Brexit-stemming uitgesteld
LONDEN - Onder gehoon van de oppositie heeft de Britse premier Theresa May gisteren de voor vanavond geplande stemming over het Brexitakkoord uitgesteld omdat die op een smadelijke nederlaag ging uitdraaien. May blijft erbij dat het “de juiste deal” is maar gaat toch proberen de EU te bewegen tot toegevingen over de Ierse grenskwestie. EUpresident Tusk sloot gisteren nieuwe onderhandelingen uit.
Waarom stelt premier May de stemming uit?
May gaf het gisteren toe in het Lagerhuis: omdat ze die ging verliezen met een grote meerderheid tegen ‘haar’ Brexit-deal met de EU. De hele oppositie en zo’n 110 van de 315 Conservatieve Lagerhuisleden hadden laten weten dat ze gingen tegenstemmen. Na een laatste conference call met enkele ministers gisterochtend besliste May dan maar om de stemming uit te stellen. In het Lagerhuis hield ze strijdvaardig vol dat het akkoord “de juiste deal” is. Een Brexit zonder deal zou de armere Britse regio’s schaden en een tweede referendum zou het land nog dieper verdelen, aldus May.
Wat gebeurt er nu?
May zei gisteren niet wanneer de stemming wel plaatsvindt. Ze kondigde aan de EU-leiders “verduidelijking” te gaan vragen over de backstop. Die ‘verzekeringspolis’ moet vermijden dat er tussen Noord-Ierland (Verenigd Koninkrijk) en Ierland (Europese Unie) een ‘harde grens’ komt, als eind 2020 na de overgangsfase het Verenigd Koninkrijk en de EU geen nieuwe handelsrelatie hebben. Het VK zou dan in de douane-unie blijven – het akkoord laat in het midden hoe lang. De Britten zouden voor onbepaalde tijd EUregels moeten volgen zonder een stem in het kapittel, wat niet alleen voor harde Brexiteers onaanvaardbaar is. De kans dat de 27 het akkoord weer openbreken, is echter zeer klein.
Komt er wel een Brexit?
Niets staat nog vast, behalve dat de Britse regering op uiterlijk 21 januari haar Brexit-plannen voor het Lagerhuis moet brengen. Het proces dat leidt tot de Britse exit op 29 maart, loopt intussen door. Gisteren bepaalde het Europese Hof van Justitie dat de Britten eenzijdig hun uittreding volgens artikel 50 van het EU-verdrag kunnen intrekken. Volgens peilingen zou nu 52 procent van de Britten voor verder EU-lidmaatschap zijn. Het verschil tussen de twee kampen blijft onvoorspelbaar klein. De emoties zijn des te intenser. Een tweede Brexit-referendum, zoals de Remainers (ook onder de Conservatieven) willen, zou tot heftig verzet uit het anti-EU-kamp leiden.
Wat zijn de gevolgen voor May zelf?
Gezichtsverlies vooral, maar dat leek May gisteren niet te deren. De Brexit-saga begint wel steeds meer op een klucht te lijken. Nog vlak voor haar bocht bleven ministers volhouden dat de stemming zeker doorging. May werd gisteren in het Lagerhuis dan ook onthaald op hoongelach van de oppositie en meewarig hoofdschudden van haar eigen Brexiteers. Desondanks bleef ze erbij dat de deal met de EU de juiste was voor een ‘ordelijke’ Brexit. De premier incasseerde de voorbije week een reeks nederlagen (zo verloor ze op anderhalf uur drie stemmingen in het Lagerhuis). Maar ze zit er
nog steeds.