“Bitcoin warmt aarde in zijn eentje twee graden op”

Als de bitcointechnologie een even grote vlucht neemt als andere betaaltechnologieën zoals de kredietkaart, hebben gedaan, dan kan de energieconsumptie die daarmee gemoeid is volstaan om de temperatuur op aarde tegen 2033 met twee graden te doen stijgen, waarschuwen Camilo Mora en collega’s van de Universiteit van Hawaï in het vakblad Nature Climate Change

Tussen 1860 en 2014 is door een toenemend fossiel brandstofverbruik en een gewijzigd landgebruik 580 gigaton koolstof in de atmosfeer terechtgekomen. Dat heeft zich tot dusver vertaald in een stijging met 0,9 graden Celsius van de temperatuur op aarde. Klimaatexperts hebben berekend dat een verdere uitstoot van broeikasgassen strikt aan banden moet worden gelegd, anders overschrijdt de opwarming van de aarde de twee graden Celsius, met fors hogere waterstanden en klimaatontwrichting als gevolg.

Ontginningsproces

Gezien de beperkte politieke en industriele animo voor een al te forse beperking van de uitstootnormen, en met in het achterhoofd de groei van de wereldbevolking, worden de slaagkansen van dat plan niet overdreven hoog ingeschat. En nu komt ook de bitcoin roet in het eten strooien.

De bitcoin is een digitaal betaalmiddel voor financiële transacties en investeringen. Wereldwijd accepteren ruim 100.000 handelaars hem als betaalmiddel. Bitcoins worden niet geslagen of gedrukt maar ‘ontgonnen’. Bij dat ontginningsproces lossen heel veel computers tegelijkertijd en volgens strikte wiskundige regels cryptografische puzzels op om een ‘blok’ nieuwe bitcoins te creëren. Die berekeningen vergen veel rekenkracht en navenant veel energie.

Ook moet elke transactie waarvoor met bitcoins wordt betaald, op solvabiliteit worden gecheckt en worden ingeschreven in een digitaal logboek. Ook dat verificatieproces kost energie. ”De bitcoin is een cryptomunt met forse hardware-eisen”, zegt onderzoeker Randi Rollins, die meewerkte aan de studie, in een persmededeling. ”Dat vertaalt zich in een grote vraag naar elektriciteit.” Volgens een recente schatting van de bank ING zou één bitcointransactie ongeveer

200 kilowattuur vergen - dat komt in de buurt van het energieverbruik van een gemiddeld Europees huishouden per maand. Op jaarbasis zou het hele bitcoinsysteem zo’n 22 terawattuur verbruiken, vergelijkbaar met de energie die landen als Slowakije of Ierland in een heel jaar verbruiken, en daarbij zo’n 69 megaton CO2 uitstoten. Vergeleken met de wereldwijde broeikasuitstoot door het verkeer, de industrie, de voedselproductie en huishoudelijk verbruik van energie is de voetafdruk van de bitcoin voorlopig nog niet alarmerend hoog. Maar daarbij moet worden aangetekend dat het aandeel bitcointransacties voorlopig beperkt blijft tot 0,033 procent van de jaarlijks 314 miljard cashloze betalingen wereldwijd, waarschuwen de onderzoekers. Mocht de bitcoin (die dit jaar tien jaar oud is geworden) even snel gemeengoed worden als de kredietkaart, dan zal de uitstoot van deze en andere cryptovaluta op zich volstaan om de wereld over de vijftien tot twintig jaar tot aan de plus-twee-gradengrens te brengen.

Doemberichten

Natuurlijk is dit soort berekeningen sterk afhankelijk van allerlei aannames over hoeveel bitcointransacties er worden verricht, hoeveel computers daarvoor berekeningen moeten doen, hoe groot hun energieverbruik is en op welke manier die energie wordt gewonnen. Daarop werden de onderzoekers dan ook aangevallen, meteen nadat hun artikel was gepubliceerd. Critici brachten in herinnering dat het groeiende internetverkeer en de komst van sociale media aanvankelijk óók werden begroet met doemberichten over een ontoelaatbare energievraat. Maar sindsdien heeft de datasector geïnvesteerd in efficiëntere gegevensopslag en betere koelsystemen voor de computercentra die onze mail-, Facebook- en Instagramberichten archiveren. Eenzelfde ontwikkeling richting energiebesparing is volgens de critici bij het cryptovalutaverkeer te verwachten. Hoofdonderzoeker Camilo Mora geeft toe dat het koffiedik kijken is hoe de cryptomuntsector zich de komende jaren zal ontwikkelen. ”Maar we moeten het energieverbruik van de bitcoin ondertussen wél goed in de gaten blijven houden.”