Minder straf voor wie uit de biecht klapt
Speurders hopen spijtoptanten dankzij nieuwe wet alsnog aan de praat krijgen
BRUSSEL - Handlangers die drieëndertig jaar na de laatste overval van de Bende van Nijvel alsnog hun geweten willen zuiveren: op hen hebben de Bende-speurders hun hoop gevestigd. “De nieuwe wet op spijtoptanten laat toe om zo’n kroongetuige desnoods in bescherming te nemen”, zegt Eric Van der Sypt, woordvoerder van het federaal parket. Daarnaast wil het gerecht nu eindelijk weten wie het onderzoek heeft gemanipuleerd.
De speurders naar de Bende van Nijvel hebben er lang om gesmeekt, en eindelijk is hij er: de wet die spijtoptanten strafvermindering biedt. Indien hun verklaringen helpen om het mysterie rond de Bende op te lossen, kunnen ze zelfs een een statuut van beschermde getuige krijgen. “De enige manier om mensen aan de praat te krijgen die op een of andere manier bij de feiten van de Bende betrokken zijn geweest”, is de redenering.
Tot dusver mochten de pentiti slechts op een gunst van het gerecht rekenen indien zij niet zelf betrokken waren bij de feiten waarover ze uit de biecht klapten. Sinds 17 augustus kunnen ook de betrokkenen zelf toegevingen krijgen – zoals strafvermindering – indien zij “substantiële, onthullende, oprechte en volledige verklaringen afleggen over de betrokkenheid van derden of zichzelf in zeer ernstige misdrijven (terreurdaden, valsemunterij, doodslag en criminele organisatie). Gegevens die bovendien op geen enkele andere manier kunnen verkregen worden”. Exact de situatie waarin het Bendedossier zich bevindt. “Hopelijk kan deze nieuwe wet mensen die van ver of van dichtbij betrokken zijn geweest bij feiten van de Bende, overtuigen om toch nog hun verhaal te doen”, zegt Eric Van der Sypt. “Wellicht hebben dergelijke getuigen er tot dusver het zwijgen toe gedaan, omdat ze vreesden anders de volle laag te krijgen. Dat kan nu anders. Mocht blijken dat ze door hun getuigenis bedreigingen zouden krijgen, maken ze zelfs aanspraak op het statuut van beschermde getuige.”
Onderzoek gemanipuleerd
Het gerecht wil niet alleen “betrokken” getuigen horen. Het is ook op zoek naar verklaringen die kunnen aantonen wie het onderzoek gemanipuleerd heeft. Want daar zijn de speurders meer dan ooit rotsvast van overtuigd. “Daags na de laatste Bende-overval op de Delhaize van Aalst (9 november 1985, 8 doden, nvdr.) zag een getuige hoe onbekenden ’s nachts aan de zwaaikom onder het hellend vlak van Ronquières aan de nummerplaat van een wagen sleutelden”, vertelt Van der Sypt. “Een man gooide een zak in het kanaal Brussel-Charleroi. Een duiker werd uitgestuurd, maar die vond niets. En plots, een jaar later, visten speurders op dezelfde plaats vuilniszakken uit het water, met daarin onder meer Bendewapens en een koffertje van de Delhaize van Aalst. In 2013 bleek al dat die bewijsstukken enkele maanden voor ze werden gevonden in het water waren gegooid. Wij zeggen nu: slechts enkele dagen voordien. Wie hield dat bewijsmateriaal zo lang bij en gooide het in het water, op de plaats waar hij wist dat duikers zouden gaan zoeken?” Bovendien diepte een duiker in 1986, enkele uren voor de vuilniszakken werden gevonden, een jutezak op uit diezelfde zwaaikom. “Zeker 25 tot 30 kg zwaar”, herinnert hulpduiker Joseph Goossens zich. “Maar wij kregen de gelegenheid niet om de zak te openen. Drie mannen, die op afstand in een R4’tje (toen de dienstwagen van de rijkswachters in burger, nvdr.) zaten toe te kijken, namen ze mee.” Wat er in de zak zat, en wie die drie mannen waren, is nooit achterhaald.
“Wij willen getuigen horen die tijdens die periode verdachte handelingen op die plaats langs het kanaal gezien hebben”, besluit Van der Sypt.
→ Getuigen kunnen terecht op het gratis nummer 0800/30.30 of op opsporingen@police.belgium.eu