VERPLETTERENDE NEDERLAAG VOOR MAY
Lagerhuis veegt Brexitdeal van tafel
LONDEN - Met een nooit geziene meerderheid heeft het Britse Lagerhuis gisterenavond het akkoord dat premier Theresa May met de Europese Unie had bereikt over de Brexit verworpen. Onmiddellijk na de stemming diende oppositieleider Jeremy Corbyn een motie van wantrouwen in tegen de regering. Daarover wordt vandaag gestemd.
Er stemden 202 parlementsleden voor het Brexitakkoord, en 432 tegen, een verschil van 230 stemmen. Daarmee is de nederlaag die Theresa May gisterenavond leed veruit de zwaarste uit de moderne geschiedenis van het Britse parlement. Haar positie als eerste minister wordt meteen nog zwakker dan ze al was. Nochtans wordt niet verwacht dat de motie van wantrouwen van Labourleider Jeremy Corbyn straks een meerderheid krijgt. Dan komen er immers verkiezingen en dat willen de Conservatieven niet. May vertrekt wellicht morgen al naar Brussel om opnieuw te gaan onderhandelen met de Europese Unie. Commissievoorzitter Jean Claude Juncker zegt dat hij bereid is “alle dossiers weer te openen”. Er blijven nog 70 dagen om een nieuw akkoord te vinden.
LONDEN - Theresa May heeft gisteravond de zwaarste parlementaire nederlaag geleden van alle Britse premiers sinds 1918. Het Lagerhuis diende haar Brexitakkoord met de Europese Unie de doodsteek toe: 432 Lagerhuisleden stemden tegen, 202 voor. In een onmiddellijke reactie op haar verpletterende nederlaag nodigde May de oppositie uit de vertrouwensvraag te stellen. Labour-oppositieleider Jeremy Corbyn verspilde geen tijd om zo’n motie van wantrouwen in te dienen.
Tweeënhalf jaar na het referendum, en nauwelijks 70 dagen voor de Brexit op 29 maart werkelijkheid moet worden, heeft het Britse Lagerhuis gisteravond met een verpletterende meerderheid het vorig jaar gesloten Brexitakkoord tussen de Britse regering en de Europese Unie geliquideerd. De meaningful vote (betekenisvolle stemming) eindigde in een nederlaag voor Theresa May die nog zwaarder uitviel dan veel commentatoren de voorbije dagen voorspelden. Een groggy uitziende May erkende onmiddellijk na het bekendmaken van de uitslag met Brits gevoel voor understatement dat het “duidelijk is dat dit Huis het akkoord niet steunt”, maar ook dat het niet duidelijk was wat het Lagerhuis dan wel steunt.
In zijn eerste reactie hakte oppositieleider Jeremy Corbyn flink in op zijn tegenstandster. “May heeft de voorbije twee jaar alleen aan de belangen van de Conservatieve partij gedacht. Na twee jaar van mislukkingen kan de premier echt niet meer geloven dat ze een goede deal voor het Britse volk zal bereiken.”
May zelf bleef gisteren zelfs na de knock-out ‘haar’ deal verdedigen. De uitslag maakte echter pijnlijk duidelijk hoe groot de tegenstand uit haar eigen Conservatieve partij is. Uiteindelijk stemden 118 leden van de fractie tegen hun premier en haar ook gisteren herhaalde argumenten. Dat het akkoord het enig mogelijke was, dat het de democratische wensen van het Britse volk uitvoerde, dat een stem tegen het akkoord een stem voor onzekerheid, verdeeldheid en het risico van geen deal was... Het maakte totaal geen indruk op de harde kern van Brexiteers in haar achterban.
Wantrouwen
Vanavond stemt het Lagerhuis opnieuw, dan over de motie van wantrouwen die gisteravond onmiddellijk na het bekendworden van de uitslag ingediend werd door Labour-leider Jeremy Corbyn, mede ondertekend door de leiders van andere oppositiepartijen.
In haar eerste reactie had Thereasa May gezegd dat de aard van de nederlaag het nodig maakte om de vertrouwensvraag ter stemming te brengen. Ze nodigde de oppositiepartijen dan ook uit om dat te doen. Hoe die stemming gaat aflopen, is zeker na gisteren onduidelijk. Verwacht werd dat alle Conservatieve Lagerhuisleden de rangen zouden sluiten en dat May ook weer de steun van de Noord-Ierse DUP zou krijgen. Maar na het felle debat gisteren is het niet uit te sluiten dat sommige Brexiteers uit Mays achterban toch met de oppositie zullen stemmen.
