Influencers

Hoe ik exact op die BBC-reportage over social influencers ben gestoten, weet ik niet meer. Maar naarmate de minuten vorderden, namen mijn wenkbrauwen meer en meer de vorm van een boogje aan. Ik leerde dat de 11-jarige Jessi de afgelopen vier jaar via haar YouTube video’s een publiek van 135 miljoen volgers had opgebouwd. Dat aantal kreeg een serieuze dip toen de moeder van het meisje aan kanker overleed en Jessi een tijdlang haar fictieve glamourbestaan ‘on hold’ zette. Op dat moment was ze een top social media influencer, met een reuzegroot bereik. Een memebom zeg maar.

Zoals dat in tragedies gaat, volgde na de top snel de kater. De moordende concurrentie maakt dat Jessi niet snel zal terug zijn. Wat me nog het meest verbaasde was dat niemand deze uk had gewaarschuwd toen ze van zichzelf een cultfiguur maakte, gebonden aan een infuus van een schijnbaar oneindige stroom oppervlakkige aandacht. Als tijdelijke maar onvermijdelijk tragische heldin van haar eigen, fake reality show. Met de loodzware last dat ze telkens weer opnieuw haar eigen fictie moest monteren en editen voor een hongerig en genadeloos publiek. Twee andere influencers in de reportage getuigden over de psychische gevolgen daarvan. Zoals het ontwikkelen van een sociale fobie. Maar echt onderzoek naar de langetermijngevolgen hiervan bestaat nog niet.

In ‘We amuseren ons dood’ waarschuwde de Amerikaanse communicatiewetenschapper Neil Postman er al in 1985 voor. Het leven als entertainment, de toekomst als Huxleyaans monstrum waarin mensen hun ziel, leven en rechten slachtofferen aan de God van het Entertainment. Alles als fun. De toekomst ziet er niet rooskleuriger uit. Voor we het weten leven we in een Black Mirrorscenario waarin we onszelf of onze kinderen 24/7 kunnen laten filmen. En waarin we continue en genadeloos beoordeeld en veroordeeld worden.

In onze real life contacten selecteren we met wie we interageren en wat we etaleren. Het is moeilijk de mokerslagen van ongefilterde aandacht, van de na-ijver, de jaloezie en de honger van de rest van de wereld te dragen. Minderjarigen hieraan blootstellen is niet zonder risico. Het begint vaak met sharents, ouders die hun kinderen steevast op Facebook mikken. Het wordt snel een trend en zoals het gaat bij elke trend, zijn er valkuilen. De hongerige smilies zijn niet altijd goedaardig.