Kunstslikken

Het startte zopas op 1 november, het initiatief van een organisatie van Canadese doctors en het Montreal Museum of Fine Arts (MMFA) om bepaalde patiënten iets voor te schrijven wat ze ‘een wereldprimeur’ noemen. Een museumbezoek. Ze gaan ervan uit dat culturele ervaringen meetbare gezondheidsvoordelen hebben, evenzeer als fysieke inspanningen. En dus kunnen zieke patiënten tot wel vijftig keer naar het museum gestuurd worden. Op doktersvoorschrift, naar het Guggenheim Bilbao! Een neutrale, mooie en inspirerende plaats als het museum, zo meldde museumdirecteur Nathalie Bondi aan de BBC, is immers een prima opsteker voor het humeur, het welzijn, en een kans op exploratie van wat normaal buiten de eigen ervaringshorizon ligt. Minder pijn en lijden na een dosis kunst en dat zonder nevenwerkingen. Klinkt aardig. Tot voor kort bedoelde men met kunsttherapie vooral dat mensen zonder artistieke vingers zelf aan de slag gingen met papier, klei, verf en borstels. Of dat kunst therapeutisch werkte voor de kunstenaar, die per definitie een vijs los had. Nu komt daar dus het museumpubliek bij. Als kunstenaar word ik verondersteld dit volmondig toe te juichen. Maar toch heb ik mijn bedenkingen.

Dat kunst de toeschouwer gezonder zou maken, geloof ik wel. Maar dat een museumruimte ‘neutraal’ moet zijn, is eigenaardig. Het bekt lekker, zeker in deze politiek correcte tijden, maar het klopt mijns inziens niet helemaal. Museumbezoekers kunnen ook doodverveeld en ontgoocheld naar huis gaan, geen ‘confrontatie’ die hun wereldbeeld vrolijk heeft doen kantelen. Neutraliteit is te steriel. Ik denk wel dat de Canadezen gelijk hebben maar het museum mag niet werken als sanatorium. Kunst moet ook het museum uit. Ik vermoed dan ook dat de Canadezen het eigenlijk over schoonheid hebben. Schone kunsten, het ‘mysterium tremendum et fascinans’ dat we ook buiten de museummuren terugvinden. In de natuur, in uw huisdier, in geloof, in anderen, in liefde. Dat wat de deur tijdelijk op een kier zet naar die verbijsterend mooie, zielverheffende en blij makende suprarealiteit die ons allen en alles met elkaar verbindt. Zolang we vinden dat kunst vooral dit of dat moet zijn, en niet opgenomen in ons dagelijkse doen en laten, gaat die deur altijd weer dicht. En dat blijft jammer.