Drie dagen
May moet nu binnen de drie dagen een plan-B op tafel leggen. Dat is het gevolg van een succesvol amendement, vorige week ingediend door de rebelse Conservatieve anti-Brexiteer Dominic Grieve. Daardoor heeft de premier niet langer drie weken om met een alternatief voorstel te komen, maar moet ze maandag al een nieuw voorstel uit haar mouw schudden. Hoe dat eruitziet en in welke betekenisvolle aspecten dat kan verschillen van de huidige teksten – 580 bladzijden precieze juridische afspraken – is al even onduidelijk als de Brexitafloop zelf.
Het is duidelijk dat dit Huis het akkoord niet steunt. Maar het is niet duidelijk wat dit Huis dan wel steunt Premier Theresa MAY
Europa vraagt moed
Onderhandelingsruimte met de overige 27 EU-lidstaten lijkt er nauwelijks. De Europese leiders namen gisteren met spijt kennis van het wegstemmen van het na moeilijk overleg tot stand gekomen akkoord met de Britten. Commissievoorzitter Juncker drong er bij de Britten op aan duidelijkheid over hun positie te verschaffen. Raadspresident Tusk opperde op Twitter zelfs dat de Brexit nu mogelijk kon worden teruggedraaid. “Als de deal onmogelijk is. En niemand wil de deal. Wie zal dan eindelijk de moed hebben om te zeggen wat de enige positieve oplossing is?”, vraag hij zich af. Juncker houdt zich vandaag in ieder geval klaar voor spoedoverleg.
In het Lagerhuis klonken gisteren al oproepen aan de EU om opnieuw aan de onderhandelingstafel te gaan zitten. Labour-leider Jeremy Corbyn zei dat een nieuwe
regering na verkiezingen een mandaat zou hebben om de patstelling rond de Brexit te doorbreken. Conservatieve Brexiteers speculeerden dan weer dat de krachtige afwijzing van het Brexitakkoord toe zou leiden dat de Europese partners verdere toegevingen zouden doen om een no-deal-Brexit tegen te houden.
Die hoop werd echter gisteren al de grond in geboord. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas ontkende dat Londen een betere deal zal worden aangeboden. May zou “geen compleet nieuwe oplossingen” krijgen in mogelijke bijkomende besprekingen tussen de EU en de Britten.
Kinderspel
In het lange debat voor de stemming liep de emotie bij momenten hoog op. De hoogste juridische raadgever van de regering, jurist Geoffrey Cox, verweet zijn partijgenoten die op een no-deal-Brexit uit zijn, dat ze zich gedroegen als kinderen in een speeltuin: “Wat voor spel spelen jullie? Jullie zijn geen kinderen, jullie zijn wetgevers.” Lagerhuisvoorzitter Bercow – wiens optreden de voorbije dagen vooral bij de Conservatieven omstreden is – beperkte de spreektijd eerst tot vijf, vervolgens tot drie minuten. Een Tory-Brexiteer had maar zeventien seconden nodig om uit te leggen dat hij “no, no and no” zou stemmen.
Veel van de Conservatieve Lagerer huisleden die aankondigden dat ze tegen Mays deal zouden stemmen, rechtvaardigden dat met verwijzingen naar de ‘backstop’, de noodregeling die er moet voor zorgen dat er geen harde grens komt tussen Noord-Ierland en de Ierse republiek als er na afloop van de voorziene overgangsperiode (eind 2020) geen handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk is. Pro-Europese Lagerhuisleden kondigden hun nee-stem aan met heel andere argumenten. Zo zei Labour-afgevaardigde David Lamy – een van de belangrijkste voorstanders van een nieuw referendum – dat het Brexitakkoord het Britse volk niet meer, maar beduidend minder soeverein maakte. Even na achten stapten de MP’s dan door de division lobbies, twee corridors aan weerszijden van de Kamer. Daarvan dient eentje voor de ayes (ja’s) en eentje voor de nee-stemmers.
Het Lagerhuis was massaal gemobiliseerd voor de stemming. Een Labour-parlementslid stelde zelfs de geboorte van haar kind uit. Eigenlijk zou Tulip Siddiq gisteren een zoon ter wereld brengen via een keizersnede, maar ze wilde absoluut meestemmen. Haar dokters vonden het goed om de ingreep een dag of twee uit te stellen.
Als de deal onmogelijk is. En niemand wil de deal. Wie zal dan eindelijk de moed hebben om te zeggen wat de enige positieve oplossing is? Donald TUSK EU-president