“Procederen dreigt onbetaalbaar te worden” Nieuw digitaal platform zet kwaad bloed bij advocaten en hof van beroep

HASSELT - Sinds enkele weken moeten advocaten verplicht gebruikmaken van het Digitaal Platform Advocatuur (Diplad of DPA). En dat kost geld, terwijl er een werkend systeem bestaat dat gratis is. Het neerleggen van een brief kost nu plots 3 euro, een bewijsstuk 6 euro en conclusies 9 euro, exclusief btw. “Kosten die we moeten doorrekenen aan onze cliënten. De gewone burger is de sigaar”, klinkt het aan de kant van de advocaten. “Dit is een stap naar een groter overkoepelend systeem dat tijdbesparend zal zijn en de papierstroom zal stoppen”, luidt het aan de andere kant.

Digitalisering en justitie is nooit echt een geslaagd huwelijk geweest. Momenteel zijn er zelfs dertien verschillende systemen. E-Deposit, dat gebruikt wordt door de hoven van beroep en de ondernemingsrechtbanken (vroeger koophandel), is er daar een van. Het laat advocaten toe om stukken en conclusies via de digitale weg kosteloos neer te leggen. Het sinds kort verplichte DPAsysteem gebruikt e-Deposit waar het kan of andere systemen en zelfs de fax of de post als er geen elektronisch alternatief is. Het is ontwikkeld door de Orde van Vlaamse Balies en hun Waalse tegenhanger. Het gebruik van DPA werd verplicht ingevoerd met instemming van minister van Justitie Koen Geens, die net als zijn voorgangers noodgedwongen hetzelfde liedje zingt: “Geen geld”. “Dus financieren de balies de investeringskosten”, zegt Hugo Lamon van de Orde van Vlaamse Balies.

“Onbegrijpelijke beslissing”

Bruno Luyten, eerste voorzitter van het hof van beroep in Antwerpen, bestempelt DPA als een onbegrijpelijke beslissing van minister Geens en nutteloze investering. “Het is een taks op elektronisch procederen. DPA heeft geen meerwaarde. Zonder enig overleg met de magistratuur is het verplicht gemaakt. Er is heel weinig enthousiasme en het werkt averechts. Tot 16 oktober legden de advocaten 75 procent van hun stukken elektronisch neer op de burgerlijke griffie van het hof. Nu is dat teruggevallen naar 30 tot 40 procent. Het gevolg is veel meer werk voor de griffie. Als dit zich doorzet, moeten ze op het hof in Antwerpen zo’n 7.000 handelingen op jaarbasis extra doen. Bovendien gaan de verzendingskosten verhogen omdat wij dan papieren ontvangstbewijzen aan de advocaten moeten zenden.” “Intussen maakt de balie de advocaten bang dat ze het verplicht moeten gebruiken”, gaat Luyten verder. “Er is wel een KB, maar er zijn geen sancties voorzien. Wij blijven in elk geval het gratis e-Deposit gebruiken. Het is ontwikkeld door de FOD Justitie en kan samenwerken met de dertien verschillende systemen. Bovendien is procederen de afgelopen jaren al duurder gemaakt met hogere rolrechten, verhoogde rechtsplegingsvergoeding, invoering van btw en een toeslag op tweedelijnsbijstand. Nu komt dit er nog eens bij. Voor een zaak kost dit al snel 40 euro, want het gaat om meer dan één stuk of brief per dossier. Jan Modaal is de sigaar. Onbegrijpelijk.”

Intussen klinkt het protest bij de advocaten ook steeds luider. “De Wanorde van Vlaamse Balies heeft elke voeling verloren met diegenen die hen verkozen hebben. Nu vragen ze in een mail om sereniteit. Eerst schieten ze in onze rug en dan vragen ze om te blijven liggen”, klinkt het

in een mail die de ronde doet. Ook advocaat Fons Capiot uit zijn ongenoegen. “Geen enkele advocaat begrijpt waarom een betalend systeem een perfect gratis werkend systeem moet vervangen. Het zijn onnodige kosten voor de gewone burger. Procederen wordt voor gewone stervelingen stilaan een onbetaalbare zaak.”

Breder verhaal

Hugo Lamon stelt dat het om een breder verhaal dan die 9 euro gaat. “Het gaat om de modernisering en digitalisering van justitie. We moeten kiezen: ofwel blijven we in de papieren wereld zitten, ofwel investeert de advocatuur mee in systemen die overal al lang de evidentie zelf zijn. Nu zitten we in een overgangsfase. Je kan nu nog altijd documenten in papier neerleggen op de griffie. Daar betaal je niets voor, maar dat kost natuurlijk ook geld. Het DPA-systeem is één toegangspoort. Nu werken niet alle rechtbanken met e-Deposit. Die eengemaakte toegang maakt ook een koppeling met de software van de advocaten eenvoudig. Advocaten zullen daardoor efficiënter kunnen werken, zodat ze met één handeling ook alles gelijktijdig aan de rechtbank, de tegenpartij en de cliënt kunnen bezorgen.”

Wordt dus nog vervolgd. Al was het maar omdat er ook nog vragen rijzen inzake privacywetgeving en omdat advocaten in pro deo-zaken ook kosten - weliswaar verminderd - aangerekend krijgen en die op niemand mogen verhalen.