan, maar dat aanbod botste op juridische bezwaren van België.